Morgunn - 01.12.1965, Blaðsíða 32

110
MORGUNN
bað mig á sunnudagskvöldið hinn 21. september að vaka hjá
sér um nóttina, því hún mundi áreiðanlega deyja þá nótt.
Hún andaðist þá nótt kl. nær því 2.30 f. h.
Stödd í Reykjavík, 15. október 1913.
Sigr. Sigurðardóttir.
Ég læt þessi dæmi nægja til þess að benda á þá staðreynd,
að ýmislegt er að gerast í lifi okkar, þennan þriðjung ævinn-
ar, sem við erum sofandi, og sumt að minnsta kosti harla
einkennilegt og athyglisvert. Margt bendir til þess, að svefn-
inn sé miklu meira en kærkominn og nauðsynleg hvíld
þreyttum líkama, heldur sé þá einnig sál okkar að starfi
með margvíslegum hætti. Og að þá muni hún oft eiga auð-
veldara með það en í vökunni og i þys og önn dagsins að ná
sambandi við aðrar sálir, og það bæði lífs og liðinna, og ef
til vill einnig á stundum við uppsprettur æðri krafta kær-
leiks og vizku. Það er og staðreynd, að í draumi skynjum
við tímann með öðrum hætti en í vökunni. Og er það nú
öldungis víst, að sú skynjun sé ætíð blekking en vökuskynj-
un tímans hin eina rétta? Tíminn er okkur ennþá sú mikla
gáta, sem engan veginn er að fuilu ráðin eða skýrð. Og á
meðan svo er, virðist mér ekki knýjandi nauðsyn í sambandi
við drauma fyrir ókomnum atburðum, hvorki að berja höfð-
inu við steininn og segja þá rugl og markleysu, né heldur að
taka þá sem óyggjandi sannanir þess, að allt sé forlög og
fyrirfram ákveðið, að frjálsræði viljans sé blekking ein og
við fáum engu þokað um það, sem verða vill.
Jafnvel þótt við aðhyllumst þá skoðun, að allir hlutir gei’-
ist í tíma og séu þar þræddir á band líkt og perlur á festi,
þá virðist mér ekki reka nauður til að ætla, að hinir ókomnu
atburðir séu fyrirfram svo fast ákveðnir, að þar sé engu
hægt um að breyta. Við getum sagt, að atburðarásin sé fyrir-
fram ákveðin að því leyti, að orsök hverri fylgir afleiðing
og hinni sömu orsök jafnan hin sama afleiðing, ef öll skilyrði