Morgunblaðið - 07.12.2008, Blaðsíða 41

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 7. DESEMBER 2008
Faxafen 10 - 108 Reykjavík - eignir@eignir.is
Tækifæri fyrir fjárfesta
Til sölu 290 fm eign með sérinngangi, vel staðsett í Reykjavík. Þar eru nú
nýlega innréttuð 10 góð herbergi með aðgengi að sameiginlegu eldhúsi,
salernum og sturtum. Mjög góðir tekjumöguleikar af útleigu. Sanngjarnt
verð. Ýmis skipti möguleg, t.d. á iðnaðar- eða atvinnuhúsnæði.
Upplýsingar hjá Aðalheiði í síma 893 2495
eða á skrifstofu Eignaumboðsins.
Sími 580 4600
Aðalheiður Karlsdóttir, lögg.fasteignasali
www.eignir.is
Þuríður Halldórsdóttir hdl., lögg. fasteigna- og skipasali
www.hibyliogskip.is hibyliogskip@hibilyogskip.is
Sími 551 7270, 696 0646 og 893 3985
NÝTT
Aðstoðum byggingaraðila við fjármögnun framkvæmda.
Erum að opna nýjan markað fyrir fasteignir til erlendra fjárfesta.
FULLBYGGÐAR OG Á BYGGINGARSTIGI: Blokkir, einbýlishús,
rað- og parhús, atvinnuhúsnæði, sumarhús og jarðir.
Einnig lóðir og byggingasvæði.
Borgartún • 105 Reykjavík • www.fjarfesting.is •
fjarfesting@fjarfesting.is
Til Leigu
Nýjar fullbúnar íbúðir á besta stað á höfuðborgarsvæðinu.
Ýmsar gerðir í boði.
Vandaðar íbúðir á sanngjörnu leiguverði.
Nánari upplýsingar í síma 693-7304 og 896-8750.
Sundagarðar 2 – Til leigu
Til leigu 2. og 3. hæðin ásamt 250 fm húsnæði á jarðhæð í þessu
glæsilega vel innréttaða húsi.
Hvor hæð 500 fm. Mötuneyti á efstu hæð fyrir starfsfólk.
Næg bílastæði. Leigist saman eða hver hæð fyrir sig.
Til afhendingar strax.
Eignarhaldsfélagið Kirkjuhvoll ehf. - Fasteignafélag
Upplýsingar veitir Karl í síma 892 0160 – karl@kirkjuhvoll.com
MIKIL umræða
hefur að undanförnu
verið um samspil
efnahags- og um-
hverfismála. Þær
skoðanir hafa komið
fram að óþarfi sé að
íþyngja fram-
kvæmdum með mati á
umhverfisáhrifum og
gera eigi minni kröfur um nátt-
úrufarsrannsóknir. Ég tel hins
vegar að nú sé tækifæri til að
horfa fram á veginn og vinna okk-
ur í haginn fyrir framtíðina og efla
náttúrufarsrannsóknir með
skynsamlega nýtingu nátt-
úruauðlinda og náttúruvernd að
leiðarljósi.
Aðild Íslands að Evrópusam-
bandinu hefur mikið verið til um-
ræðu, aðallega vegna efnahags-
mála. Ísland gerðist aðili að
EES-samningnum árið 1993 en
samningurinn nær einnig til ým-
issa umhverfismála en þó ekki til
almennrar náttúruverndar. Ísland
hefur samþykkt marga alþjóða-
samninga um náttúruvernd, s.s.
Ríósamninginn um vernd líffræði-
legrar fjölbreytni og Ramsarsamn-
inginn um vernd votlendis. Bern-
arsamningurinn um vernd villtra
plantna og dýra og lífsvæða þeirra
í Evrópu er sjaldnar nefndur.
Samningurinn er m.a. grunnur að
náttúruverndarlöggjöf aðildarríkj-
anna og ræður miklu um hvernig
staðið er að því að skrá, flokka,
meta og vakta náttúruna.
Fastanefnd Bernarsamningsins
ákvað 1989 að hvert land skyldi
velja svæði sem ástæða væri til að
vernda. Ákvörðunin leiddi til þess
að Evrópusambandið samþykkti
tilskipun um vernd náttúrulegra
vistgerða/búsvæða og vernd villtra
plöntu- og dýrategunda, oft kallað
„Habitat directive“ (Council Direc-
tive 92/43/EEC/1992). Tilskipunin
varð til þess að myndað var net
verndarsvæða, Natura 2000, sem
byggir á tilskipuninni og svokall-
aðri fuglatilskipun frá árinu 1979.
Svæði eru vernduð samkvæmt
ákveðnu kerfi og viðmiðum og
gerðar kröfur um lagalega vernd
og umsjón svæðanna. Þau eru
grunnur að vernd og viðgangi ein-
stakra tegunda dýra og plantna og
vistgerða. Þannig eru t.d. ákveð-
inni fuglategund tryggð vernduð
varpsvæði jafnt sem fæðusvæði á
farleiðum eða uppeld-
isstöðum.
