Saga - 1971, Page 94

92
SVERRIR KRISTJÁNSSON
júnímánaðar 1815 var undirritaður í Vínarborg sáttmáli
Þýzka ríkjasambandsins. Meðal undirskriftanna er að
finna nafn Friðriks VI Danakonungs, sem stóð að þessum
sáttmála fyrir hönd Holsteins, er var fornt lén hins látna
Heilaga rómverska ríkis þýzkrar þjóðar. Þrettánda grein
þýzka sambandssáttmálans var stuttlega orðuð: In allen
Bundesstaten wird eine landesstándische Verfassung statt-
finden — í öllum sambandsríkjum mun komið á lögstétta-
legri stjórnarskrá.
Þetta ákvæði sambandssáttmálans um stjórnarskrá átti
sér sína sögu, þótt stutt væri. Hinn áttunda marz 1815
hafði Napóleon stigið aftur fótum á franska grund og hugð-
ist enn heimta ríki sitt. Ógn og skelfingu sló á evrópska
þjóðhöfðingja, sem undanfarna mánuði höfðu dansað og
prúttað um skiptingu álfunnar á Vínarþinginu. Enginn
þessara þjóðhöfðingja virðist þó hafa verið hræddari en
Friðrik Vilhjálmur III Prússakonungur. Á hættunnar
stund minntist hann þegna sinna, sem voru raunar hvers-
dagslega ekki annað en óbreyttir sauðir í augum hans, en
urðu nú að leggja fram líf og blóð í þeirri styrjöld, sen1
stóð fyrir dyrum við ævintýramanninn frá Korsíku.
þess að vinna hylli þegna sinna og brýna þá til orustu
Friðrik Vilhjálmur III út ráðuneytistilskipun 22. 11101
1815, og var 1. gr. hennar á þessa leið: Stofna skal fuH"
trúaþing þjóðarinnar. 1 4. gr. hennar var markað va>
þessa fulltrúaþings: Það skyldi fá að ræða um öll þau atrið1
löggjafar, er fjölluðu um persónuleg réttindi og eignarre
og þar með talin málefni skattaálögunnar.
Þetta konunglega loforð hins prússneska þjóðhöfðingJa
varð beinlínis tilefni 13. gr. sambandssáttmálans, sem fyrl
var nefnd. En þó var athyglisverður munur á orðalagi þess
ara tveggja skjala: I ráðuneytistilskipun Prússakonung3
stóð: Stofna skal fulltrúaþing þjóðarinnar, en í 18-
sambandssáttmálans segir: í öllum sambandsríkjum wuf
komið á lögstéttalegri stjórnarskrá. Venjulegir dauðleg1^
menn sjá ef til vill lítinn efnislegan mun á orðalaginn>