Frjáls verslun - 01.03.2001, Qupperneq 50

VEITINGAREKSTUR
Rekstxir frægasta pylsuvagns landsins, Bæjarins bestu,
hófst á Lækjartorgi, undir vegg Útvegsbankans sem þá
var, og var um algjöra nýjung að ræða í íslensku bæjarlífi.
Aldrei fyrr hafði skyndibiti verið seldur á íslandi og það i vagni!
Á hjólum! Ekki eru til miklar heimildir um viðtökur bæjarbúa
en Guðrún Kristmundsdóttir framkvæmdastjóri hefur eftir
ömmu sinni og alnöfnu, sem rak vagninn á sjötta áratugnum, að
pylsuvagninn hafi þótt „útlenskulegur" á fyrstu árunum. „Eg
held að pylsuvagninn hafi fengið mjög góðar viðtökur. Ekki
voru neinir aðrir skyndibitastaðir í bænum, einhveijar matsölur
og kaffihús voru jú fyrir hendi, en ekki neinir staðir þar sem
hægt var að labba inn af götunni, fá sér eina pylsu og halda svo
förinni áfram. Pylsuvagninn er elsti skyndibitastaður landsins
og ég myndi halda að hann væri í hópi elstu veitingastaða lands-
ins ef hægt er að flokka hann sem slíkan,“ segir hún.
20 starfsmenn Pylsuvagninn Bæjarins bestu hefur verið
starfræktur frá því um miðjan ijórða áratuginn. I upphafi var
reksturinn í eigu nokkurra aðila en þeir voru fljótlega keyptir
út. Hann hefur því verið í rekstri hjá einstaklingum í sömu ijöl-
skyldunni frá upphafi. í dag á Guðrún Kristmundsdóttir yngri
Bæjarins bestu með föður sínum, Kristmundi Jónssyni. Föður-
afi hennar, Jón Sveinsson, stofnaði fyrirtækið um 1934 með
mági sínum, Alf S. Nielsen. Hann var danskur pylsugerðar-
maður sem hafði komið hingað til lands til að kenna starfsfólki
Sláturfélags Suðurlands að búa til pylsur. Guðrún Kristmunds-
dóttir tók við rekstrinum af manni sínum um 1950 og rak
ásamt Kristmundi, syni sínum, fram til 1963, er hún lét af störf-
um og hann tók alfarið við. Guðrún yngri byijaði svo að af-
greiða í pylsuvagninum Bæjarins bestu 15 ára gömul og hefur
staðið í afgreiðslunni í 25 ár. Hún hefur séð um reksturinn frá
1989 og rekur nú tvo staði, Bæjarins bestu í Tryggvagötu og á
Smáratorgi. Ekki vill hún gefa upp neinar rekstrartölur en seg-
ir að í dag starfi um 20 starfsmenn hjá Bæjarins bestu.
Skyndibitaneysla almennings hefur gjörbreyst frá því starf-
Margur er knár
Þótt hann sé smár
semi pylsuvagnsins hófst. í upphafi
þegar Bæjarins bestu fór að bjóða upp
á pylsur í vínarbrauði og mjólkursopa
var ausið úr járnfötu, var skyndibita-
fæði óþekkt hugtak. Með árunum
hefur þetta heldur betur breyst,
skyndibitinn varð smám saman al-
gengari og „trakteringarnar“ þróuð-
ust smám saman. Guðrún segir að
fyrst hafi sinnepið komið, svo hrái
laukurinn, tómatsósan, steikti laukur-
inn og svo remúlaðið fyrir um það bil
Pylsuvagninn Bæjarins bestu við
Tryggvagötu er einn smæsti
veitingastaður landsins en þó sá
vinsælasti. Hann hefur verið i eigu
sömu fjölskyldunnar frá 1934 þegar
þylsusala hófst i fyrsta vagninum.
Eftír Guðrúnu Helgu Sigurðardóttur
25 árum. Um svipað leyti urðu gos-
drykkirnir algengir. „Eg hef heyrt frá-
sagnir af því þegar Björnsbakarí fór að
baka pylsubrauðin fyrir okkur í kring-
um árið 1947. Brauðin komu til að
byija með í stórum trékössum heim til
ömmu minnar og þar sat fjölskyldan
og skar þau. Síðan fóru þau aftur í
kassann og voru svo flutt niður eftir.
Þetta er auðvitað í trássi við allar gæða-
kröfur í dag en var mikil ffamför á
þeim tíma,“ rifjar hún upp.
50