Aðildarríki Bern-
arsamningsins, sem
ekki eru öll aðilar að
Evrópusambandinu,
ákváðu að koma upp
sambærilegu neti
verndarsvæða utan
landa ESB, kallað
Emerald Network eða
„Græni gimsteinninn“.
Öll ríki innan Evrópu
nota nú svipað kerfi í
náttúruvernd og upp-
fylla um leið sambærilegar skuld-
bindingar varðandi Ríósamninginn
um líffræðilega fjölbreytni. Að-
ferðafræðin var tekin upp í íslensk
náttúruverndarlög árið 1999 og er
m.a. notuð í Náttúruvernd-
aráætlun.
Vistgerð (e. habitat type) er
landeining sem hefur ákveðna eig-
inleika hvað varðar loftslag, berg-
grunn, jarðveg, gróður og dýralíf
og er notuð til að flokka náttúru
Íslands. Innan sömu vistgerðar
þrífast svipuð samfélög plantna og
dýra þótt langt geti verið á milli
svæða með sömu vistgerð. Hug-
myndafræðin nær aftur til 1980 og
er þróuð í Evrópu og víðar og á
sér rætur í vistfræði og nátt-
úruvernd. Náttúrufræðistofnun Ís-
lands hóf vistgerðaflokkun árið
1999. Aðeins hefur tekist, sökum
fjárskorts, að skilgreina og flokka
vistgerðir á miðhálendinu. Mik-
ilvægt er að ljúka sambærilegri
vinnu á láglendi sem fyrst, helst
fyrir árið 2015, sbr. stefnumörkun
ríkisstjórnarinnar um líffræðilega
fjölbreytni. Vistgerðaflokkun er
nauðsynleg til að umhverfislöggjöf
nái markmiðum sínum. Vistgerð-
arkort af öllu landinu myndu
skapa grunn fyrir vöktun íslenskr-
ar náttúru, skynsamlega land-
notkun, sjálfbæra nýtingu auðlinda
og verndun lífríkis og jarðminja og
draga úr kostnaði þjóðfélagsins af
framkvæmd laga um umhverf-
ismál. Á Umhverfisþingi 2007 tók
umhverfisráðherra fram í opn-
unarræðu að unnið væri að þátt-
töku Íslands í hinu evrópska neti
verndarsvæða sem nefnt er Græni
gimsteinninn, Emerald Network,
og að stefnt væri að tilnefningu
Emerald-svæða á Íslandi. Þessi
vinna er hafin hjá Náttúru-
fræðisstofnun og mun Ísland til-
nefna svæði á næsta ári. Ákvarð-
anir um náttúruvernd og nýtingu
auðlinda verða að byggja á góðum
grunnupplýsingum um náttúrufar,
á rannsóknum og vöktun. Nota
þarf sömu aðferðafræði og annars
staðar vegna samanburðar innan-
lands og utan. Vistgerðaflokkun,
Emerald Network, og válistar
Náttúrufræðistofnunar Íslands um
tegundir dýra og plantna í útrým-
ingarhættu eru gott dæmi um
þetta. Vistgerðaflokkun ætti t.d. að
vera einn grunnflokkur í skipu-
lagsáætlunum, ekki síst ef lands-
skipulag verður að veruleika. Til
stendur að innleiða Vatnatilskipun
ESB. Þar er landinu skipt upp í
vatnasvið/umdæmi. Þó vatn og
vatnalífríki spili þar aðalhlutverk
verður að þekkja vel þau vistkerfi
og vistgerðir sem er að finna á
hverju vatnasviði til að meta víxl-
verkun vatns og vistkerfa.
Rammaáætlun um orkunýtingu og
vernd mun ekki ná tilætluðum ár-
angri án góðra náttúrufarsupplýs-
inga.
Ef spár um loftslagsbreytingar
og áhrif þeirra reynast réttar get-
ur þekking á vistgerðum verið af-
gerandi til að meta breytingar og
auðvelda aðlögun að þeim og til að
vernda tegundir og búsvæði. Gangi
Ísland í Evrópusambandið er gerð
vistgerðakorta og kerfisbundin
uppbygging á neti verndarsvæða
skylda sem við eigum að uppfylla.
Þrátt fyrir bága efnahagsstöðu
verður að tryggja að nýting nátt-
úruauðlinda sé sjálfbær. Það verð-
ur ekki gert án góðrar grunnþekk-
ingar á náttúrufari Íslands.
Trausti Baldursson
skrifar um samspil
efnahags- og
umhverfismála
»… að nú sé tækifæri
til að horfa fram
á veginn og vinna okkur
í haginn fyrir framtíðina
og efla náttúrufars-
rannsóknir …
Trausti Baldursson
Höfundur er líffræðingur og starfar
hjá Náttúrufræðistofnun Íslands.
Náttúruvernd og Evrópu-
sambandið – Emerald
Network, net verndarsvæða
@