Morgunblaðið - 29.03.2009, Blaðsíða 42

42 UmræðanBRÉF TIL BLAÐSINS
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 29. MARS 2009
Einkamál
Stefnumót.is
Gjaldfrjáls vefur fyrir fólk sem leitar
nýrra kynna.
Vertu ævinlega velkomin/n.
Gaychat.is
Vandaður, gjaldfrjáls vefur fyrir sam-
og tvíkynhneigða sem leita nýrra
kynna.
Chat.is
Nýtt og mjög vandað spjallsvæði,
gjaldfrjálst og öllum opið.
Hljóðspjall (voice chat) í boði.
Mótorhjól
Til sölu Coleman fellihýsi árgerð
2004, Coleman CARMEL með
loftpúðafjöðrun. Sett undir 2008, fullt
af aukabúnaði. Verð 1250 þús.
Upplýsingar gefur Kristján í síma
617 6450.
Honda Shadow aero 750
cc. Til sölu þetta glæsilega hjól
árgerð 2004, ekið 10 þús. mílur. Skráð
fyrst á Íslandi 10. apríl 2006. Mikið af
aukahlutum að verðmæti 3- 400 þús.
Ásett verð 990 þús. Tilboð óskast.
Upplýsingar gefur Kristján í síma
617 6450.
Hippahjól óskast, skipti á
Corvette
Corvette ´76. Ágætt eintak, en þarf
aðhlynningu. V. kr. 1550 þús. Skipti á
hippahjóli á samb. verði allt að +/-
300 þús. eða með svipuðu áhv. láni.
Milligjöf býðst í erl. gjaldeyri. Uppl.
og myndir: corvettan@yahoo.com
Smáauglýsingar 569 1100 www.mbl.is/smaaugl
NÝVERIÐ skrifaði Ingólfur Mar-
geirsson rithöfundur grein í Morg-
unblaðið þar sem hann andmælti
fyrirhuguðum niðurskurði á end-
urhæfingarúrræðum sjúklinga (á
Grensádeild). Hann skírskotaði til
eigin reynslu og í hversu mikilli
þakkarskuld hann stæði við alla þá
sem stuðluðu að bættri heilsu hans
sjálfs. Í framhaldi af þessum skrif-
um langar mig að koma á framfæri
þakklæti til velferðarsviðs Reykja-
víkurborgar. Ekki er allt alsvart á
þessum tímum krepputals og nei-
kvæðrar umræðu í þjóðfélaginu.
Sjálfur er ég einn þeirra fjöl-
mörgu sem á við alvarleg veikindi
að stríða. Það kom mér afar mikið á
óvart af hversu miklum náungakær-
leika og fórnfýsi allir þeir mörgu
einstaklingar starfa sem hlúa að
sjúkum hér á höfuðborgarsvæðinu.
Undantekningarlaust á allt þetta
fólk það sammerkt að létta sjúk-
lingum lífið eftir fremsta megni og
vinna af slíkri fórnfýsi að það er
langt um fram það sem vænta
mætti. Í þessu sambandi langar mið
að vitna í eitt skjala Annars Vatík-
ansþingsins (Hirðisreglugerð um
kirkjuna í heimi nútímans, „Gaudi-
um et spes,“ 23-24):
„Guð sem ber föðurlega um-
hyggju fyrir öllum vill að allir menn
myndi eina fjölskyldu og umgangist
hvern annan í anda bræðralags.
Eftir að hafa verið skapaðir í lík-
ingu Guðs sem „skóp og af einum
allar þjóðir manna og lét þær
byggja allt yfirborð jarðar“ (P 17.
26), eru allir menn kallaðir til eina
og sama takmarksins, það er að
segja til sjálfs Guðs. Af þessum
ástæðum er elskan á Guði og
náunganum fyrsta og mesta boð-
orðið. Heilög ritning kennir okkur
engu að síður að elskan á Guði verði
ekki aðskilin frá náungakærleik-
anum: „Elskið hver annan eins og
yður sjálfa … Þess vegna er kær-
leikurinn fylling lögmálsins“ (spr.
Rm 13. 9-10; 1Jh 4. 20). Þessi sann-
leikur gegnir ósegjanlegu mikilvægi
fyrir menn sem verða stöðugt háð-
ari hver öðrum og þeim heimi sem
sameinast í ríkari mæli daglega.
Í reynd lauk Drottinn Jesús upp
sviði sem var lokað mennskri skyn-
semi þegar hann ákallaði Föðurinn
og sagði: „Að allir verði þeir
eitt … eins og við erum eitt“ (Jh 17.
