Fréttablaðið - 27.11.2010, Page 116

84 27. nóvember 2010 LAUGARDAGUR84
menning@frettabladid.is
Runukrossar nefnist nýj-
asta skáldsaga Helga Ing-
ólfssonar, þar sem glæpa-
sögu er fléttað saman við
hugleiðingar um umhverfis-
mál og trúarbrögð. Sagan
gerist í framtíðinni þar sem
Ísland er orðið fámennt
jaðarríki í ríkjasambandinu
EMIR og flestir íbúarnir
eru múslimar.
„Við getum séð fyrir okkur þúsund
möguleika um hvernig framtíðin
verður og þetta er einn af þeim,“
segir Helgi Ingólfsson um bók sína
Runukrossa sem kom út hjá Orms-
tungu á dögunum.
Síðasta bók Helga, Þegar kóng-
ur kom, sló óvænt í gegn þegar hún
kom út í fyrra. Það fór lítið fyrir
henni í jólabókaflóðinu en hún
spurðist vel út og eftir áramót náði
hún talsverðu flugi og seldist vel.
Þegar kóngur kom er söguleg
skáldsaga, glæpasaga sem gerist
árið 1874 þegar Kristján IX. kom
til Reykjavíkur. Það kemur ef til vill
ekki á óvart í ljósi þess að Helgi er
sagnfræðingur og kennir sögu við
Menntaskólann í Reykjavík.
Í Runukrossum er Helgi aftur
á móti á slóðum sem sagnfræð-
ingar hætta sér sjaldan á, það er
að segja í framtíðinni. Bókin ger-
ist árið 2141, eða öllu heldur 1566
eftir hirjah, þegar Ísland er orðið
fjörutíu þúsund manna jaðarbyggð
innan ríkjasambandsins EMIR. Íbú-
arnir eru flestir múslimar og þorri
þeirra býr undir hvelfdu glerþaki í
höfuðborginni Hellu, enda Reykja-
vík löngu farin í eyði. Váleg tíðindi
berast menningarverðinum Umar
ibn-Yusef sem leiða til þess að hann
aðstoðar lögreglufulltrúann Hasan
Rahman við að upplýsa sakamál.
Íslam í mestri útbreiðslu
Helgi segir að Runukrossar sé í raun
tvíburabók Þegar kóngur kom.
„Ég skrifaði þær jafnhliða, reynd-
ar byrjaði ég á Runukrossum á
undan Þegar kóngur kom, þótt ég
kláraði þá síðarnefndu fyrr.“
Þótt bókin gerist í framtíðinni
felur hún í sér harða ádeilu á atburði
líðandi stundar, til dæmis sýpur
mannkynið seyðið af skeytingar-
leysi fyrri kynslóða í umhverfismál-
um. Hryggjarstykkið í framtíðarsýn
bókarinnar er hins vegar útbreiðsla
íslam á Vesturlöndum.
„Fyrir 150 til 200 árum var vest-
rænt lýðræði dýnamískasta hug-
myndafræðin og sú sem varð að
lokum ofan á,“ segir Helgi. „Ef við
horfum hlutlægt á málin og spyrjum
hver sé dýnamískasta hugmynda-
fræðin í dag, sem er í útbreiðslu, er
það tvímælalaust íslam. Það á ekki
aðeins við í Mið-Austurlöndum,
íslam er líka að gera sig gildandi á
Vesturlöndum.“
Helgi kveðst líka hafa viljað
koma því sjónarmiði á framfæri að
trúarbrögð bæri ekki að vanmeta
eða halda að þau séu dauð.
„Hugmyndakerfi deyja aldrei
þannig séð, menn komast alltaf
einhvern tímann á það stig að þeir
vilja leita aftur á náðir æðri mátt-
arvalda eða einhvers sem fríar þá
kannski ábyrgð gagnvart umhverfi
sínu.“
Umburðarlynt samfélag
Í bókinni er dregin upp mynd af
tæknivæddu íslömsku samfélagi,
þar sem önnur trúarbrögð fá að
þrífast en múslimar eru engu að
síður forréttindastétt.
„Svona er þetta í reynd byggt upp
í múslimasamfélögum,“ segir Helgi.
„Þau hafa löngum verið umburðar-
lynd gagnvart eingyðistrúarbrögð-
um en þó þannig að múslimar hafa
notið ákveðinna forréttinda. Þetta
er í raun bara einföld endurspeglun
á því.“
Aðalpersóna bókarinnar er guð-
hrædd og trúrækin og hefur tak-
markað þol fyrir þeim sem ástunda
ekki dyggðugt líferni. Spurður hvort
bókin sé gagnrýni á íslömsk sam-
félög fyrir þröngsýni og umburðar-
leysi segir Helgi svo ekki vera.
„Þetta er einmitt ekki umburð-
arlaust samfélag sem þarna er lýst.
Þetta er bræðingur af vestrænu og
íslömsku samfélagi, tæknivætt mús-
limasamfélag þar sem sumt lifir og
annað ekki.
Aðalsöguhetjan er til dæmis á
þessari forpokuðu trúarlínu en svo
er þarna lögreglumaður sem er á
hinum endanum og finnst greinilega
trúarbrögð skipta minna máli. Það
er því sannarlega ákveðið umburð-
arlyndi til staðar og ég lagði upp
með að það yrði ákveðinn díalógur
milli þessara enda.“
Mikil heimildarvinna
Helgi lýsir hinni ímynduðu framtíð
í talsverðum smáatriðum og segist
hafa pælt heilmikið í henni áður en
hann hóf skriftir.
„Já, þessi bók á sér dálítið langan
aðdraganda og það liggur heilmikil
heimildarvinna að baki. Ég sótti
eðli málsins mikið í Kóraninn. Ég
hef líka kennt töluvert um íslam
og aflað mér þekkingar í gegn-
um það. Svo gluggaði ég í aðrar
bækur og efni sem má finna á net-
inu. Í rauninni er til ofgnótt af fróð-
leik og ég varð að skera heilmikið
niður. Það var hreinlega of mikið af
heimildum.“ bergsteinn@frettabladid.is
ÍSLAM ÖGRUM SKORIÐ
HELGI INGÓLFSSON Skrifaði Þegar kóngur kom og Runukrossa samhliða. Sú fyrri
gerist árið 1874 en sú síðarnefnda árið 2141. FRÉTTABLAÐIÐ/STEFÁN
JÓLADAGATAL NORRÆNA HÚSSINS Opinberað verður hverjir taka þátt í jóladagatali Norræna hússins mánu-
daginn 29. nóvember klukkan 12.34, auk þess sem boðið verður upp á danskar eplaskífur og jólaglögg. Listamaðurinn
Sigtryggur Berg Sigmarsson sér um gerð dagatalsins í ár.
Síðustusýningar!
Tryggjum öllum börnum gleðileg jól
Taktu þátt í Pakkajólum Bylgjunnar við jólatréð í Smáralind
Við óskum öllum gleðilegra jóla