Morgunblaðið - 29.03.2009, Blaðsíða 24

24 Tengsl
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 29. MARS 2009
Hann fæddist 27. júní 1968, gekk í Flataskóla og Garðaskóla og varð stúdent frá
MR 1987. Hann stundaði sagnfræðinám á Englandi; við Warwick University, Ox-
ford og University of London og varð doktor í sagnfræði 2003.
Hann stundaði rannsóknir og kennslu við Háskóla Íslands, en færði sig yfir
til Háskólans í Reykjavík sumarið 2007, þar sem hann er lektor við laga- og
viðskiptadeild.
Hann hefur skrifað fjölda greina, ritgerða og bóka um sagnfræðileg
efni; m.a. landhelgismál og þorskastríð, stjórnmál og stjórnarmynd-
anir og um ógnir og innra öryggi í kalda stríðinu á Íslandi,
þ.á m. símahleranir stjórnvalda.
Fyrri kona hans er Elín Haraldsdóttir viðskipta-
fræðingur. Þau eiga dóttur. Hann er kvæntur Elizu
Reid markaðsráðgjafa. Þau eiga strák og eiga von
á sínu öðru barni.
Eftir Freystein Jóhannsson
freysteinn@mbl.is
Guðni: „Ég man fyrst eftir Patta í
sögum sem mamma og pabbi sögðu.
Hann var kallaður fermingardreng-
urinn eða Herkúles á fæðingardeild-
inni. Hann var 5.250 grömm, 21
mörk. Ég held samt að yngsti bróð-
irinn, Jói, hafi verið lengri. Nú eru
þeir báðir miklu hærri en ég og líka
þyngri og sköllóttari.
Patti var stór og pattaralegur
strákur með mikið liðað, ljóst hár.
Hann gat verið afskaplega stríðinn,
en það var meinlaust, engin illska þar
á bak við. Hann var hlaupandi gló-
kollshlunkur, mjög fjörugur, ekki
bókaormur einsog þótti loða við
mig.“
Hvenær kemur
þessi Njálsbrenna?
„Pabbi las fyrir okkur Patta á
kvöldin, við vorum saman í herbergi.
Einu sinni reyndi hann að lesa Njálu
fyrir okkur og seldi Patta söguna
með því að hún væri spennusaga með
mikilli brennu. En Patti gerðist fljótt
óþolinmóður og þráspurði: hvenær
kemur þessi brenna eiginlega? þang-
að til pabbi gafst upp og skipti um
bók.
Afi og amma í föðurætt bjuggu á
Patreksfirði og þaðan er Patreks-
nafnið komið. Svo erum við líka kaþ-
ólsk og pabba og mömmu líkaði vel
við þetta dýrlingsnafn. Styttingin í
Patta kom bara af sjálfu sér en er
óneitanlega dálítið kómísk í því ljósi
að hann hefur alltaf verið stór og
stæðilegur.
Það er fjögurra ára aldursmunur á
okkur svo við áttum hvor sína vini og
leikfélaga. En það sem sameinaði
okkur var handboltinn. Pabbi var
íþróttakennari og íþróttafulltrúi og
aðstoðarþjálfari hjá Jóhanni Inga
Gunnarssyni í handboltanum og
reyndar líka hjá Einari Bollasyni í
körfuboltanum og við fórum oft á æf-
ingar og leiki með honum. Ég man að
Patti steinlá einu sinni, fékk óvart
þrumuskot í hausinn frá Alfreð Gísla
held ég.
Þegar Patti var 11, 12 ára var hann
að verða betri í handbolta en ég og þá
hægði ég á mér. Hann var í fyrstu dá-
lítill hlunkur á vellinum og ég á eina
mynd af honum í huganum, þar sem
hann er í síðbuxum í horninu, gló-
kollur að hlaupa aftur í vörn og ekki
sá léttasti á sér. Á næstu árum á eftir
var ljóst að hann var efni í frábæran
handboltamann og þegar hann var
14, 15 ára vissu þeir sem fylgdust
með handbolta að hann yrði einn af
þeim beztu; Patti, Dagur Sig. og Óli
Stef., þessir þrír fylgdust að upp öll
yngri landsliðin og voru stundum
kallaðir Rip, Rap og
Rup!