21-22) vegna þess að hann gaf til
kynna ákveðna líkingu milli samein-
ingar hinna guðdómlegu persóna og
sameiningar barna Guðs í sannleika
og kærleika. Þessi líking opinberar
að maðurinn, eina sköpunin á jörðu
sem Guð þráði sjálfum sér til
handa, getur ekki fundið sjálfan sig
fyllilega nema með því að gefast
sjálfur af einlægni.“
Ég færi öllu þessu góða og óeig-
ingjarna fólki hugheilustu þakkir
mínar fyrir auðsýndan náungakær-
leika um leið og ég set fram þá ósk
að ráðamenn þessarar þjóðar grípi
ekki til fljótfærnislegra úrræða í
niðurskurði sem er þó óhjá-
kvæmilegur eftir efnahagshrun
þjóðarinnar sem rekja má til
græðgi hömlulausrar mamm-
onsdýrkunar.
JÓN RAFN JÓHANNSSON,
Hátúni 10B, Reykjavík.
Þar sem gott fólk fer eru guðs vegir
Frá Jóni Rafni Jóhannssyni:
FRAMSÓKN kom með þá hugmynd
að fella niður 20% allra húsnæð-
isskulda og Bjarni Benediktsson tók
síðan undir það mér til mikillar
furðu. Þetta virtist nú bara vera
kosningaskrum sem fékk slæmar
undirtektir og Framararnir hættu
að tala mikið um það. En nú kemur
Tryggvi Herbertsson, sem ég hafði
mikið álit á, og tekur undir þetta,
ekki nóg með það, hann vill ekki
bara lækka húsnæðisskuldir, heldur
líka allar skuldir fyrirtækja og þetta
kostar ekkert. Skil ekki það bókhald.
Ég held að allir erlendir hagfræð-
ingar og flestallir íslenskir líka hafi
talið þetta hið mesta óráð og sama
segir AIG (Alþjóðagjaldeyrissjóð-
urinn).
Skoðum þetta aðeins betur. Það
er einhver hluti heimila sem stendur
ekki undir afborgunum af skuldum,
aðallega húsnæðislánum og einnig
bílalánum, gæti verið 20% af heim-
ilum. Þetta er erfiðast fyrir þá sem
ekki hafa lengur atvinnu, það er að-
alvandinn. Mundi 20% niðurfelling
skulda hjálpa þessu fólki? Nei, það
er ekkert sem bendir til þess, það
þarf sérstök ráð fyrir þessa aðila.
Síðan eru aðrir sem geta greitt af
sínum lánum og af þeim eru kannski
margir með mjög há lán og mjög há-
ar tekjur. Sumum finnst vafalaust
sanngjarnt að þeir fái líka niðurfell-
ingu á hluta sinna skulda og bera við
réttlæti. En hvað um þriðja hópinn
sem skuldar ekkert? Er það réttlæti
að þeir „fái ekkert“, það verða jú all-
ir að borga brúsann því mér finnst
það ótrúlegt bull að halda því fram
að þetta kosti ekkert, auðvitað þarf
að leggja bönkunum og Íbúðalána-
sjóði til fé og því meira sem eignir
þeirra rýrna með niðurfellingunni
og hvað um lífeyrissjóðina, eru þeir
ekki eign almennings?
Tökum lítið dæmi af Alla, Balla og
Dalla. Alli skuldar 30 m. og er at-
vinnulaus, hann getur ekki borgað af
sínum lánum. Balli skuldar 90 m. en
er með 1.200 þús. á mánuði og getur
vel borgað af sínum lánum. Dalli
skuldar ekkert og er í góðum mál-
um. Hvað gerir 20% niðurfelling?
Alli fær 6 m., Balli fær 18 m. og Dalli
ekkert. Hver borgar þessar 24 m., jú
Alli borgar 8 m., Balli 8 m. og Dalli 8
m. (gróft reiknað). Alli sem var verst
staddur hefur sem sagt tapað á öllu
saman og Dalli borgar skuldir hinna
en Balli græðir 10 m. sem hann
þurfti alls ekki á að halda. Er þetta
það sem við viljum? Aðalmálið fyrir
heimilin er að sem flestir hafi at-
vinnu. Til þess að það verði þurfa
fyrirtækin að halda lífi og hvað þarf
til þess? Það er aðallega þrennt,
lánsfé, eðlilegir vextir og stöð-
ugleiki, þetta þrennt er allt sem
þarf. Þess vegna er forgangsverk-
efni að koma bönkunum á lappirnar,
lækka stýrivexti og taka upp annan
gjaldmiðil og þar er evran efst á
blaði. Niðurfelling skulda yfir alla
línuna mun ekki hjálpa þeim sem
mesta hjálp þurfa en hygla þeim
sem þegar eru á grænni grein.
HJÁLMTÝR GUÐMUNDSSON,
Björtusölum 2, Kópavogi.
