Útvarpstíðindi : nýr flokkur - 01.03.1952, Blaðsíða 15

Hantsuo lótiitn
KNUT HAMSUN, norski Nóbelsverðlauna-
rithöfundurinn er nýlátinn 94 ára að aldri. Þar
með er lokið merkilegri og stonnasamri ævi —
og nú er aðeins einn eftir á lífi, Martin Ander-
sen Nexö, hinn danski, þeirra stórmenni í ríki
andans, er vörpuðu mestum ljóma á Norður-
lönd fyrri hluta þessarar aídar. Hinir voru
Brandes, Strindberg, Selma Lagerlöf, Heiden-
stam, Johannes V. Jensen og Sigrid Undset.
Margir telja Knut Hamsun mestan listamann
þeirra allra.
Ekki er ég nógu kunnugur verkum þessara
rithöfunda til þess, að vera dómbær um þetta, eri
mikil aðdáandi Hamsuns hef ég alltaf verið, og
þótt hann væri sá óhamingjumaður að gerast
handbendi nazista á stríðsárunum og ganga í
lið með fjandmönnum þjóðar sinnar og heims-
menningarinnar, skal sú sára minning aldrei má
burt aðdáun mína á ritverkum snillingsins norska.
En hinsvegar ættu örlög þessa djúpvitra lista-
manns að vera öllum hugsandi mönnum áminn-
ing um það, hvert hinn blindi stjórnmálaátrúnað-
ur getur leitt, jafnvel hina gáfuðustu menn
Síðustu ár sín reit Hamsun bók um afstöðu
sína til nazismans og rakti sögu réttarhaldanna,
sem fram fóru yfir honum í styrjaldarlok, sú
bók var núkið lesin um öll Norðurlönd. Hún mun
nú vera væntanleg í ísl. þýðingu innan skannns.
Bækur hafa komið út éftir Knút Hamsun á
íslenzku og hefur Jón Sigurðsson frá Kaldaðar-
nesi þýtt þær flestar og snildarlega vel s. s.
Victoríu, Pan, Sult og Að haustnóttum. Helgi
Hjörvar las og í útvarpið skáldsöguna Gróður
jarðar, sem er eitt af höfuðritum hans. J.
VII.
Viku seinna fann ég bréf frá honum,
kvöld eitt þegar ég kom heim. Bréfið var
svo örvæntingarfullt, hann skrifaði að
hann væri farinn á eftir gulu stúlkunni,
að hann gæti aldrei borgað mér pening-
ana mína aftur og að hann væri mergsog-
inn af langyarandi örbyrgð. Síðan for-
mælti hann sjálfum sér fyrir lítilmennsku
og undir bréfið hafði hann skrifað: Ég
er þræll gulu stúlkunnar.
Ég syrgði hann nótt og dag og gat
ekkert aðhafst annað. Viku síðar missti
ég atvinnuna og ég byrjaði að leita að
nýrri. Á daginn falaði ég vinnu á hótel-
unum og kaffihúsunum og ég kvaddi líka
dyra í einkaliúsum og falaði atvinnu.
Það hepjmaðist ekki. Seint á kvöldin
keyj)ti ég öll blöðin fyrir hálfvirði og
kepjúist við að lesa auglýsingarnar þeg-
að ég kom lieim. Ég hugsaði: Kannski
rekst ég á eitthvað, sem getur bjargað
bæði mér og Wladimierz.
í gærkvöldi sá ég nafn hans í einu blað-
inu og las um hann. Ég fór út skömmu síð-
ar, út úr húsinu, reikaði um strætin, og
ég kom heim aftur í morgun. Ég hef
kannski sofnað einhvers staðar eða ég hef
setzt á tröppur og ekki komizt lengra;
en það veit ég ekki nú.
ÚTVARPSTÍÐINDI 15