Morgunblaðið - 24.10.2009, Qupperneq 18

18 FréttirVIÐSKIPTI | ATVINNULÍF
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 24. OKTÓBER 2009
Reuters
áhyggjuefni. Víðtækar stjórnvalds-
aðgerðir til þess að örva hagvöxt
skila greinilega ekki tilætluðum
árangri – að minnsta ekki enn þá.
Stefnusmiðir Englandsbanka hafa
jafnframt verið í fararbroddi
starfsbræðra sinna í öðrum lönd-
um þegar kemur að aðgerðum til
þess að auka peningamagn í um-
ferð.
Horfurnar eru sem sagt dökkar.
Í byrjun næsta árs munu þenslu-
áhrif af efnahagsaðgerðum rík-
isstjórnar Gordon Brown taka að
þverra og ástand fjármála hins op-
inbera er með þeim hætti að ólík-
legt er að hægt verði að ganga
FRÉTTASKÝRING
Eftir Örn Arnarson
ornarnar@mbl.is
Á MEÐAN hagkerfi Frakklands
og Þýskalands eru að rísa á lappir
eftir niðursveiflu heldur samdrátt-
urinn í því breska áfram. Sam-
kvæmt bráðabirgðatölum dróst
hagvöxtur saman um 0,4% á þriðja
ársfjórðungi og er núverandi nið-
ursveifla sú lengsta frá lokum
seinna stríðs.
Nýjustu hagtölur komu á óvart
en sérfræðingar höfðu búist við lít-
illegum hagvexti. Niðurstaðan
hlýtur að vera stjórnvöldum mikið
lengra í þeim efnum. Þrátt fyrir að
þingkosningarnar á næsta ári
kunni að freista stjórnmálamanna
til óábyrgra loforða geta þeir vart
litið framhjá þeirri staðreynd að
fjárlagahallinn er nú þegar 13% af
landsframleiðslu.
Þetta þýðir að Englandsbanki
mun halda áfram að beita peninga-
málastefnunni til þess að koma í
veg fyrir verðhjöðnum með víð-
tækum uppkaupum á ríkis-
skuldabréfum. Með öðrum orðum:
Uppskrift að áframhaldandi veik-
ingu sterlingspundsins og lækk-
andi vöxtum. Í sjálfu sér ætti sú
þróun á endanum að leiða til þess
að hagkerfið komist á skrið á ný
en viðsnúningurinn verður þó að
eiga sér stað áður en fjárfestar
taka að krefjast hærri þóknunar
fyrir kaup á ríkisskuldabréfum.
Fréttaskýrendur hafa bent á að
viðbrögð stjórnvalda við fjár-
málakreppunni hafi ekki enn þá
beinst að því að leysa grundvallar-
vandann. David Cottle, dálkahöf-
undur Dow Jones-fréttaveitunnar
segir hann holdgerast í tröll-
auknum umsvifum fjármálageirans
í hagkerfinu, og af stjórnvöldum
og neytendum sem eru öðrum háð-
ir um lánsfé. Bretar eru þarna
ekki einir á báti en segja má að
ríki á borð við Ísland séu í sam-
bærilegri aðstöðu.
Enn sem komið er bendir fátt til
þess að ráðist verði gegn vand-
anum í bráð.
Blikur á lofti yfir breska hagkerfinu
Samfelldur samdráttur í átján mánuði þrátt fyrir víðtækar efnahagsaðgerðir breskra stjórnvalda
Þetta helst ...
● LÍTIL hreyfing var á ávöxtunarkröfu
ríkisskuldabréfa og íbúðabréfa á mark-
aði í gær, en viðskipti með skuldabréf
námu 10,2 milljörðum króna.
Hlutabréfavelta var öllu meiri en
undanfarna daga og nam tæpum 253
milljónum króna. Lækkaði gengi bréfa
Össurar um 0,4% en Marel hækkaði
um 0,22%. Þá hækkaði gengi bréfa
Bakkavarar um 9,09% í litlum við-
skiptum. bjarni@mbl.is
Litlar hreyfingar
● ÍBÚÐALÁNASJÓÐUR hefur í kjölfar
útboðs á íbúðabréfum á fimmtudag
ákveðið að lækka útlánavexti sjóðs-
ins. Lækka útlánavextir íbúðalána
með uppgreiðsluákvæði úr 4,60% í
4,55% og vextir á íbúðalán án upp-
greiðsluákvæðis lækka úr 5,10% í
5,05%. Tók hin nýja vaxtaákvörðun
gildi í gær.