Niðurfelling skulda
Frá Hjálmtý Guðmundssyni:
TEKJUÁÆTLANIR frá lífeyr-
isþegum eru þær forsendur sem
lagðar eru til grundvallar við út-
reikning lífeyris hjá Trygg-
ingastofnun. Nú ættu upplýsingar
um tekjur sem ekki lágu fyrir um
áramót, eða voru óljósar þá, að
liggja fyrir. Það er því tímabært fyr-
ir lífeyrisþega að endurskoða tekju-
áætlanir sínar til að tryggja sem
réttastar greiðslur frá Trygg-
ingastofnun. Á þjónustuvefnum
tryggur.is, er á fljótlegan og einfald-
an hátt hægt að gera bráðabirgðaú-
treikning, breyta og skila tekju-
áætlun rafrænt. Til að komast inn á
þjónustuvefinn þarf veflykil rík-
isskattstjóra.
Þessa dagana eru
einmitt margir að
yfirfara skatt-
skýrsluna sína á
vefnum og því
með gott yfirlit
yfir tekjur síðasta
árs og veflykilinn
innan handar.
Lífeyrisþegi get-
ur einnig skoðað
tekjur sínar í staðgreiðsluskrá RSK,
á vefnum skattur.is, til að tekju-
áætlun sé sem réttust. Alltaf er
hægt að sækja um nýjan veflykil ef
annar glatast og fá hann afhentan
hjá skattstjóra eða sendan hvort
sem er í netbanka eða með pósti á
lögheimili. Athygli er vakin á að líf-
eyrisþegar bera sjálfir alla ábyrgð á
að tekjuáætlun þeirra sé rétt.
Það er allra hagur að tekjuáætl-
anir séu réttar. Þannig er hægt að
koma í veg fyrir rangar greiðslur
sem þarf að leiðrétta síðar.
Greiðslur yfirstandandi árs eru
endurreiknaðar og leiðréttar þegar
álagning skattayfirvalda liggur fyrir
um mitt næsta ár. Lífeyrisþegi getur
hvenær sem er leiðrétt tekjuáætlun
sína á tryggur.is, fengið ráðgjöf hjá
starfsfólki Tryggingastofnunar eða
hjá umboðsmönnum um allt land.
SÓLVEIG HJALTADÓTTIR,
framkvæmdastjóri Réttindasviðs
hjá Tryggingastofnun.
Tímabært að skoða tekjuáætlunina
Frá Sólveigu Hjaltadóttur
Sólveig
Hjaltadóttir
HÚN ER skrítin íslenska þjóð-
arsálin. Þannig finnst þjóðarsálinni
sjálfsagt að þeir sem geta staulast frá
bankahruninu þó að þeir séu stór-
skaðaðir, fái eng-
ar bætur. Ekki
má aðstoða „betur
stæða“ skuldara
með 20% nið-
urskurði á skuld-
um þeirra því
þessir ein-
staklingar geta
borið allt tjón sitt
sjálfir. Þessu má
líkja við að ein-
ungis séu greiddar dánarbætur en
ekki örorkubætur. Á sama tíma þykir
þjóðarsálinni bara sjálfsagt að þeir
sem áttu innstæður í bönkunum á al-
mennum innlánsreikningum þegar
þeir hrundu, fái alla sína fjármuni
greidda út úr þrotabúum gömlu
bankanna. Með réttu og samkvæmt
þeim lögum sem voru í gildi fyrir
neyðarlögin áttu innstæðueigendur
aðeins að fá greidda út upphæð sem
nam 20.887 evrum, sem er í dag u.þ.b.
3,2 milljónir kr., og er sú upphæð sem
tryggingasjóður innstæðueigenda
ábyrgðist. Allt umfram það hefði átt
að meðhöndla sem hverja aðra kröfu í
þrotabúið. Í þessum hópi bótaþega
voru margir af best stæðu ein-
staklingum landsins sem áttu mikið
fé á bankareikningum sínum. Með því
að tryggja allar innstæður á innláns-
reikningum bætti ríkissjóður þeim
tjón sitt, sem höfðu þó fulla burði til
að axla það sjálfir. Þeim mun meira
sem menn áttu, þeim mun meira
fengu þeir frá ríkissjóði. Lágmarks-
upphæðin hefði þó bætt flestum al-
mennum innstæðueigendum tjón
þeirra að fullu, því fæstir þeirra áttu
innstæður umfram lágmarkið.
Hver borgar þennan örlætisgern-
ing til hinna efnuðu einstaklinga? Jú
auðvitað skattgreiðendur og komandi
kynslóðir, að ógleymdum kröfuhöfum
gömlu bankanna. En þjóðarsálin
minnist ekki á þessa staðreynd og
hamast nú við að koma í veg fyrir að
„betur stæðir“ skuldarar fái bætur
fyrir sannanlegt tjón sitt. Hvort eru
betur stæðir innstæðueigendur eða
betur stæðir skuldarar meiri sam-
úðar verðir? Er ekki eitthvað sem
heitir jafnræðisregla í Stjórn-
sýslulögum? Kannski að háttvirtur
viðskiptaráðherra geti skýrt þetta
fyrir okkur t.d. með því að kalla betur
stæða innstæðueigandann Gylfa og
betur stæða skuldarann Magnús, svo
að við hin skiljum nú örugglega rétt-
lætið í þessu.