Á náms-
árum mín-
um ytra
tókst mér að verða bikarmeistari á
Englandi. Patti er stundum eitthvað
að gera lítið úr þeim bikar en ég segi
bara að þann dag sem hann verður
enskur bikarmeistari skuli ég þegja.
Pabbi dó úr krabbameini þegar ég
var á fimmtánda ári, Patti á því ell-
efta og Jói að verða fjögurra. Þetta
var mikið áfall, en mamma stóð sig
einsog hetja að vera bæði faðir og
móðir. Ég man ekki til þess að fráfall
pabba bætti einhverju á mig af því að
ég var elztur okkar bræðranna, það
var þá helzt að ég reyndi að halda
eitthvað utan um Jóa. Patti sá um
sig.“
Já, ráðherra
leiðindi dauðans
„Það hefur verið dregin upp sú
klisja að ég hafi allur verið á bókina
en Patti allur í boltanum. Hann var
hinsvegar líka hörkuduglegur náms-
maður, fékk góðar einkunnir og
hærri á samræmdu prófunum en ég.
Mamma hélt honum við efnið, en
þegar þú ert 18 ára og kominn í A-
landsliðið, þá er engin furða þótt erf-
itt sé að einbeita sér að dönsku 101.
Mamma fór líka með hann á æfingar
og leiki og hann sótti traust í að sjá
hana á pöllunum, kannski honum hafi
fundizt það svolítið hallærislegt á
ákveðnum unglingsárum, en samt
alltaf gott að sjá hana. Allt sem við
bræður höfum afrekað er mömmu að
þakka, það sem við höfum klikkað á
er okkur sjálfum að kenna.
Þegar ég er svona 17, 18 og Patti
13 og 14 skildu leiðir okkar svolítið,
áhugamálin voru ekki þau sömu. Svo
var ég feiminn, en hann vinsælt fé-
lagsmálatröll og samband okkar var
ekki eins náið og fyrr. Við flugumst
stundum á, en ég hætti alveg að tusk-
ast á við hann, þegar hann óx mér yf-
ir höfuð. Það var ekki laust við að það
færi í taugarnar á mér, hversu vin-
sæll og vinamargur hann var. Það
var alltaf verið að hringja og spyrja
um hann, en það var minna um það
hjá mér.
Við höfum ekki sama húmor. Ég
hafði til dæmis mjög gaman af sjón-
varpsþáttunum; Já, ráðherra, sem
honum fundust leiðindi dauðans; allt-
of mikið kjaftæði og engin aksjón.
Patti var erfiður unglingur, hann
var dálítið uppreisnargjarn. Hann er
líkari pabba í skapi, en við mamma
erum róleg og skiptum lítið skapi.
Þeir gátu hins vegar snöggreiðst en
það var allt innan eðlilegra marka og
fljótt úr þeim aftur. Ég held bara að á
þessum árum hafi unglingurinn Patti
átt erfitt með að stjórna svona skap-
ferli.“
Allir Stjörnumenn
muna „FH-markið“
„Ég hef oft verið stoltur af Patta á
leikvellinum, en ég man sérstaklega
hvað ég var stoltur þegar hann lék
sinn fyrsta A-landsleik 18 ára gamall.
Allt í einu var hann farinn að spila
með Kristjáni Arasyni, Alfreð Gísla-
syni, Sigga Sveins og öllum þessum
köllum, sem við dýrkuðum og dáðum.
Ég gleymi því aldrei þegar hann
skoraði jöfnunarmarkið 22:22 gegn
Svíum í Höllinni. Og ef það er eitt
handboltamark, sem Stjörnumenn
muna eftir, þá er það „FH-markið“;
það var jafnt og nokkrar sekúndur
eftir, FH í sókn, en Patti komst inn í
sendingu, negldi á markið frá miðju
og boltinn söng í netinu.
