Fréttablaðið - 02.10.2010, Blaðsíða 17

LAUGARDAGUR 2. október 2010 17
Nýtt Ísland á meðal annars að byggja á trausti. En fær
almenningur að sjá að þeir sem
fara með völdin og ráða för í þessu
landi ætli að ávinna sér traust? Það
sýnist mér ekki. Dómur Hæsta-
réttar í gengismálinu svokallaða
er dæmi um þetta. Dómurinn á að
hafa fordæmisgildi fyrir húsnæðis-
lán í erlendri mynt en á því eru
nokkrir gallar og þ.á.m. að þeir
sem tóku húsnæðislán í erlendri
mynt sömdu aldrei um þessi kjör
sem Hæstiréttur hefur nú kveðið
á um. Langflestir sem tóku þessi
lán voru einmitt að forðast svona
vaxtakjör og gerðu því skriflegt
samkomulag við sína fjármála-
stofnun, þ.e. sömdu um allt annað.
Með öðrum orðum, lántakar
treystu því að með því að gera
sérstakan samning myndu þeir
tryggja hagsmuni sína með ákveðn-
um hætti og lögðu þar með traust
sitt á að samningar myndu standa.
En hvað gerist? Á sama tíma og
fjármálastofnanir hvetja fólk til að
taka lán í erlendri mynt taka þær
vísvitandi stöðu gegn krónunni og
gegna þar með lykilhlutverki í falli
hennar. Þarna brugðust þessi fyrir-
tæki trausti viðskiptavina sinna
og brutu gróflega á þeim. En allt í
lagi, fólkið gerði samning við þessi
fyrirtæki og þeir hljóta að standa?
Eða hvað? Greinilega ekki.
Almenningur með þessi láni
treysti á stjórnvöld og dómstóla
að gæta hagsmuna þeirra og leysa
málin með farsælum og sanngjörn-
um hætti en það virðist ekki vera
á stefnuskránni. Eina manneskjan
sem virðist tengd við raunveruleik-
ann í núverandi stjórnarflokkum og
sem berst af alvöru fyrir hagsmun-
um skuldara er Lilja Mósesdóttir
og mættu aðrir stjórnarliðar taka
sér hana til fyrirmyndar. Stjórn-
völd hafa lítið gert fyrir skuldara
annað en finna leiðir til að fram-
lengja vandanum og útbúa lausnir
sem snúast um að fólk samþykki að
binda sig í ævilanga skulda ánauð.
Það vefst ekki fyrir neinum að
það eru fyrst og fremst bankarnir
sem hagnast á aðgerðum og hug-
myndum ríkisstjórnar og hags-
munir þeirra eru því settir hærra
hagsmunum almennings. Nú eiga
viðskiptabankarnir þrír 700 fast-
eignir skv. Fréttablaðinu hinn 20.
september. Hvað verða þær marg-
ar þegar fram líða stundir?
Og nú rær Hæstiréttur á sömu
mið. Hvers vegna staðfesta ekki
stjórnvöld og dómstólar að samn-
ingar skuli standa? Hvaða skilaboð
eru þessir aðilar að senda frá sér?
Getur fólk treyst því að samning-
ar sem það gerir í framtíðinni við
stofnanir og fyrirtæki standi? Af
hverju ætti fólk að treysta því? Það
er ótrúlegt að horfa upp á þá aðila
sem bera ábyrgð á því að reisa við
land og þjóð vinna málin með þess-
um hætti. Þessir aðilar eru að skrá-
setja sorglegar línur á spjöld sög-
unnar.
En eitt er víst, við getum ekki
treyst þeim samningum sem við
gerum, jafnvel þó að þeir samn-
ingar snerti eina mikilvægustu
fjárfestingu sem fólk leggur í, þ.e.
húsnæðiskaup. Ég kenni samninga-
tækni og ég sé núna að ég þarf að
breyta innihaldi kennslunnar því
leikreglur hafa augljóslega breyst.
Þeir sem byggja upp nýtt Ísland
telja nefnilega að það þurfi ekki
endilega að standa við samninga
og það er í lagi að fórna þúsund-
um heimila því „svona er bara lífs-
ins gangur“ eins og einn ráðherr-
ann orðaði það. Hver verða áhrifin
á það sem við köllum traust? Hver
verða áhrifin á framtíð okkar?
En eitt er víst, við getum ekki treyst
þeim samningum sem við gerum, jafn-
vel þó að þeir samningar snerti eina
mikilvægustu fjárfestingu sem fólk
leggur í …
islandsbanki@islandsbanki.is
www.islandsbanki.is
Sími 440 4000
Lækkaðu yfirdráttinnAð greiða niður yfirdráttinn með samningi við
Íslandsbanka er einhver besti sparnaður sem völ er
á því þú lækkar vaxtakostnaðinn svo um munar.
Dæmi*
Yfirdráttur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 360.000 kr.
Mánaðarlækkun yfirdráttar . . . . . . 15.000 kr.
Fjöldi mánaða . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
Vaxtakostnaður lækkar vegna þess að yfir dráttur inn
minnkar og vegna þess að vaxtaprósentan lækkar.
Lægri vaxtaprósenta . . . . . . . . . . . . 12.188 kr.
Lækkandi yfirdráttur. . . . . . . . . . . . 43.125 kr.
Sparnaður á tímabili . . . . . . . . . . . 55.313 kr.
Þú færð nánari upplýsingar á islandsbanki.is
og hjá ráðgjafa í þínu útibúi.
* Í dæminu er miðað við að yfirdráttarvextir lækki úr 12,50% í 9,25%.
Þegar þú greiðir niður
yfirdráttinn þá lækkum
við vextina hjá þér
Nýtt Ísland = nýjar reglur í samninga-
mennsku og heimilum fórnað?
Gengislán
Sigurður
Ragnarsson
háskólakennari
AF NETINU
Evrópska módelið
Evrópska
módelið er
samfélag sem
viðurkennir það
í orði og verki
að einstakl-
ingarnir eru
mismunandi, koma frá
mismunandi stöðum, hafa
mismunandi húðlit, hafa
mismunandi trú eða enga,
eru af mismunandi kyni, hafa
mismunandi kynhneigð. Þetta
er fjölmenningarsamfélag þar
sem lög og reglur gilda jafnt
fyrir alla. Gagnvart ríkinu allir
jafnir. Aðgangur að bað-
stöðum og diskótekum og
annarri þjónustu jafn fyrir alla.
Bannað að mismuna fólki.
Þessi atriði ætti allt heiðvirt
fólk að hafa í huga og ef við
ætlum að reisa nýtt Ísland þá
verður það vonandi á þessum
grunni. Ekki á grunni einangr-
unarhyggju, rasisma, misréttis
og aulaskapar.
blog.eyjan.is/baldurkr
Baldur Kristjánsson