Samkvæmt lögum um húsnæðis-
mál getur stjórn sjóðsins ákvarðað
vexti á útlánum með hliðsjón af fjár-
mögnunarkostnaði í reglulegum út-
boðum íbúðabréfa. Byggist vaxta-
ákvörðunin nú á ávöxtunarkröfu í
útboði á íbúðabréfum á fimmtudag-
inn, en vegnir vextir í útboðinu og
uppgreiddra íbúðabréfa eru 4,10%.
Vaxtaálag vegna rekstrar er 0,25%,
vegna útlánaáhættu 0,20% og
0,50% vegna uppgreiðsluáhættu.
bjarni@mbl.is
Íbúðalánasjóður lækkar
vexti á útlánum
Morgunblaðið/Árni Sæberg
hlutir að nafnverði) en bankinn hafði
fengið þau meðal annars eftir veðkall
á eignarhaldsfélagið Húnahorn sem
er í eigu nokkurra stjórnenda Byrs,
þ. á m. Ragnars Zophoníasar Guð-
jónssonar sparisjóðsstjóra. Aðrir
seljendur voru m.a. Jón Þorsteinn
Jónsson, fyrrverandi stjórn-
arformaður Byrs (um 54 milljón hlut-
ir að nafnverði) og Birgir Ómar Har-
aldsson, stjórnarmaður Byrs (um 64
milljón hlutir að nafnverði).
Miðað við það verð sem Exeter
Holding keypti bréfin á var Byr 61
milljarðs króna virði, en eigið fé
sparisjóðsins var 16 milljarðar í lok
árs 2008 samkvæmt ársreikningi.
Jafnframt höfðu markaðir fallið eftir
hrunið og markaður fyrir stofn-
fjárbréf lokaður.
Talið er að lánið til Exeter hafi ver-
ið til þess fallið að takmarka tjón MP
banka og stjórnenda Byrs sem keypt
höfðu stofnfjárbréf, því það var MP
banki sem fjármagnaði stofnfjár-
aukningu Húnahorns árið 2007. MP
banki leysti síðan bréfin til sín með
svokölluðu veðkalli, þar sem virði
bréfanna hafði lækkað og stóð and-
virði þeirra ekki lengur undir fjár-
hæð lánsins sem bankinn veitti. MP
banki sat því uppi með lán til Húna-
horns og stofnfjárbréf í Byr sem
höfðu lækkað mikið í verði.
Allt að sex ára fangelsi
FME rannsakaði í kjölfarið hvern-
ig þau bréf sem MP gekk að enduðu í
eignarhaldsfélaginu Exeter Holding.
Grunur leikur á að um umboðssvik
hafi verið að ræða, samkvæmt heim-
ildum blaðsins, en þau eru refsiverð
samkvæmt 249. gr. almennra hegn-
ingarlaga og geta varðað allt að sex
ára fangelsi ef sakir eru miklar. Grun-
ur leikur á að Ragnar Zophonías Guð-
jónsson og fyrrverandi stjórn Byrs
hafi, með því að lána Exeter Holding,
misnotað aðstöðu sína og gengið
þvert gegn hagsmunum eigenda
sparisjóðsins, þ.e. stofnfjáreigendun-
um. Ekki náðist í Ragnar Z. Guðjóns-
son í gær.
Niðurstaða FME að vísa máli
Exeter til sérstaks saksóknara
Stofnfjáreigandi beitir sér fyrir málshöfðun gegn fyrrverandi stjórn Byrs
Fléttan með Exeter Holding
MP banki situr uppi
með lán til Húnahorns
og bréf sem hafa
hrapað í verði. Fær
bréfin í veðkalli.
Húnahorn
Lán
Fær
bréf
í Byr
Húnahorn
MP banki lánar Húnahorni, sem
er í eigu Ragnars Zophaníasar
Guðjónssonar og annarra
stjórnenda Byrs, til að kaupa
stofnfjárbréf í Byr árið 2007.
Veðið er bréfin sjálf.
Kaupir
bréf
Ragnar
& co.
Lán Exeter Holding
Desember 2008. Byr lánar félaginu Exeter
Holding 1,1 ma. króna. Exeter Holding
kaupir stofnfjárbréf á yfirverði af MP
banka og Jóni Þ. Jónssyni, fyrrverandi
stjórnarformanni Byrs og Birgi Ómari
Haraldssyni stjórnarmanni. Lánið var veitt
án persónulegra ábyrgða og er ógreitt.
JónBirgir
Kaupir
bréf
Tap vegna lánsins:Hjá eigendumsparisjóðsins,stofnfjáreigendum.
Hverjir bera ábyrgð: StjórnByrs og sparisjóðsstjóri, semheimilaði lánið.
