Morgunblaðið - 03.01.2009, Page 32

Morgunblaðið - 03.01.2009, Page 32
32 Umræðan MINNINGAR MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 3. JANÚAR 2009 ✝ Tryggvi Mar-teinsson Tausen fæddist í Vogi á Suð- urey í Færeyjum 19. ágúst 1933. Hann lést á Líknardeild Land- spítalans 21. desem- ber síðastliðinn. For- eldrar hans voru Anna Dórothea Tau- sen húsmóðir, f. í Færeyjum 1905, d. 1948 og Martin Tau- sen skipstjóri, fædd- ur í Færeyjum 1905, d. 1964. Systkini Tryggva eru Rudolf, f. 1926, d. 2001, Jenny, f. 1928, Lissy, f. 1929, d. 1985 og Hendrik, f. 1944. Tryggvi kvæntist í ágúst 1956 Ingibjörgu Hafberg, fyrrum tal- símaverði og skrifstofumanni, f. á Flateyri við Önundarfjörð 14. ágúst 1935. Foreldrar hennar voru Vilborg Þorvaldsdóttir Hafberg, f. 1897, d. 1998 og Friðrik Hafberg, f. 1893, d. 1996. Börn Tryggva og Ingibjargar eru: 1) Anna Dórothea, f. 1960. Maki Gísli Björnsson, f. 1955. Börn þeirra eru; Tryggvi Dór, f. 1981, Sigurbjörn, f. 1984, Ingibjörg Huld, f. 1991 og Elmar Gísli, f. 1996. 2) Vilborg Ágústa, f. 1963. Maki Ásbjörn Jensson, f. 1955. Börn þeirra eru Egill, f. 1991 og Sólveig, f. 1994. 3) Marteinn Óskar, f. 1965. Maki Vignir Ljósá- lfur Jónsson, f. 1956. Dóttir Vignis er Karen Áslaug, f. 1980. Sambýlis- maður Grétar Már Axelsson, f. 1979. Tryggvi ólst upp í Vogi í Fær- eyjum og var einungis 13 ára þeg- ar hann fór til sjós með föður sín- um. Ungur fór hann að læra til kokks og var nemi bæði á dönskum fragtskipum og á veitingastöðum í Kaupmannahöfn. Eftir að hann hafði lokið nemasamningi, en áður en hann hóf nám í kokkaskóla, fór hann nokkra túra með föð- ur sínum á íslenska togaranum Gylli frá Flateyri. Þar kynntist hann Ingibjörgu. Þau bjuggu fyrstu bú- skaparár sín í Kaup- mannahöfn. Hann út- skrifaðist sem matreiðslumaður í Kaupmannahöfn 1959 en þau fluttu svo til Íslands. Tryggvi fékk íslensk- an ríkisborgararétt 1963 og var honum þá gert að hætta að nota eftirnafn sitt, eins og þá tíðkaðist, en nota í staðinn eftirnafnið Mar- teinsson. Síðar, eftir að lögum um kenninöfn á Íslandi var breytt, tók hann aftur upp Tausen-nafnið. Eft- ir að þau komu til Íslands bjuggu þau í Reykjavík, en svo á Hvolsvelli og í Kópavogi. Í mörg ár bjuggu Tryggvi og Ingibjörg í Borgarfirði, fyrst á Bifröst en síðar í Reykholti. Á báðum stöðum hafði Tryggvi umsjón með mötuneyti nemenda. Undanfarin ár hafa þau búið í Kópavogi. Tryggvi starfaði síðustu ár starfsævinnar á frystitog- urunum Snorra Sturlusyni og Þerney. Sjómannseðlið sagði ætíð til sín hjá Tryggva og reyndi hann flest ár sem hann vann í landi að komast einhverja túra til sjós. Tryggvi og Ingibjörg nutu þess að búa í Borgarfirði og eftir að þau fluttu þaðan eignuðust þau húsið Laugarás í Hvítársíðu. Þar undi Tryggvi sér best síðustu ár ævinn- ar. Þar gat hann farið á veiðar, en veiðimennska var hans helsta tóm- stundagaman. Útför Tryggva verður gerð frá Reykholtskirkju í Borgarfirði í dag og hefst athöfnin klukkan 11. Elsku pabbi, tengdapabbi og afi. Takk fyrir allar stundirnar sem við höfum átt saman og hjálpað okkur að búa til góðar minningar sem við munum geyma í hjörtum okkar um alla framtíð. Við látum hér fylgja ljóðið sem ort var til þín á móðurmálinu þínu hljómfagra og