Fréttablaðið - 02.10.2010, Blaðsíða 18

18 2. október 2010 LAUGARDAGUR
Hættan við afmælisár Jóns Sig-urðssonar er aðallega sú að
árið verði allt of fjarlægt venju-
legu fólki. Þannig auki árið á fjar-
lægðina milli Jóns og almennings í
landinu. Það má ekki verða. Árið á
ekki að nota til að misþyrma Jóni
Sigurðssyni með leiðindum.
Þegar hefur verið lagt í heilmik-
inn undirbúning til að minnast þess
myndarlega að á næsta ári verða
tvö hundruð ár liðin frá því að Jón
Sigurðsson fæddist. Greinilegt er
að sjónir fólks beinast einkum að
eftirfarandi stöðum og þáttum:
1. Að Alþingi, sem sannarlega er
sá staður sem best er til þess fall-
inn að minnast Jóns Sigurðssonar.
Besta afmælisgjöfin til þjóðarinn-
ar í tilefni afmælisins væri að sett
yrði saman á næsta ári ný tillaga að
stjórnarskrá lýðveldisins Íslands.
Það verkefni er í undirbúningi. Ég
hef áður skrifað stutta grein um
nokkrar mikilvægar breytingar
sem ég tel að gera eigi á stjórnar-
skránni varðandi stjórnkerfi lýð-
veldisins. En auk þess á að setja í
nýja skrá ákvæði um að þjóðin eigi
auðlindirnar, eins og Katrín Jakobs-
dóttir, formaður Vinstri grænna,
benti á í viðtalsþætti mínum á ÍNN
nýlega. Þá ber að styrkja mannrétt-
indaþáttinn og svo á að breyta upp-
byggingu stjórnarskrárinnar, það
er að setja manninn og frelsi hans
fremst og stofnanirnar síðast en
ekki öfugt.
2. Háskóli Íslands minnist hundr-
að ára afmælis síns á næsta ári og
um leið 200 ára afmælis Jóns Sig-
urðssonar. Þar er margt skemmti-
legt í undirbúningi sem meðal ann-
ars var kynnt fyrir áhugasömum á
einkar fróðlegu málþingi á Skaga-
strönd fyrir nokkrum dögum.
Besta afmælisminningin á vegum
háskólans væri þó að efla skól-
ann, sem meðal annars mætti gera
með því að sameina að einhverju
leyti þá skóla sem nú eru kallaðir
háskólar. Í Danmörku er talið hæfi-
legt að hafa einn háskóla á hverja
eina milljón íbúa. Á Íslandi eru sjö
háskólar handa 330 þúsund manns;
það eru innan við 50 þúsund manns
á háskóla. Tuttugasti partur af því
sem miðað er við á Norðurlöndum.
3. Sjónir manna beinast eðlilega
til húss Jóns Sigurðssonar í Kaup-
mannahöfn á afmælisárinu. Þar
hefur margt verið vel gert og því
verður haldið áfram. Þar hefur
Alþingi staðið sig frábærlega vel
við að byggja upp staðinn og efla á
alla lund. Þar þarf ekki miklu við
að bæta frá því sem þegar hefur
verið gert.
4. Hrafnseyri er staður í vanda.
Þar hefur verið ákveðið að eyða
tugum milljóna í endurbætur í ár
og næsta ár. Staðinn þarf að efla
og Hrafnseyri þarf að tengja við
íslenska háskólasamfélagið með
skipulegum hætti. Hrafnseyri er
þjóðargersemi en ekki byggða-
safn nánasta umhverfis. Þó gæti
Hrafnseyri risið til vegs með því
til dæmis að hafa þar yfirumsjón
með rannsóknum á stórbrotinni
náttúru Arnarfjarðar og nágrenn-
is, svo dæmi sé nefnt.
Þannig þarf ekki endilega að
efna til stórkostlegra nýrra fjár-
útláta vegna afmælisins, því margt
er á dagskrá á Alþingi og í háskól-
um sem hentar til að minna okkur
á forystuhutverk Jóns Sigurðs-
sonar.
Á næstu mánuðum munu æ fleiri
halda því fram að Jón Sigurðsson
hefði orðið á móti aðild Íslands að
ESB; jafnmargir að minnsta kosti
munu halda því gagnstæða fram.
Jón mun þola hvorutveggja. Hann
hefur verið mikilvægur leiðtogi
Íslands og táknmynd í 200 ár; það
er ekki endilega víst að hann verði
það næstu 100 ár. Hjá honum er
vissulega ekki að finna leiðarvísa
í kvenfrelsisbaráttu eða umhverfis-
baráttu komandi áratuga eða til
umræðna um stöðu innflytjenda,
svo brýnustu verkefni samtím-
ans séu nefnd. En hjá honum er að
finna kjark og bjartsýni til að taka
á móti framtíðinni sem er full af
tækifærum.
Ekki misþyrma Jóni með leiðindum
Afmæli Jóns Sigurðssonar
Svavar
Gestsson
fyrrverandi
menntamálaráðherra
Á næstu mánuðum munu æ fleiri
halda því fram að Jón Sigurðsson hefði
orðið á móti aðild Íslands að ESB; jafn-
margir að minnsta kosti munu halda
því gagnstæða fram. Jón mun þola hvorutveggja.
Hafðu samband