Frjáls verslun - 01.10.2004, Page 33

Aftrnpostenguiden.no
- din handfeguide
pá nettt ‘
0KONOMI
Venter kamp om BNbank
! Islandshanki vil fcjope
f Norgcs fjcak storsic
I Ibrretningshank
j BNhank for 3. J
millianJer kroncr. Ixá
Borscn spckulcrcs dct
i budkric. nicn dc
MotMc hankcnc Jwldcr
fingrcnc av fateL
cmmuH k. HAmost.N
•Oettt er et «ort steg for
ois, »iex BJ aml Arcianmaon.
konsemtje rt UUr.tlsUarJa
I lopft av helyeti har b-
lenttojene og derrs rid£1-
wt wtt hinil om n*r 30
proient av atajene t
llNbank. I>e har forhlnds-
ataept pi >íterl«ere 16.
Med rtt ittff har Armanns-
*on batt en beleinnc det
«3» bli vamktlle for ar.drc
banker i trenje tfOennom.
of nakrUi lor Bírtjank i
'—w nv- Pi Uorvn er
•* *naage tom »at-

ics $ / .æ'/
Tilboð íslandsbanka í öll hlutabréf BN-banka vakti verulega athygli í norskum fjölmiðlum.
Og klukkan verður fimm mínútur yfir þrjú og síðan tíu mínútur
yfir þijú - og þá hringir síminn. Skilaboðin eru skýr: Komið
heim með fyrstu ferð. Það er stjómarfimdur á sunnudag!
Viðskiptum í Kauphöllinni í Osló er þá rétt lokið. Viðskiptum
lýkur alltaf klukkan 16.10 að Oslóartíma. Ovænt hefur verið
lagt inn tilboð í allt hlutafé bankans eftir lokun kauphallarinnar
og stjóm og bankastjóri verða að bregðast snögglega en þó
stiliilega við. Bankasljórinn og stjómarformaðurmn ná heim
á stjómarfimdinn og heyra þá að það er Islandsbanki sem vill
kaupa þá.
Varúð - fiskur! íslandsbanki - er það ekki fiskur? Jú,
Islandsbanki er á kafi í fiski en í BN-banka má ekki nefna fisk.
Og þegar ég spyr sérstaklega um lán til fiskeldis hristir Gunnar
bankastjóri höfuðið með sýnilegum hryllingi. Honum er ekki
skemmt og mér verður ljóst að honum þykir vænt um bankann
sinn þótt hann sé þar aðeins starfsmaður.
„Sjáðu tilsegir hann þegar við byrjum að tala um áhættuna
af lánum til fiskeldis og útgerðar. „Staða okkar er allt önnur en
til dæmis Kreditbankans í Álasundi, sem Islandsbanki hefur
keypt. Það er banki sem starfar á liku sviði og Islandsbanki og
rekstur þessara banka virðist falla vel saman. Við em á allt öðm
sviði. BN-banki er eiginlega ekki almennur viðskiptabanki þótt
hann sé skráður sem slíkur.“
Gunnar segir frá því að fram til ársins 1992 hafi BN-banki
aðeins verið lítið þekktur fjárfestingasjóður. En árið 1992 var
stjóm bankans neydd til að breyta sjóðum í almennan banka.
Gunnar talar beinlínis um „neyð“ í þessu sambandi. Þá höfðu
flestir bankar Noregs lent í alvarlegri kreppu. Útlán vom orðin
of mikil, veð ekki traust og töp - meðal annars vegna lána til
fiskeldis - kostuðu alla stærri einkabankana sjálfstæði sitt.
Þetta er það sem flestir Norðmenn muna enn sem „bank-
krisen" og hófst árið 1989. Hlutfé bankanna varð verðlaust og
ríkið tók við rekstrinum. Hægrimenn tala um að bankamir
hafi verið þjóðnýttir en vinstrimenn segja að ríkið hafi bjargað
ijármagnseigendum þegar þeir komust í þrot.
Feiminn banki En þessi saga á ekki við um BN-bankann.
„Bankakrísan“ fór þar hljóðlega hjá dyrum enda öll útlán tryggð
með veðum í steinsteypu í stærstu bæjum Noregs. Þó hafði
kreppan sín áhrif hjá BN-bankanum. Sparifláreigendur vildu
eiga þess kost að leggja fé sitt inn í traustan banka sem lánaði
ekki peninga til ævintýramanna. Ríkið benti á BN-banka sem
var skyldaður til að bæta við þjónustu sína og opna innláns-
reikninga fyrir almenning.
„Svona gerðist það að BN-bankinn var neyddur til að taka
upp almenna þjónustu og er þess vegna skráður sem almennur
banki,“ segir Gunnar. „En reksturinn ber þess merki að við emm
ekki í samkeppni við aðra banka nema á fáum sviðum. Þeir sem
eiga peninga inni á reikningum hjá okkur em yfirleitt eldra fólk
sem leggur tiltölulega mikið inn og hreyfir peningana lítið.“
Gunnar segir að bankinn láni einstakiingum til kaupa á
ömggu íbúðarhúsnæði og endurfjármagni húsnæðislán almenn-
ings en samt sé það svo að 70 prósent af lánunum sé með veðum
í atvinnuhúsnæði, í hótelum og skrifstofubyggingum. Og þetta
skýrir það að merki fjórða stærsta banka Noregs er aðeins
33