lýsir þeim stað sem var þér svo hjartfólginn. Ju her við Borgarfjørðin í føgru Hvítulíð her andar alt av friði og Hvítá streymar stríð heilt undan jøklarondum hon leggur sína leið og hýsir gift av sílum og laksur trýtur ei. Hér er mín dreymablettur eitt friðarparadís. Her sálin frítt fær andað er lekidomi vís. Hvíldu í friði, við söknum þín. Anna Dóra, Gísli, Tryggvi Dór, Sigurbjörn, Inga Huld og Elmar Gísli. Elsku pabbi, tengdapabbi og afi. Kallið er komið, komin er nú stundin, vinaskilnaðar viðkvæm stund. Vinirnir kveðja vininn sinn látna, er sefur hér hinn síðsta blund. Margs er að minnast, margt er hér að þakka. Guði sé lof fyrir liðna tíð. Margs er að minnast, margs er að sakna. Guð þerri tregatárin stríð. Far þú í friði, friður Guðs þig blessi, hafðu þökk fyrir allt og allt. Gekkst þú með Guði, Guð þér nú fylgi, hans dýrðarhnoss þú hljóta skalt. Grátnir til grafar göngum vér nú héðan, fylgjum þér, vinur. Far vel á braut. Guð oss það gefi, glaðir vér megum þér síðar fylgja’ í friðarskaut. (Vald. Briem.) Takk fyrir allt. Kveðja Vilborg, Ásbjörn, Egill og Sólveig. Þegar ég sest niður við tölvuna mína og læt hugann reika um kynni okkar Tryggva, til að festa á blað, koma mér fyrst í huga orðin „góður maður og góður vinur“. Kynni okkar hófust fljótlega eft- ir að hann varð förunautur systur minnar Ingibjargar og stóðu óslit- ið í yfir 50 ár, fram á síðustu hér- vistardaga hans, með ýmsum til- brigðum lífsins. Tryggvi var Færeyingur að upp- runa, missti móður sína ungur að árum og flaut unglingur með öld- um Atlandshafsins ásamt föður sínum á strendur Íslands, þar sem hann skaut föstum og traustum rótum í Ingu og verðandi fóst- urjörð sinni. Tryggvi var heldur glaðlyndur félagi, óáreitinn og velviljaður. Ég minnist þess ekki að hann legði sér í munn illyrði um nokk- urn mann jafnvel þó manni sjálfum þætti full ástæða til. Reyndar man ég eitt tilfelli þar sem hann hneykslaðist á framburði Dana sem ætlaði að segja þ en náði ekki réttu hljóði. Þá blöskraði Tryggva og varð á orði: „Getur mannskratt- inn ekki sagt THONN?“ Tryggvi var mikið náttúrubarn, hans un- aðsstundir voru bundnar veiðiskap bæði til lands og sjávar, hann var viðkvæmur í lund og ljúfur ef svo bar undir, ég minnist þess á góð- um stundum þegar hann söng fær- eyska söngva, hvað hann gat orðið einlæglega angurvær og dreym- inn, þá umvöfðu dulúðgar minn- ingar hans um eyjarnar sínar svo hug hans að ég hreifst ósjálfrátt með í draumaland. Gott þótti Tryggva að fá sér brjóstbirtu og Tryggvi Marteinsson Tausen KRAFAN um að Ísland verði inn-limað í Evrópusambandið er í raun krafa um að lýðræðislega kjörnum fulltrúum íslenzku þjóðarinnar verði skipt út fyrir embættismenn sam- bandsins sem enginn hefur nokkurn tímann kosið og sem hafa fyrir vikið hvorki lýðræðislegt aðhald né umboð frá einum eða neinum. Og það umboð hefðu þeir allra sízt frá okkur Íslend- ingum enda grunnreglan innan Evrópusambandsins að vægi einstakra aðildarríkja innan þess, og þar með allir möguleikar þeirra á áhrifum, fari fyrst og síðast eftir því hversu fjölmenn þau eru. Sá mælikvarði hentaði hags- munum okkar Íslendinga eðli málsins samkvæmt seint. Lýsandi dæmi um stöðu okkar innan stjórnkerfis Evr- ópusambandsins, yrði af aðild einhvern tímann, er sú staðreynd að við fengjum í besta falli fimm fulltrúa á þing sambandsins en þar sitja í dag 785 fulltrúar. Vægi okkar yrði m.