Morgunblaðið - 29.03.2009, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 29. MARS 2009
NEI, ÞAÐ myndi
almenningur ekki
sætta sig við. Hljóð-
leysi eða bjögun
hljóðs í fréttaútsend-
ingum er þó stað-
reynd fyrir heyrn-
arskerta og
heyrnarlausa.
Á liðnum mánuðum
hafa stórtíðindi borist
landsmönnum; náttúruhamfarir,
hrun bankanna, gríðarleg efna-
hagsóvissa, átök í stjórnmálum,
mótmæli almennings og fleira
mætti upp telja.
Miðlun upplýsinga á óvissutím-
um sem þessum er gríðarlega
mikilvæg öllum til handa. Einn
hópur landsmanna situr eftir og
fær ekki sömu þjónustu og aðrir
landsmenn.
Það eru heyrnarskertir, heyrn-
arlausir og aðrir þeir sem þurfa á
textun frétta að halda. Við sem
glímum við heyrnarmein erum
ekki fámennur eða einsleitur hóp-
ur – afar varlega áætlað þurfa 10-
15% af Íslendingum á textun sjón-
varpsefnis að halda.
Því er það nokkur kaldhæðni að
Spaugstofan og fleiri dagskrárefni
eru textuð en ekki fréttir eða
fréttaskýringaþættir, að und-
anskildum Fréttaaukanum sem er
stundum textaður.
Um tíma var ekki
annað hægt en glotta
út í annað þegar þul-
ur á RÚV tilkynnti án
texta að næsti þáttur
á dagskrá væri text-
aður á síðu 888!
Engar fréttir eða
fréttatengdir þættir á
Stöð 2 eru textaðir en
þar er valfrjáls
áskrift.
Skylduáskrift er að
sjónvarpi allra lands-
manna eins og RÚV
er stundum kallað. Því er eðlilegt
að gera þá sjálfsögðu kröfu til
RÚV að standa sig í aðgeng-
ismálum og koma á textun í frétt-
um. Nota textunarvélarnar sem
þegar eru til staðar og þjóna þess-
um hópi rétt eins og öðrum á
grundvelli aðgengis fyrir alla án
aðgreiningar, slíkt er mannrétt-
indi!
Undanfarna mánuði hafa fréttir
verið táknaðar í nokkur skipti og
er það vel en jafnframt bent á að
þar vantaði texta. Því táknmálið
nýtist eigi að síður eingöngu þeim
sem skilja táknmál og fæstir
heyrnarskertra eru táknmálsta-
landi, ólíkt því sem margir álíta.
Táknmálið er þeim sem eiga það
sem móðurmál jafnmikilvægt og
okkur sem íslensku höfum sem
móðurmál.
Í löndunum í kringum okkur
eru fréttir að sjálfsögðu textaðar,
einnig beinar útsendingar þegar
mikið liggur við. Í norrænu sam-
starfi hefur undirrituð gjarnan
verið spurð fyrst af öllu: Eru Ís-
lendingar byrjaðir að texta frétt-
ir? Nei er svarið sem endranær og
vekur jafnan furðu. Mig langar
einnig að benda á að BBC hefur
stigið skrefið til fulls og textar allt
sitt efni þar með talið beinar út-
sendingar, einnig að í BNA er
bundið í lög að fréttir skuli vera
textaðar. Best væri ef sú skylda
væri lögbundin hér á landi.
Heyrnarhjálp, landssamtök
heyrnarskertra skora á Katrínu
Jakobsdóttur menntamálaráðherra
og Pál Magnússon útvarpsstjóra
að fréttir og fréttatengdir þættir
verði textaðir og gera þar með
stórfellda bót í aðgengismálum
heyrnarskertra og heyrnarlausra
til framtíðar
Á að senda fréttir
RÚV út án hljóðs?
Halla B. Þorkelsson
vill að fréttir og
fréttatengdir þættir
verði textaðir
» Fréttir eru sendar út
án texta, jafnvel þótt
hættu beri að höndum
og stórtíðindi sem varð-
ar öryggi og upplýs-
ingar til landsmanna.
Halla B.
Þorkelsdóttir
Halla B. Þorkelsson er formaður
Heyrnarhjálpar, landssambands
heyrnarskertra.
www.eirberg.is • 569 3100 • Stórhöfða 25
Stuðningshlífar
fjölbreytt úrval