Það gerði honum örugglega gott
að fara til Akureyrar, því hann var
rótlaus hérna um skeið, ekki í skóla
og vissi ekki hvað hann vildi. Alfreð
Gíslason þjálfaði KA-liðið og hjálpaði
við að koma Patta til manns. Svo tók
atvinnumennskan við, mörg góð ár
með Tusem Essen og toppurinn þar
og með landsliðinu voru árin 1997 til
2002. Þá fóru hnémeiðslin að trufla
hann alvarlega, hann gat aldrei eftir
það æft á fullu eða beitt sér til fulls.
Hann getur þrátt fyrir endinn verið
sáttur við sinn atvinnumannsferil, en
það hefði verið gaman að sjá hann
springa alveg út. En svona er þessi
bransi bara og það hefur ekkert upp
á sig að velta vöngum yfir því sem
ekki varð.
Eftir að ég kom heim úr dokt-
orsnáminu 2004 höfum við bræður;
ég, Patti og Jói, eflt samband okkar.
Meðan við vorum ytra, ég við nám og
Patti í handboltanum, hittumst við
bara heima á jólum og um blá-
sumarið. En nú höfum við ræktað
með okkur raunverulegt fjölskyldu-
samband. Og við erum ekki bara
bræður, heldur líka beztu vinir. Það
er gulls ígildi að eiga svona góða vini í
bræðrum sínum.
Patti er traustur vinur, eldhugi,
sem vill framkvæma hugmyndina um
leið og hann fær hana. Hann er yf-
irleitt ljúfur, en stundum skapstór.
Ég held að fólk fái ranga mynd af
honum á handboltavellinum, þar sem
hann er fastur fyrir í vörn, jafnvel
grófur og öskrandi á dómarann sem
þjálfari. Utan vallar er hann fjöl-
skyldufaðir sem finnst skemmtileg-
ast að vera með strákunum sínum.
Og ef hann reynir að röfla eitthvað,
þá segir Rakel bara: Patti minn, ertu
ekki í lagi? Og þar með er málið
leyst.“
Stærsti sigurinn
nýr starfsferill
„Það sem mér finnst magnaðast
við Patta er hvernig hann bjó til sinn
starfsferil eftir handboltann. Hann
var ekki með stúdentspróf en ákvað
að taka slaginn og fara í háskólanám í
íþróttafræði og þar finnst mér hann
hafa unnið sinn stærsta sigur. Bik-
arar og atvinnumennska falla í
skuggann. Við megum ekki gleyma
því að inn á handboltavöllinn gekk
hann fullur sjálfstrausts en í skóla-
stofuna kom hann með minnimátt-
arkennd út af menntunarskorti. Ég
reyndi að hjálpa honum einsog ég gat
og leiðbeina honum um hvernig ætti
að skrifa ritgerð. Fyrsta uppkastið
lofaði ekki góðu, en ég stappaði í
hann stálinu og hann neitaði að gef-
ast upp. Hann las einsog skepna og
sveikst ekki um neitt, gerði allt 100%
og uppskar eftir því.
Hann Patti bróðir minn hefur
margsannað það að hann er enginn
aukvisi. “
Eldhugi og yfirleitt ljúfur
Morgunblaðið/RAX
Þeir bræður Patrekur íþróttafræðingur og Guðni Thorlacius sagnfræðingur, synir Margrétar Thorlacius, kennara og blaðamanns, og Jóhann-
esar Sæmundssonar, íþróttakennara og íþróttafulltrúa, spiluðu handbolta af miklum krafti í ganginum heima í Garðabænum. Nú eru þeir löngu
hættir að tuskast og mestur fyrirgangurinn farinn úr sambandi þeirra en þeir eru eftir sem áður ekki bara bræður, heldur líka beztu vinir.
GUÐNI THORLACIUS JÓHANNESSON