ö.o. lítið sem ekkert. Mér er til mikils efs að þetta sé eitthvað sem einlægir lýðræðissinnar geta stutt. Kjörnir fulltrúar okkar kunna að fara vel eða illa með það vald sem við treystum þeim fyrir en spurningin er þessi: Getum við rekið þá sem fara með þetta vald? Getum við rekið þá sem stjórna landinu okkar? Þetta er alger grundvallarspurning þegar rætt er um lýðræðið. Í dag getum við það þótt það séu vafalaust skiptar skoðanir um það fyrirkomulag sem til staðar er í þeim efnum. En ef við hins vegar yrðum innlimuð í Evr- ópusambandið gætum við það ekki. Hvað ætluðum við að gera ef okkur líkaði ekki einhver ákvörðun sem einhver t.a.m. í framkvæmdastjórn sambandsins tæki? Það væri ekki hægt að láta þann einstakling taka pokann sinn í samræmi við leikreglur lýðræðisins. Við hefðum einfald- lega ekkert yfir honum að segja. Litlaus kosningabarátta og áhrifalaust þing Fyrir nokkrum árum upplifði ég gott dæmi um þessa þróun þegar ég var staddur í Danmörku á sama tíma og þar fóru fram þingkosningar. Ég var mjög hissa á því hversu litlaus mér þótti kosningabaráttan og lítt spenn- andi miðað við það sem ég þekkti heima á Íslandi. Eftir að kosningunum var lokið spurði ég þarlendan fjölmiðla- mann, sem er mjög vel að sér um dönsk stjórnmál, hvort þessi upplifun mín ætti við rök að styðjast. Hann stað- festi að þetta væri alveg rétt og að ástæðan fyrir þessu væri mjög einföld. Svo gríðarlegt vald hefði í gegnum ár- in verið flutt frá Danmörku til stofnana Evrópusam- bandsins að mjög lítið væri einfaldlega eftir fyrir danska stjórnmálamenn að takast á um. Og það vald sem þó væri eftir í Danmörku minnkaði stöðugt rétt eins og í öðrum aðildarríkjum sambandsins. Danska þjóðþingið lét einmitt vinna ítarlega rannsókn fyrir sig fyrir fáeinum árum vegna áhyggja þess af því að það væri að verða meira eða minna áhrifalaust vegna að- ildar Danmerkur að Evrópusambandinu. Niðurstöður rannsóknarinnar voru kynntar árið 2003 og hafði hún þá staðið yfir í sex ár með þátttöku 150 fræðimanna. Meðal þess sem kom fram í niðurstöðunum er að aðildin að Evrópusambandinu hafi sett gríðarlegan þrýsting á full- veldi þingsins. Fá svið dansks þjóðlífs væru orðið und- anþegin lagasetningu frá sambandinu og sífellt væri erf- iðara fyrir þingið að hafa einhver áhrif á hana. Traust dansks almennings á Evrópusambandinu væri lítið og stjórnkerfi þess þætti ekki mjög lýðræðislegt. Ekki sízt þar sem danskir kjósendur hefðu afskaplega litla mögu- leika á að hafa áhrif á ákvarðanir sem teknar væru af embættismönnum sambandsins. Fyrirlitning á lýðræðinu Ekki bætir úr skák að innan Evrópusambandsins hef- ur gætt vaxandi lítilsvirðingar gagnvart lýðræðinu á undanförnum árum. Bezta birtingarmynd þessa eru við- brögð sambandsins við því þegar þjóðaratkvæða- greiðslur um samrunaskref innan þess hafa ekki skilað þeim niðurstöðum sem hugnast hafa ráðamönnum í Brussel. Nýjasta dæmið um slíkt er höfnun írskra kjós- enda á stjórnarskrá Evrópusambandsins sem síðar var gefið nafnið Lissabon-sáttmálinn í misheppnaðri tilraun til þess að telja fólki