Frjáls verslun - 01.03.2001, Qupperneq 24

FORSÍÐUGREIN VIÐTflL VIÐ BflLTflSflR
Njála er óvenjuleg
„Ég held að það sé áhugi fyrir góðum víkingamyndum. Kvikmyndin Gladiator heppnaðist vel og þar
með er búið að opna fyrir skylmingamyndir og hetjusögur. Njála er reyndar aðallega um kvenfólk og
það er óvenjulegt í þessari tegund kvikmynda. Konurnar eru helstu morðingjarnir meðan karlarnir
reyna að lempa átökin á Alþingi,“ segir Baltasar Kormákur.
ástæða til að leikhúsin séu styrkt með opinberu fé til að setja upp
sýningar, eins og gamanleiki og söngleiki, sem aðrir hefðu get-
að sett upp og það án styrkja.“
- Hver er þinn óskalisti fyrir leiklistina í dag? Hvað þarf að gera
til að gróðurmoldin sé heppileg?
„Eg er fylgjandi rekstri fjóðleikhússins og Borgarleikhússins en
vil að hlutverk þeirra séu skilgreind á skýran hátt. Þjóðleikhús-
ið er t.d. leikhús allra íslendinga og átti upprunalega að sýna óp-
erur og ballettsýningar og vera móðurstöð leiklistarinnar í stað
þess að vera í samkeppni við leikhópa úti í bæ eins og staðan er
í dag.“ Hann telur þá umræðu skiýtna sem komið hefur upp á yf-
irborðið öðru hvoru um að Þjóðleikhúsið geti ekki farið í leik-
ferðir út á land vegna þess hve dýrt sé að fara í slíkar ferðir og
hve miklir peningar tapist á þeim. Hann spyr: „Hefur leikhúsið
ekki hvort sem er 300 milljónir til að tapa í sínum rekstri? Er
ekki allt í lagi að það tapi smávegis á leikferðum? Mér finnst að
betur þurfi að skilgreina hlutverk leikhússins í samfélaginu.
Best væri ef Þjóðleikhúsið sinnti sínu menningarhlutverki og
leyfði frjálsu leikhópunum að beijast í sinni samkeppni úti á
markaðinum. Það er engin ástæða til að styrkja sýningar á borð
við Fífl í hófi sem eiga að geta borið sig. Hins vegar finnst mér
allt í lagi að styrkja tilraunastarfsemi úti í bæ. Eins og staðan er
í dag ættu sjálfstæðu leikhúsin að vera styrkt ekkert síður en hin
leikhúsin þvi að þau eru öll að gera það sama,“ segir hann.
- En hvað rnyndir þú gera ef þú værir menningarmálaráðherra?
Hann þarf ekki að hugsa sig lengi um. „Eg myndi skoða hvert
stefnir í menningarmálum og horfa til framtíðar, ekki fortfðar,
skoða hvað við getum gert til að vera framarlega á þessu sviði en
einblína ekki á það hvað Norðurlandabúar gerðu fyrir fimm eða
tíu árum. Eg myndi velta því týrir mér hvernig við gætum mótað
jafn framsýna menningarstefnu og t.d. Hollendingar hafa, stefnu
sem leyfir nýsköpun og þróun í staðinn fýrir að ríghalda í göm-
ul gildi. Eg hef ekkert á móti gömlum gildum en mér finnst
stundum gleymast að nauðsynlegt er að llta til framtíðar. í Ijósi
þess að Reykjavíkurborg hefur vakið áhuga erlendis fyrir menn-
ingarlegan blæ finnst mér mikilvægt að nýta það tækifæri. Fólk
leitar fyrst og fremst að menningu og þá erum við ekki bara að
tala um leikhús heldur menningu almennt. Ekki eru allir ferða-
menn á leiðinni út á land, margir þeirra koma til landsins bara til
að koma til Reykjavíkur," segir hann.
Sýnd í BBC Markaðsmálin í ferðaþjónustu og landkynningu
vill hann skoða sérstaklega og það er greinilegt að hann telur
kvikmyndirnar miklu sterkari miðil en hefðbundnar auglýsing-
ar. Hann tekur 101 Reykjavík sem dæmi. „Ef 10 þúsund af þeim
75 þúsund áhorfendum sem hafa séð hana í Noregi skila sér
sem ferðamenn til landsins á næstu árum er þessi mynd al-
besta auglýsing sem þar hefur verið sýnd. BBC hefur keypt
sýningarréttinn á henni og mun sýna hana nokkrum sinnum.
Hvaða áhrif mun það hafa fyrir land og þjóð,“ spyr hann.
Björn Bjarnason menntamálaráðherra á hrós skilið fyrir
það að hafa aukið stuðning við kvikmyndir en betur má ef duga
skal, að sögn Baltasars. Kvikmyndagerðarlistin fær 200 millj-
ónir króna í styrk á ári meðan Þjóðleikhúsið hefur 300 milljón-
ir og Borgarleikhúsið 200 milljónir og bæði hafa leikhúsin
ókeypis húsnæði. Til að gera þessum listgreinum jafn hátt und-
ir höfði þyrftu kvikmyndagerðarmenn 500 milljónir króna á ári
og frjálsan aðgang að kvikmyndaveri. „Það væri ekkert óeðli-
legt. Kvikmyndin er áhugaverð vegna þess að það er hægt að
flytja hana út, það er mun auðveldara að fara með hana um allt
land en uppsetningar leikhúsanna og handritin eru öll meira
eða minna frumsamin. Þetta er íslensk frumsköpun. Islenskar
kvikmyndir hafa vakið gríðarlega athygli erlendis og menn
spyrja: Af hverju eru að koma kvikmyndir frá íslandi? Af hveiju
er Island svona framarlega? Það er hægt að gera betur í stuðn-
ingi við íslenska kvikmyndagerðarlist. En ég er líka að tala al-
mennt um að Iíta til framtíðar: Hvernig er hægt að nýta fjár-
magnið betur og notfæra sér t.d. þá auglýsingu sem felst í kvik-
myndum og annarri menningu?"
- Hvernig sérðu þína framtíð? Áttu eftir að verða leikari á sviði
altur?
„Eg leik náttúrulega alltaf eitthvað með leikstjórninni. Ég er
t.d. að leika í bandarískri bíómynd sem heitir No Such Thing
en ég tel ólíklegt að ég eigi eftir að leika á sviði í nánustu fram-
tíð. Það er erfitt að sameina það að búa til kvikmyndir, ferðast
um til að kynna þær og vera svo fastur á sviðinu um hveija ein-
ustu helgi. En auðvitað langar mig rosalega á sviðið og ég geri
það ábyggilega einhvern tímann. Maður verður að halda
áfram á sinni braut og getur ekki farið til baka, dottið inn í ein-
hverja kjallarasýningu í Þjóðleikhúsinu og verið þar næstu
þrjú árin. Þá íjarar það út sem maður hefur verið að byggja
upp,“ segir hann. H3
24