Saga - 1975, Qupperneq 104

98
SIGURÐUR RAGNARSSON
átt í nokkrum erfiðleikum með að móta skýra stefnu í
fossamálinu að þessu sinni. Tiltölulega skammt var um-
liðið frá stofnun flokksins. Hann var fyrst og fremst þing-
flokkur og kjarni þingflokksins voru menn, sem áður höfðu
setið á þingi fyrir annan hvorn gömlu flokkanna eða a.
m. k. verið starfandi innan þeirra. Það, sem öðru fremur
þjappaði flokksmönnum saman í öndverðu, var samstaða
þeirra um hin þrengri hagsmunamál bændastéttarinnar.
Stofnun Bændaflokksins á alþingi 1912 var fyrsti pólitíski
ávöxtur þessarar samstöðu, en sumir þingmenn Fram-
sóknarflokksins höfðu einmitt tekið þátt í starfi þess
flokks. Það var einnig þessi skírskotun til stéttarhags-
muna bændastéttarinnar, sem mestu réð um hið mikla
fylgi sem listi óháðra bænda fékk við landkjörskosning-
arnar 1916. Þess sjást nokkur merki, að Framsóknarflokk-
urinn átti í upphafi í nokkrum erfiðleikum með að móta
ákveðna stefnu í ýmsum málum, sem ekki gátu flokkazt
sem bein hagsmunamál bændastéttarinnar eða voru ekki
nefnd sérstaklega í stefnuskrá hans. Þegar þetta hefur
verið sagt ber þó að hafa í huga, að innan flokksins voru
einnig menn, sem höfðu skýrar og fastmótaðar hugmyndir
um íslenzk stjórnmál og ákveðna stefnu í flestum þjóð-
málum. Þessir menn áttu þó ekki sæti á þingi enn seni
komið var, en höfðu veruleg áhrif með skrifum sínum í
blöð flokksins. Það er því naumast tilviljun, að það var
aðalmálgagn flokksins, „Tíminn", sem tók af skarið um
afstöðu þeirra framsóknarmanna til fossamálsins 1917.
Þessi afstaða var varfærnisleg og jarðbundin og málflutn-
ingurinn allur lágfleygari og hófsamlegri en hjá málsvör-
um gömlu flokkanna tveggja. Það er aðalmálgagn flokks-
ins, sem mest túlkar afstöðu hans til málsins, en þing-
menn hans taka sáralítinn þátt í umræðum um málið.
Alþýðuflokkurinn átti að nafninu til einn mann á þingh
Jörund Brynjólfsson. Hann var í samstarfi við Framsókn-
arflokkinn á alþingi og tengsl hans við forystu Alþýðu-
flokksins voru mjög lausleg. Jörundur Brynjólfsson tók