trú um að eitthvað nýtt væri á ferð- inni. Nú eiga Írarnir að kjósa aftur um málið á næsta ári samkvæmt nýjustu fréttum í samræmi við þá vinnureglu Evrópusambandsins að kosið sé aftur og aftur um sömu hlutina þar til niðurstaða fæst sem er ráðamönnum sam- bandsins að skapi. Og þá er aldrei kosið aftur. Það hefur nefnilega komið berlega í ljós að frá sjón- arhóli Evrópusambandsins er vilji kjósenda í slíkum at- kvæðagreiðslum aðeins gjaldgengur ef hann er í sam- ræmi við vilja ráðamanna í Brussel. Ef meirihluti kjósenda tekur upp á því að komast að annarri nið- urstöðu er hún höfð að engu og allt reynt til þess að kom- ast í kringum hana. Nokkuð sem óneitanlega minnir á þá tilhneigingu ófárra íslenzkra Evrópusambandssinna að telja þá, sem ekki komast að sömu niðurstöðu og þeir sjálfir í Evrópumálunum, bara alls ekkert vera að ræða málin og að skoðanir þeirra séu þar með engan veginn gjaldgengar í umræðunni. Það er því deginum ljósara að ofan á allt annað væri aðild að Evrópusambandinu ekki skref fram á við í lýð- ræðislegu tilliti heldur þvert á móti stórt skref aftur á bak. Evrópusambandsaðild þýddi í reynd endalok ís- lenzks lýðræðis. Meira: mbl.is/esb Getum við rekið þá? Hjörtur J. Guðmundsson er stjórn- armaður í Heimssýn, hreyfingu sjálf- stæðissinna í Evrópumálum. KÆRU Íslendingar! Ég geri mér fulla grein fyrir því að þið standið nú frammi fyrir mjög erfiðum tímum – við stöndum raunar öll frammi fyrir mjög erfiðum tímum – en engir erfiðleikar eru svo miklir að aðild að Evrópusam- bandinu geti ekki gert þá verri. Ég skil vel að þið séuð í sárum og finnist þið standa ein á báti. Þið hafið fulla ástæðu til þess eftir ömurlega framkomu Gordons Browns í ykkar garð. En ef þið bregðist við með því að leggja niður lýðræðið ykkar og sjálfstæði þá festið þið ykkur í sömu vandamálum og þið eruð í núna um alla framtíð. Innganga í ESB fæli í sér algera örvæntingu, rétt eins og raunin var í tilfelli okkar Breta. Við gerðumst aðilar að forvera sambandsins á hinum erfiðu árum þegar Edward Heath var forsætisráðherra, þegar verðbólga var í tveggja stafa tölu, allt logaði í verkföllum, lokað var reglulega fyrir orku til almennings og þjóðargjaldþrot blasti við. Það er erfitt að ímynda sér að við hefðum stutt aðild áratug áður eða þá áratug síðar. Það hefði einfaldlega ekki ríkt nógu mikil svartsýni og örvænting. Þegar komið var fram á 9. áratug síðustu aldar fór breskur almenningur að gera sér grein fyrir því hvað Evrópusamruninn væri í raun: kött- urinn í sekknum. En þá varð einfaldlega ekki aftur snúið. Niðurnjörvaðir af reglugerðafargani frá Brussel glöt- uðum við samkeppnisforskoti okkar. Við gengum Evrópu- samrunanum á hönd við erfiðar aðstæður og afleiðingin var sú að við festum þær aðstæður í sessi. Ekki gera sömu mistökin og við gerðum. Þið þurfið þess ekki! Ég hef haft ómælda ánægju af því að ferðast reglu- lega til Íslands undanfarin 15 ár og á þeim tíma hef ég orð- ið vitni að ótrúlegum framförum. Slíkar breytingar eru oft augljósari í augum gesta sem annað slagið koma í heim- sókn en þeirra sem hafa fasta búsetu á staðnum. Þegar ég kom fyrst til landsins höfðuð þið nýlega gerst aðilar að Evrópska efnahagssvæðinu sem veitti ykkur fullan að- gang