19. júní - 19.06.1973, Page 6

KONUR OG BÖRN I SAMFÉLAGI NÚTÍMANS
Æskilegt íjölskyldulíf
A. Fjölskylda samkvæmt skil-
greiningu Húsnæðismálastofn-
unar ríkisins er: Hjón með
börn, foreldrar og ef til vill af-
ar og ömmur, ef sérstaklega
stendur á.
B. Fjölskylda samkvæmt orðabók
Menningarsjóðs er: Foreldrar
og börn þeirra, húsráðendur og
afkomendur þeirra, systkini og
skyldulið þeirra (skvldulið
samkv. sömu bók: fólk, sem
einhverjum ber skylda til að
framfæra og sjá fyrir) —
venzlafólk, skyldmenni.
Fjölskylda og fjölskyldulíf er
sennilega fyrir flestum eitthvað,
sem kemur af sjálfu sér og er vana-
bundið, — eitthvað, sem fólk hugs-
ar ekki um eða stokkar upp nema
í fáum tilvikum.
Ytri kringumstæður sníða fjöl-
skyldunni stakk og setja lífi henn-
ar skorður. Ytri aðstæður eða
ramminn, sem fjölskyldan fellur
inn í, er þjóðfélagið og uppbygg-
ing þess. Þau þjóðfélög, sem við
hér á Vesturlöndum þekkjum,
hafa fjölskylduna að grunn-
mynztri, en máttarstoðir þeirra
eru atvinnuvegirnir. Ef breyting
verður á atvinnulífi þjóðar, svo að
nokkru nemi, haggast ytri umbún-
aður heimilanna, og þá um leið
líkur á, að járnin standi á venju-
bundnu fjölskyldulífi, og aðlögun-
ar verður þörf.
1 okkar íslenzka þjóðfélagi hafa
orðið svo róttækar breytingar, að
tæplega þarf um að fjalla -—- þær
liggja í augum uppi. tJr miðalda-
þjóðfélagi, þar sem landbúnaður
og nýting landgæða var undirstaða
fvrir afkomu fólks og hvert heim-
ili heild út af fyrir sig, svo næg
sér, að við lá, að þau hverfðust
um sjálf sig, og þurftu aðeins á
takmörkuðum tengslum við önn-
ur heimili að halda, höfum við
kastazt áleiðis inn í tæknivætt nú-
tímasamfélag, þar sem beinn af-
rakstur landsins er aðeins ein for-
senda af mörgum fyrir fjölgun
þjóðarinnar.
Það gefur auga leið, að slík um-
bylting í atvinnuháttum hlýtur að
gjörbreyta aðstæðum heimilanna,
en samkvæmt orðabókinni góðu er
heimili: Bústaður (með tilheyr-
andi húsgögnum og áhöldum) til
einkaafnota manns (fjölskyldu) að
staðaldri.
f bændaþjóðfélaginu var heimil-
ið undirstaða hráefnaöflunar, og
úrvinnsla þeirra eitt af aðalverk-
efnum heimilisfólks — fjölskyld-
unnar. En í iðnvædda þjóðfélaginu
hafa þessi verkefni flutzt út af
heimilunum — sömuleiðis
fræðslumálin og heilbrigðisþjón-
ustan. Fata- og matvælaiðnaður
standa eftir í mjög litlum mæli og
þá nær eingöngu úr aðfengnum
hráefnum.
f ljósi þessara staðreynda, blasir
við, að á grundvelli verkaskipting-
ar hlýtur meginverkefni nútíma-
fólks að Aæra tekjuöflun til þess að
standa straum af aðkeyptum nauð-
synjum.
En er þá heimilið og fjölskyldan
svipt hlutverki sinu?
í 66. gr. stjórnarskrárinnar seg-
ir: „Heimilið er friðheilagt“. Er
ekki þarna drepið á mikilvægan
þátt í þróun heimilisins? Þátt, sem
ekki verður frá því tekinn. Það er
innan vébanda fjölskyldunnar,
sem við sitjum í griðum.
Við verðurn að sækja út af heim-
ilinu inn í þjóðfélagið. Þeir full-
vöxnu til að afla fjölskyldunni
rekstrarfjár, og börn og unglingar
4
19. JÚNÍ