Morgunn - 01.06.1995, Blaðsíða 43

MORGUNN
hönd sr. Friðrik Rafnar og sr. Bjami Jónsson. Þessi hreyfing
varð síðan hluti af Alkirkjuráðinu sem stofnað var árið 1948.1
þessum hreyfingum þróaðist nýr skilningur á kirkjunni sem
almennri sannri kirkju Krists þó svo að hún skiptist niður í
ólíkar kirkjudeildir og söfnuði. Guðfræðingar frá ólíkum
kirkjudeildum tóku að ræða trúfræðileg ágreiningsmál og það
leiddi m.a. til þess að menn fóru að uppgötva sameiginlegan
arf í fomkirkjunni einmitt fyrir gildi gamalla játninga og
helgisiða sem áttu rætur í fyrstu kristni. Þannig varð til hreyf-
ingin Trú og skipulag (Faith and Order) og er sú hreyfing
annar aðalstofn Alkirkjuráðsins í dag.
Þessir straumar fóru allir fram hjá Haraldi enda var hann
látinn þegar þeir fóru virkilega að láta til sín taka. Þeir fóru
reyndar fram hjá flestum íslenskum guðfræðingum þar til á
fimmta áratugi þessarar aldar. Þegar guðfræði Haralds er
metin verður að taka með í reikninginn að hann hafði ekki til-
einkað sér þessar stefnur sem óhjákvæmilega endurlífguðu
tilfinningu kirkjufólks fyrir gildi gamalla játninga og kirkju-
siða sem ólíkar kirkjur áttu sameiginlega. Þessar hreyfingar
hafa nú algerlega breytt viðmóti kirkjudeildanna í garð hver
annarra.
Almennt viðhorf biblíurannsóknanna tók einnig breytingum
á þriðja og fjórða áratugi þessarar aldar og sú stefna var önnur
en sú sem Haraldur hafði tileinkað sér í baráttu sinni gegn
raunhyggjunni og efnishyggjunni. Fremstu fræðimenn á sviði
biblíurannsókna gengu ekki lengur út frá því að hægt væri að
skoða rit biblíunnar sem sögulegar frásagnir heldur væru þar
samankomnar margvíslegar heimildir um trúarlíf Gyðinga og
kristinna manna á hinum ýmsu tímum. Stíll og form textanna
var mjög misjafn. Þar má finna lofgerðir, ljóð, predikanir og
sagnaminni stundum samtvinnað á margbrotinn hátt. Það var
nú viðurkennt að rit Nýja testamentisins voru samansett af
margs konar sagnahefð sem mótaðist af sögulegum, efnaliags-
legum og pólitískum aðstæðum þeirra tíma. Þetta vissi
41