Lán
FRÉTTASKÝRING
Eftir Þorbjörn Þórðarson
thorbjorn@mbl.is
FME hefur kært mál vegna láns sem
Byr veitti Exeter Holding, félagi sem
var í meirihlutaeigu Ágústar Sindra
Karlssonar, til sérstaks saksóknara,
samkvæmt heimildum Morgunblaðs-
ins.
Jafnframt hyggst Guðjón Jónsson
stofnfjáreigandi leita eftir heimild
stofnfjárfundar fyrir því að Byr höfði
mál gegn fyrrverandi stjórn sjóðsins.
Lögum samkvæmt getur sparisjóður
höfðað mál gegn eigin stjórn vegna
tjóns sem hann verður fyrir af hálfu
hennar.
Málið snýst um 1,1 milljarðs króna
lán sem Byr veitti Exeter Holding í
tveimur hlutum, október og desem-
ber 2008, eftir bankahrunið, til þess
að kaupa 1,8 prósent stofnfjárhlut í
Byr. Þetta lán er ógreitt. Seljandi
bréfanna var MP banki (120 milljón
Í HNOTSKURN
»Húnahorn er í eigu Ragn-ars Z. Guðjónssonar spari-
sjóðsstjóra og fjögurra ann-
arra starfsmanna Byrs.
»Framlag frá ríkissjóði erforsenda þess að lífi verði
haldið í sparisjóðnum. Eig-
infjárhlutfall Byrs er komið
langt niður fyrir lögbundin
mörk, er 2-3 prósent í dag.
Stjórn Byrs lánaði eignarhalds-
félaginu Exeter 1,1 milljarð króna
til að kaupa stofnfjárbréf í Byr á
yfirverði. Stofnfjáreigendur telja
á rétti sínum brotið en jafnframt
er grunur um saknæmt athæfi.
Eftir Bjarna Ólafsson
bjarni@mbl.is
Í GÆR voru í iðnaðarráðuneytinu undirrituð
drög að fjárfestingarsamningi við Verne Hold-
ing ehf. um byggingu og rekstur gagnavers í
Reykjanesbæ. Samningurinn kveður á um tíma-
bundnar ívilnanir vegna fjárfestingarinnar hér
á landi, að því er segir í tilkynningu ráðuneyt-
isins. Segir þar að byggt hafi verið á fyrirmynd-
um í þeim fjárfestingarsamningum sem gerðir
hafi verið vegna stóriðju á undanförnum árum.
Jeff Munroe, forstjóri Verne Holding, segir
að fyrirtækið hafi verið að vinna að samkomu-
laginu ásamt stjórnvöldum um nokkurn tíma.
„Þetta er mjög mikilvægt skref fyrir Verne og
kunnum við bæði iðnaðar- og fjármálaráðuneyt-
inu miklar þakkir fyrir hve vel þessi vinna hefur
gengið.“ Segir Munroe að næstu skref snúi að
raforkumiðlun til hugsanlegs gagnavers og
muni fyrirtækið einbeita sér að þeirri vinnu.
Á næstunni mun iðnaðarráðherra leggja fyrir
ríkisstjórn frumvarp til laga um heimild til
samninga um gagnaver í Reykjanesbæ. Í frum-
varpinu er iðnaðarráðherra veitt heimild til að
gera fjárfestingarsamning fyrir hönd ríkis-
stjórnarinnar við Verne Holding ehf. um bygg-
ingu og rekstur gagnaversins svo staðfesta
megi samninginn.
Semja við Verne Holding
Drög að samningi við Verne Holding um byggingu gagnavers undirrituð í gær
Morgunblaðið/RAX
● SKILANEFND Kaupþings banka hefur
frá því hún tók til starfa ráðið til sín 25
erlend ráðgjafarfyrirtæki. Um er að
ræða lögmannsstofur í Bretlandi, Sví-
þjóð, Danmörku, Noregi o.fl. auk endur-
skoðendafyrirtækja í sömu löndum.
Samkvæmt upplýsingum frá skila-
nefnd Kaupþings liggur kostnaður
vegna þessarar aðkeyptu ráðgjafar ekki
fyrir, en hann verður fyrst kynntur fyrir
kröfuhöfum. Það eru í raun þeir sem
greiða því kostnaðurinn er greiddur af
eignum bankans eins og allur annar
kostnaður við störf skilanefndarinnar.
Líklegt má telja að kostnaðurinn hlaupi
á milljörðum króna. Til samanburðar
má benda á að kostnaður Seðlabanka
Íslands vegna ráðgjafar JP Morgan
haustið 2008 nemur rúmlega einum
milljarði króna, samkvæmt ársreikningi.
fyrir árið 2008. thorbjorn@mbl.is
Skilanefnd með 25 er-
lend fyrirtæki í ráðgjöf