19. júní - 19.06.1965, Side 18

um börnum. Aftur á móti þolir tveggja ára barn,
og þótt eldra sé, illa að missa móður sína burtu
allan daginn, nema önnur kona annist það sem sitt
barn í fjarveru móðurinnar, þannig að það fari
að líta á hana sem móður sína. Vinna móður utan
heimilis er heldur ekki aðeins fjarverunauðsyn frá
börnunum. Ef hún þarf að bæta heimilisverkun-
um ofan á langan vinnudag, er hætt við að þreyta
hennar bitni á börnunum í einhverri mynd.
Samfélags- og atvinnuhættir nútímans eru að
breytast í það horf, að konan dregst æ meir út af
heimili sinu og að störfum á almennum vinnu-
markaði. Af þessum sökum eykst í sífellu þörfin
á dagheimilum og leikskólum, leikvöllum með ör-
uggri gæzlu og á skipulögðu eftirliti með undir-
búningsnámi barna í skóiunum sjálfum En vegna
þessarar almennu vinnu giftra kvenna og mæðra,
er löngu orðið tímabært að ákveða sérstakan vinnu-
tíma handa þeim, bæði lengd daglegs vinnutíma
og þann tíma sólarhringsins, sem leyfilegt sé að
láta konur og sér í lagi mæður vinna utan heim-
ilis. Fyrir því er engin frambærileg ástæða, að
konur skuli hlíta þeim vinnutíma, sem upphaf-
lega var ákveðinn handa karlmönnum einum.
— En hváð um. það aldursskeið, þegar barnið hef-
ur skólagöngu?
— Já, vitanlega gerast þau atvik í lífi barnsins,
að það þarfnast sérstaklega þeirrar umhyggju,
trausts og skilnings, sem móðirin ein er fær um
að láta því í té. Skólagangan verður börnum mis-
jafnlega erfið í byrjun, enda eru þau afarmisjöfn
að þroska við skólaskyidu aldur. Sum falla áreynslu-
laust inn í hið nýja umhverfi, eiga auðvelt með að
eignast félaga og fylgja almennum reglum skól-
ans. I þeim hópi eru einkum börn, sem þegar hafa
vanizt að vera með öðrum börnum, t. d. í leikskól-
um eða á leikvöllum. öðrum börnum getur orðið
upphaf skólavistar örðugra, ef þau eru seintekin,
fella sig illa við háreysti hópsins í skóla, ganga
ekki í augu félaganna, eru kvíðin vegna getu sinn-
ar í náminu. Við slíkar aðstæður reynir mjög á
öryggiskennd og sjálfstraust barnsins. Þá leitar það
aftur til móður sinnar til að fá hjá henni hand-
leiðslu og endurheimta traust sitt, og það getur
orðið mjög örlagaríkt fyrir barn, hvernig fyrsta
reynsla þess af skólum verður. Nærfærin og gjör-
hugul móðir getur átt mikilvægan hlut að því, að
sú reynsla verði barninu til hvatningar og aukins
þroska. Hún þarf framar öllu að hafa tíma fyrir
barnið, sýna áhuga á námi þess og hlusta á frá-
sagnir þess af viðburðum í skólanum. Aldrei má
bregðast, að hún láti barnið finna, að hún treysti
því fyllilega til að standa jafnfætis öðrum. Marg-
ar mæður leggja áherzlu á það að hjálpa barni
sínu með lexíur, við heimanámið, sem það á að
leysa af hendi. Stundum getur það verið æskilegt,
einkum meðan barnið er að venjast heimanáminu
og finna, að það veldur því, en slík tilsögn er vanda-
verk. Ef barnið hefur náð hæfilegum vitsmuna-
og líkamsþroska til þess að sækja skólann, þarfn-
ast það ekki verulegrar hjálpar við heimanámið.
Um það sér kennarinn. En það þarf nærfærinn
skilning og traustan stuðning af hálfu foreldra
sinna, og það kemur oftast í hlut móðurinnar að
veita hann. Að sjá um næði við námið og reglu-
semi í öllum frágangi, sýna lifandi áhuga á námi
barnsins og stæla sjálfstraust þess, að það geti eins
og aðrir, þegar það mætir erfiðleikum, — þetta er
sú hjálp, sem barnið þarfnast mest, þegar það er
að byrja skólagöngu sína. Óþarft er að fjölyrða
frekar um það, hvílíkur munur það er fyrir barnið
að koma heim til móður sinnar, sem tekur glað-
vær á móti því og gefur sér tóm til að hlusta á frá-
sagnir þess úr skólanum og sinna öllum þörfum
þess, eða barnið nær rétt að fá matarbita hjá önn-
um kafinni konu, sem er að rjúka af stað í vinn-
una, eða bað kemur kannske að mannlausri
ibúð og verður að sjá um sig sjálft, þangað til
mamma kemur heim að loknu dagsverki. Hér er
um að ræða mikið vandamál þeirra mæðra, sem
vinna utan heimilis síns. Það er auk þess vandi
nútíma konunnar yfirleitt og sterkar likur benda
til þess, að hann fari vaxandi, hver svo sem lausn
hans verður að lokum.
Á síðasta barnaskólaári, og nœstu tveim til þrem
árum, eiga sér stað miklar breytingar í lífi barns-
ins. Það þroskazt, bœði andlega og líkamlega, frá
barni i ungling. Það hefur í raun og veru göngu
sína út í lífið. Alls konar ný viðhorf birtast og
nýir heimar, ef svo má segja, blasa við, ef ekki
áður óþekktir, þá að minnsta kosti í nýju Ijósi.
— Hvað segið þér um þetta tímabil i lifi barns-
ins, að því er snertir fjarveru möðurinnar frá heim-
ilinu, vegna starfa utan heimilis eða af öðrum or-
sökum?
— Um dvöl móður utan heimilis frá stálpaðri
börnum og unglingum, gegnir að mínu áliti nokk-
uð öðru máli. Vissulega verða umskiptin frá
bernsku til unglingsára á margan hátt örðug og
16
1 9. JÚNÍ