19. júní - 19.06.1965, Blaðsíða 30

Þegar ég hitti Vigdísi Torfadóttur fyrir skömmu,
barst talið að kaupgjaldsmálum, og hvernig konur
ennþá væru afskiptar, hvernig alltaf er hægt að
finna réttlætingu eða ástæðu til þess að launa
konur minna en karla, jafnvel þótt lög skipi fyrir
um sömu laun, fyrir sömu vinnu, eins og hjá opin-
berum starfsmönnum til dæmis.
.Tá, því var það þegar fjallað var um jafnlauna-
frumvarpið á Alþingi, þá kom í Ijós að stúlkurn-
ar, sem unnu í fatageymslu Alþingis, voru jafn
hátt launaðar og sendlarnir, 11—12 ára drengir.
Þair gera ekki verkfall? Nei, nei, það þurfti ekki,
þetta var leiðrétt. Annars hef ég líklega gert fyrsta
verkfallið í Reykjavík, segir Vigdís. — Þú gert
fyrsta verkfallið, hvernig dettur þér það í hug?
Það var svoleiðis, að árið 1900 byrjaði ég að
læra klæðasaum, eins og þá var kallað. Það var
hjá Andersen & Sön, í Aðalstræti 16. Við byrjuð-
um tvær samtímis. Námið átti að standa sex mán-
uði, og var ekkert kaup greitt á meðan. Margar
stúlkur hættu að námi loknu og notuðu þekkingu
sína eingöngu til fatasauma á heimilisfólk sitt eða
tóku að sér saumaskap i húsum. Mér var boðin
staða hjá fyrirtækinu þegar að námi loknu. Þetta
var allt fínn saumur og vönduð vinna, kjólföt, lafa-
frakkar og yfirleitt fín föt og vönduð.
Ég tók þessari vinnu, og eins gerði stúlkan, sem
lært hafði með mér. Mánaðarkaup fyrir byrjend-
athugavert við að láta ung og stálpuð börn sin
horfa á það kvöld eftir kvöld.
Yfirleitt fagna konur þessum nýju barnaverndar-
lögum, sem að okkar áliti eru stórbætt frá þeim
fyrri. Petrína Jakobsson.
ur, þó lærðar væru, var 15 kr. á mánuði. Þótti okkur
það lítið eftir að sex mánaða námi algjörlega kaup-
lausu var þó lokið, því að maður var farinn að
vinna alla fína vinnu, eftir sex mánuðina.
Við tókum því samt, og eftir annan mánuð var
kaupið svo hækkað í 20 kr. Þá vorum við ánægðar.
Það þótti mjög sæmilegt kaup. Vinnutiminn var
lögboðinn frá kl. 8 að morgni til kl. 8 að kvöldi,
en þó alltaf ótakmarkaður timi, ef mikið var að
gera og einhverju þurfti að ljúka.
Aukavinna var aldrei greidd, þótt unnið væri
langt fram á kvöld. Það þekktust ekki aukavinnu-
greiðslur.
Við þóttumst vera orðnar grónar í starfinu, þeg-
ar kom að kaupgreiðslu þriðja mánuðinn. En viti
menn, þá er kaupið aðeins 18 krónur. Við urðum
alveg undrandi, tvær krónur af tuttugu króna
kaupi var ekki lítið, 1/10 af kaupinu. Við komum
okkur þvi saman um, að hætta að vinna, fyrst at-
vinnurekandanum fannst hann tapa á því að hafa
okkur, eins og dæma mátti eftir þessu. Og þá var
bezt að hætta. Við ákváðum því að fara ekki til
vinnu næsta dag, fyrst kaupið hefði verið lækkað
svona á okkur. — Næsta morgun svaf ég vært
fram eftir morgni vestur í Hlíðarhúsum og eins
gerði hin heima hjá sér.
Þegar komið var fram á dag, kom maður frá
verkstæðinu hlaupandi vestur eftir. Það var skilið,
svo að fjarvistir beggja myndu ekki vera veikindi,
heldur bjargföst ákvörðun okkar að virina ekkert
framar hjá fyrirtækinu, þar sem kaupið hafði verið
lækkað. Sendimaðurinn bað mig blessaða að koma
aftur til vinnu. Frá húsbóndanum bar hann þau
boð, að við skyldum fá 20 krónur á mánuði eins
28
1 9. JÚNÍ