að innri markaði ESB án þess að þurfa að taka á ykkur þann mikla kostnað sem fylgir aðild að sambandinu sjálfu. Ímyndið ykkur að í tímabundnu vonleysi tækjuð þið þá ákvörðun að ganga í ESB og taka upp evruna. Hvað myndi gerast? Í fyrsta lagi yrði gengi gjaldmiðilsins ykkar fest til frambúðar við evruna á því gengi sem þá væri í gildi. Endurskoðun á genginu með tilliti til umbóta í efna- hagslífi ykkar væri útilokuð. Að sama skapi yrði ekki leng- ur hægt að bregðast við efnahagsvandræðum í framtíðinni í gegnum gengið eða stýrivexti. Þess í stað myndu slíkar aðstæður leiða til mikils samdráttar í framleiðslu og fjöldaatvinnuleysis. Það næsta sem þið stæðuð frammi fyrir væri það að fyr- ir inngönguna í ESB yrði að greiða hátt verð, fiskimiðin ykkar. Þessi mikilvægasta endurnýjanlega nátt- úruauðlind ykkar yrði hluti af sameig- inlegri sjávarútvegsstefnu sambands- ins. Fljótlega mynduð þið þó átta ykkur á því að þið hefðuð afsalað ykkur ein- hverju margfalt dýrmætara en fiski- miðunum. Ykkar mesta auðlegð liggur nefnilega ekki í hafinu í kringum landið ykkar heldur í huga ykkar. Þið búið yf- ir einhverju best menntaða fólki í heiminum, frumkvöðlastarfsemi er mikil sem og öll fram- takssemi. Þið hafið byggt árangur ykkar á minna reglu- verki, skattalækkunum og frjálsum viðskiptum. En þið mynduð reka ykkur á það að þið hefðuð gengið til liðs við fyrirbæri sem er fyrst og fremst skriffinnskubákn grund- vallað á gríðarlegri miðstýringu á öllum sviðum og háum verndartollum í viðskiptum við ríki utan þess. Ég get upplýst ykkur um þá sorglegu staðreynd að af- staðan til ykkar er ömurleg í Brussel. Það er litið niður á ykkur. Daginn sem það lá fyrir að allir bankarnir ykkar höfðu lent í erfiðleikum komu þrír Evrópusinnaðir þing- menn á Evrópuþinginu til mín glottandi hver í sínu lagi: „Jæja Hannan, Íslendingarnir þínir eru ekki beinlínis að gera það gott þessa dagana, ha? Þeir sem hafa viljað standa utan við ESB. Þeir hafa alltof lengi fengið að hafa hlutina eftir eigin höfði, þeir áttu þetta skilið!“ Tilvist ykkar ein og sér sem sjálfstæð og velmegandi þjóð hefur skapað öfund í Brussel. Ef 300 þúsund manna þjóðfélag norður við heimskautsbaug getur náð betri ár- angri en ESB þá er allur Evrópusamruninn í hættu að áliti ráðamanna sambandsins. Árangur ykkar gæti jafnvel orðið ríkjum sem þegar eru aðilar að ESB hvatning til þess að líta til ykkar sem fyrirmyndar. Það er fátt sem ráðamenn í Brussel vildu frekar en gleypa ykkur með húð og hári. Þið hafið valið. Þið getið orðið útkjálki evrópsks stórrík- is, minnsta héraðið innan þess, aðeins 0,002% af heildar- íbúafjölda þess. Eða þið getið látið ykkar eigin drauma rætast, fylgt ykkar eigin markmiðum, skráð ykkar eigin sögu. Þið getið verið lifandi dæmi um þann árangur sem frjálst og dugandi fólk getur náð. Þið getið sýnt heiminum hvað það er að vera sjálfstæð þjóð, sjálfstæð í hugsun og athöfnum sem er það sem gerði ykkur kleift að ná þeim árangri sem þið hafið náð á undanförnum áratugum. Hugsið ykkur vandlega um áður en þið gefið það frá ykk- ur. Meira: mbl.is/esb Áskorun til Íslendinga Daniel Hannan er þingmaður breska Íhaldsflokksins á Evrópuþinginu.

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.