Saga - 1979, Blaðsíða 198
188
JÓN KRISTVIN MARGEIRSSON
að vita, hvað af því kynni að leiða. Auk þess voru af-
urðir stofnananna undanskildar hinni gildandi verð-
lag'sskrá."1)
Nefnd sú sem skipuð var samkvæmt konungsúi'skurði,
ds. 30. marz 1756, til að rannsaka deilur Hörmangara-
félagsins og Islendinga og gera tillögur um lausn þeirra,
var annarrar skoðunar. Álit nefndarinnar er dagsett 30.
júlí 1756, og hún kemst að þeirri niðurstöðu, að umrædd-
ur konungsúrskurður svo og reglugerð (Convention) Inn-
réttinganna, hafi ekki skert þann rétt, sem félaginu bar
samkvæmt verzlunarleyfinu.2)
x) Jón Jónsson: Skúli Magnússon landfógeti, Rv. 1911. Bls. 94—95-
2) Ummæli nefndarinnar, sem að þessu lúta eru í áliti hennar a
þessa leið: „Efter at vi ... have igjennemgaaet og overvejed •••
Haver vi, hvad den forste Post angaaer, som os allernaadigst er
befalet at give vores allerunderdanigste Betænkning om, nemlig om
den, angaaende de nye Indretninger i Island for de derudi værende
Interessenter den 4dfc Januarii 1752, allernaadigst confirmerede
Convention, kan udi nogen, og da hvad Maade, eragtes at være det
Octrojerede Islandske Compagnie til Skade, saavelsom om bemelte
Interessenter, have i Henseende til disse Indretninger, og hvad der-
af dependerer, foretaget noget Compagniet til Fornærmelse og 1
sidste Fald, hvad billig Erstatning samme derfor kunde tilkomme,
ikke kundet see eller skjonne, at de bemeldte Islandske Interessent-
skab allernaadigst forundte Bevillinger og Friheder, er stridende
enten imod den Compag-niet paa den Islandske Iiandel indtil 1771,
allemaadigst forundte Octrojes 5te og 6te, derom nærmest meldende
og applicables eller andre foregaaende og efterfolgende Octrojens
Poster.“ Sbr. nefndarálitið, bls. 1—2. Fsk. m. kúrsk. 16. maí 1757.
Sks. Rentuk. Þ. 1.
Á bls. 12 í álitinu dregur nefndin saman skoðun sína á eftirfarandi
hátt: „ . . • hvad den forbemeldte forste Post angaar som os aller-
naadigst er befalet at give Betænkning om, vi da ikke see ellei
skjonne at de ved deres Kongelige Majestets Allernaadigste Con-
firmation af 4de Januarii 1752, samt paafulgte Resolution af samme
Dato, alleinaadigst bevilgede nye Indretninger kan eragtes at være
det Octrojerede Islandske Compagnie til Skade eller Afgang u<^
deres Handel og Fortjeneste."