GÍSLI MAACK,
Granaskjóli 80, Reykjavík.
Hin íslenska þjóðarsál
Frá Gísla Maack:
Gísli Maack
UNDARLEGT finnst mér réttlætið.
Bankar í eigu landsmanna voru seld-
ir einstaklingum svo ríkisrekstur
skekkti ekki samkeppnisstöðuna. Að
örfáum mánuðum liðnum voru eig-
endur bankanna svo auðugir að allir
krupu fyrir og þeir jusu peningum,
sem plokkaðir voru af almenningi, í
allar áttir og stofnuðu bankadeildir
vítt og breitt um Evrópu, söfnuðu
þar sparifé í milljarða vís, sem gufaði
upp eins og dögg fyrir sól.
Eftir allt sukkið er enginn ábyrg-
ur, enginn sekur og enginn virðist
vita hvað hafi gerst. Sparifjáreig-
endur úti í Evrópu, sem sjálfir völdu
sér viðskiptabanka, bera enga
ábyrgð á sinni ákvörðun, ekki heldur
þeirra þjóðfélög sem bankarnir störf-
uðu í. En skuldirnar þarf að borga.
Hver á svo að borga? Jú, íslenskur
almenningur, hann skal borga. Þótt
hann hafi ekki verið spurður að því
hvort selja mætti bankana, heldur
ekki upplýstur um það að þjóðin bæri
ábyrgð á skuldum bankanna, al-
menningur var heldur ekki spurður
að því hvort einkabankarnir mættu
stofna útibú erlendis – á ábyrgð ís-
lensku þjóðarinnar.
Íslenska þjóðin skal borga. Hún
má tapa öllu og sitja eftir með þús-
undir milljarða í skuld til að tryggja
að erlendir sparifjáreigendur tapi
engu; því það er svo ósanngjarnt að
fólk tapi sparifé sínu. Þessi nið-
urstaða virðist byggð á lögfræðilegu
réttlæti sem ætlað er að veita þjóð-
inni lögvernd gegn óheiðarlegum við-
skiptaháttum og standa vörð um
réttlætið. Það hefur aftur á móti ver-
ið lítil áhersla lögð á það að bank-
arnir voru í eigu einstaklinga. Því
hefðu eignir þeirra átt að standa á
bak við skuldirnar og það fé sem
þessir eigendur hafa yfir að ráða svo
kröfuhafar hefðu hag af því að halda
verðgildi eignanna uppi. Þannig er
þetta ekki, þjóðin er gerð ábyrg fyrir
allri upphæðinni og þar með er
kröfuhöfum gefinn kostur á því að
gera eignir bankanna verðlausar í
von um að fá þær fyrir lítið og geta
síðan selt eignirnar aftur á upp-
sprengdu verði, þegar íslenska þjóð-
in er búin að borga skuldirnar
Menn hafa sífellt verið að karpa
um það hver beri ábyrgð á banka-
hruninu. Ég held að menn ættu að
hætta því, það er öllu sæmilega skyn-
sömu fólki ljóst að bankakerfi sem
veltir margfalt hærri fjárhæðum en
nemur þjóðartekjum, nýtur ekki
bakstuðnings ríkisins og er þar af
leiðandi með há áhættuviðskipti án
ábyrgðar. Þessi viðskipti voru al-
gjörlega á ábyrgð eigenda bankanna,
þetta var þeirra ákvörðun. Það að
þessi viðskipti voru ekki stöðvuð var
á ábyrgð ríkisstjórnarinnar. Hafi
ekki verið til lög sem heimiluðu rík-
isstjórninni að stöðva þenslu bank-
anna, átti að setja slík lög svo hægt
væri að vernda þjóðfélagið fyrir
svona kollsteypu. Þetta er óumdeil-
anlega á ábyrgð ríkisvaldsins. Fyrir
slík afglöp áttu bæði forsætisráð-
herra og utanríkisráðherra að segja
strax af sér.
Framundan eru alþingiskosningar
og þá eiga kjósendur að velja þá full-
trúa sem þeir treysta til að gæta
hagsmuna þjóðarinnar. Ekki bara
þeirra valdasjúku og gráðugu eins og
komið hefur glögglega í ljós að gerst
hefur.
Kjósi því nú hver eftir sinni sann-
færingu en ekki eftir pólitískri leið-
sögn.
GUÐVARÐUR JÓNSSON
Valshólum 2, Reykjavík.
Hvað er réttlæti?
Frá Guðvarði Jónssyni