19. júní - 19.06.1971, Page 52

Varði
doktors rHgcrð
a spaiti
Dr. Álfrún
Gunnlaugsdóttir
Það er jafnan ánægjuefni, þegar konur ná góð-
um árangri á sviði mennta og menningar, sem
var þeim lokað fyrir einni öld.
Þær eru ennþá ekki margar, íslenzku konurn-
ar, sem hlotið hafa doktorsnafnbót. Hin fyrsta,
dr. Björg C. Þorláksson, varði doktorsritgerð
sína við Sorbonneháskóla í París árið 1926. Hún
lézt árið 1934. Síðan hafa átta konur aðrar hlot-
ið doktorsgráðu. Aðeins tvær þeirra starfa hér
á landi, en hinar starfa erlendis við rannsókna-
og kennslustörf.
Dr. Álfrún Gunnlaugsdóttir varð níunda ís-
lenzka konan til að hljóta doktorsnafnbót, er
hún varði doktorsritgerð sína um „Tristrams
sögu og lsöndar“ í Barcelona á Spáni þann 18.
desember 1970.
Álfrún er fædd 18. marz 1938, dóttir hjónanna
Oddnýjar Pétursdóttur og Gunnlaugs Ólafssonar
skrifstofustjóra. Hún varð stúdent frá Mennta-
skólanum í Reykjavík árið 1958 og stundaði nám
í Háskóla Islands veturinn 1958—59, en hélt síð-
an til náms við háskólann í Barcelona. Hún lauk
þar prófi i rómönskum málum og bókmenntum
árið 1965, og ári síðar lauk hún prófi, sem nauð-
synlegt er til að fá rétt til að verja doktorsrit-
gerð. Álfrún vann að doktorsritgerð sinni í
Reykjavík, Barcelona og Lausanne í Svisslandi,
og hlaut hún til þess styrki frá Vísindasjóði Is-
lands og rikisstjórn Svisslands.
„Tristrams saga og lsöndar“, sem Álfrún tók
til rannsóknar, er norsk þýðing frá árinu 1226
á frönsku kvæði, „Le Roman de Tristan" eftir
Thomas, en það er talið vera frá um 1170 og hef-
ur aðeins varðveitzt í smábrotum, sem alls eru
um 3000 ljóðlínur. Hin norska þýðing þess er
aðeins til i íslenzkum handritum.
Doktorsriti Álfrúnar er skipt í tvo hluta. Fyrri
hlutinn er þýðing „Tristrams sögu og lsöndar“
á spænsku eftir útgáfu Gísla Brynjúlfssonar frá
árinu 1878, en sú útgáfa er gerð eftir handriti,
sem varðveitt er i Árnasafni. Sagan er einnig til
í handritum á Landsbókasafni Islands, en þau
hafa ekki verið gefin út. Frávikin milli þeirra
og útgáfu Gísla eru tilgreind og þýdd. Síðan er
sagan borin nákvæmlega saman við franska
kvæðið.
I síðari hluta doktorsritsins er samanburður
sögunnar við kvæðið „Tristan11 eftir þýzka skáld-
ið Gottfried von Strassburg frá 13. öld og „Sir
Tristrem", enskt kvæði frá 14. öld eftir óþekkt-
an höfund. Kvæði þessi eru bæði byggð á franska
kvæðinu.
Grundvöllurinn að samanburði Álfrúnar er
verk franska fræðimannsins Joseph Bédier, „Le
Roman de Tristan par Thomas“, sem hann gaf
út i byrjun þessarar aldar. 1 verkinu notar hann
söguna, þýzka kvæðið og það enska til endur-
byggingar á franska kvæðinu. Verk þetta og að-
ferðir þær, sem höfundur þess notar, tekur Álf-
rún til athugunar og gagnrýni í síðari hluta
doktorsrits sins.
Álfrún vann rit sitt í samráði við Paul Aebi-
50
19. JÚNÍ