Saga - 1975, Side 42

38
SIGURÐUR RAGNARSSON
þessi mál í öðrum löndum. Sérstaklega er honum þó tamt
að líta til Noregs og norskrar löggjafar á þessu sviði.
Greinilegt er að Krabbe er umhugað um að íslendingar
reyni að læra af reynslu annarra þjóða og hann leitast
við að heimfæra reynslu þeirra og úrlausnir upp á ís-
lenzkar aðstæður. Þessi viðleitni hans kemur t. d. glöggt
fram er hann fjallar um það sem hann nefnir „det fiskale
Sporgsmaal". Þar var komið að því atriði sem hann taldi
„det vanskeligste Sporgsmaal ved de islandske Vandfald-
udnyttelser". 1 álitsgerðinni lýsir Krabbe yfir stuðningi
við þá skoðun að samfélagið hafi „Ret til at betinge sig
Andel i Vandfaldenes Rigdomskilder." Rökin fyrir þeirri
skoðun eru að hans mati einkum þau að þau verðmæti sem
þarna sé um að ræða séu til orðin „gennem den moderne
Tekniks Udvikling". Samfélagið á að geta gætt þessara
hagsmuna sinna „uanset Vandfaldenes Undergivelse under
den private Ejendomsret." Hér sé þó við nokkurn vanda
að glíma, sem Krabbe orðar á eftirfarandi hátt. „Paa
hvilken Maade kan det Offentlige varetage denne Interesse
uden at begaa Uretfærdigheder overfor erhværvede Ret-
tigheder?" Við úrlausn þessa vanda vill Krabbe taka mið
af þeim aðferðum sem beitt hefur verið annars staðar og
staldrar þá einkum við þær leiðir sem Norðmenn hafa
valið. I því sambandi ræðir hann m. a. um álagningu
orkugjalds og um reglur um endurhvarf mannvirkja til
ríkisins að ákveðnum tíma liðnum („Hjemfaldsret"). Um
síðastnefnda atriðið farast honum orð á þessa leið: „Dette
er selvfolgelig et meget betydeligt Indgreb i de tilvante
Forestillinger om private Ejendomsrettigheder ... men
personlig nærer jeg den Opfatning at man har Ret til at
opstille saadanne Vilkaar for Koncessionsmeddelelse og
at man i Island bor gore det fremfor at soge det Offent-
liges Finansinteresser varetaget gennem Afgiftserlæggel-
ser“. Meginröksemd Krabbes fyrir þessari skoðun felst í
þeim orðum álitsgerðarinnar að í þessu efni beri mönnum
alveg sérstaklega „at tage et meget stærkt Hensyn til