Morgunblaðið - 19.12.2009, Blaðsíða 38

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 19. DESEMBER 2009
– meira fyrir áskrifendur
Skólar og
námskeið
Fáðu þér áskrift á
mbl.is/askrift
Í blaðinu verður fjallað um menntun og
þá fjölbreyttu flóru sem í boði er fyrir
þá sem vilja auðga líf sitt og möguleika
með því að afla sér nýrrar þekkingar og
stefna því á nám og námskeið.
Morgunblaðið gefur út glæsilegt
sérblað um menntun, skóla og
námskeið þriðjudaginn
5. janúar 2010.
Meðal efnis verður:
Háskólanám og endurmenntun.
Fjarmenntun á háskólastigi.
Verklegt nám/iðnnám á framhalds- og
háskólastigi.
Endurmenntun.
Símenntun.
Listanám.
Sérhæft nám.
Námsráðgjöf og nám erlendis.
Kennsluefni.
Tómstundanámskeið og almenn námskeið.
Lánamöguleikar til náms.
Ásamt fullt af öðru spennandi efni.
Pöntunartími auglýsinga er fyrir klukkan 16.00
mánudaginn 21. desember
Nánari upplýsingar veitir Katrín Theódórsdóttir
í síma 569 1105, kata@mbl.is
ENN EINU sinni
hafa fyrirhugaðar
samgöngufram-
kvæmdir á Reykja-
víkurflugvelli orðið
andstæðingum flug-
vallarins í Vatnsmýr-
inni tilefni til póli-
tískra árása á
innanlandsflugið og
alla landsbyggðar-
þingmenn sem full-
yrða að þessi flug-
völlur sé ekki einkamál höfuð-
borgarbúa. Hvort sem búið er á
höfuðborgarsvæðinu eða úti á
landi er þetta flugvöllur allra
landsmanna. Um ókomin ár myndi
Reykjavík sem höfuðborg tapa
sérstöðu sinni án flugvallarins í
Vatnsmýrinni. Þá geta Flugfélag
Íslands og Flugfélagið Ernir hætt
rekstri eða flutt starfsemina úr
landi. Þetta þýðir að útilokað væri
fyrir Reykjavíkurborg að veita þá
þjónustu sem landsbyggðin þarf á
að halda.
Í lýðræðislegum kosningum sem
fram fóru í mars 2001 stóðu stuðn-
ingsmenn Reykjavíkurflugvallar
uppi sem sigurvegarar. Þeir sem
greiddu atkvæði með og á móti
flugvellinum í Vatnsmýrinni þetta
ár voru jafnmargir
þegar höfuðborgar-
búar skiptust í tvær
andstæðar fylkingar.
Sjálfstæðisflokkurinn
sem var í minnihluta í
borgarstjórn þetta
sama ár hafði betur í
hörðum deilum við
andstæðinga innan-
landsflugsins þegar
þessi atkvæðagreiðsla
snerist upp í pólitísk-
an skrípaleik.
Duttlungafull grein
sem talsmenn Sam-
takanna um betri byggð skrifuðu í
Morgunblaðið 14. nóvember sl.
undir fyrirsögninni Hagsmunir
höfuðborgarinnar, var full af rang-
færslum þegar þeir sökuðu sveit-
arstjórnirnar utan höfuðborgar-
svæðisins og alla landsbyggðar-
þingmenn um að misnota vald sitt
til að festa Reykjavíkurflugvöll í
sessi. Þrír andstæðingar flugvall-
arins í Reykjavík sem skrifuðu
þessa grein og réðust harkalega á
Kristján L Möller samgöngu-
ráðherra, Birnu Lárusdóttir á Ísa-
firði og fleiri landsbyggðarfull-
trúa, skulu frekar berjast fyrir því
að tekið verði meira á vanda-
málum höfuðborgarsvæðisins, sem
enn situr uppi með sprungið vega-
kerfi. Skammarlegt er að and-
stæðingar innanlandsflugsins skuli
án nokkurs tilefnis ráðast ’a
borgarstjórnina í Reykjavík og
sveitarstjórnirnar á landsbyggð-
inni þegar óhjákvæmilegt er að
hafa sjúkraflugvél á Ísafjarð-
arflugvelli sem hefur enga nætur-
flugsheimild eftir kl. 5 á daginn.
Þá berjast andstæðingar Reykja-
víkurflugvallar gegn því að önnur
vél sé staðsett á Akureyri sem er
miðstöð sjúkraflugsins utan höf-
uðborgarsvæðisins. Öll þessi skrif
um að þingmaður Siglfirðinga í
samgönguráðuneytinu hafi ásamt
fleiri landsbyggðarþingmönnum
sveigt öll flokkssystkini sín til
undirgefni með hótunum eru ótrú-
verðug.
Í tilefnislausum árásum sem
talsmenn Samtakanna um betri
byggð nota gegn öllum sveit-
arstjórnunum úti á landi er
Reykjavíkurflugvöllur kallaður
Árás á innanlandsflugið
Eftir Guðmund
Karl Jónsson » Áfram vilja þeir
byggja þúsundir
íbúða í Vatnsmýrinni
þegar 4 þúsund íbúðir í
Reykjavík sem bíða eft-
ir kaupendum standa
auðar.
Guðmundur Karl
Jónsson
ÞEGAR rík-
isstjórnin tók við
völdum sögðu leiðtog-
ar hennar að hún ætl-
aði að koma hér á
norrænu velferð-
arkerfi. Það voru stór
orð þar eð við stóðum
hinum Norðurlönd-
unum langt að baki í
velferðarmálum, m.a.
í málefnum aldraðra
og öryrkja. Frá því stjórnin tók
við völdum höfum við enn færst
lengra frá hinum Norðurlöndunum
í velferðarmálum. Þær ráðstafanir
sem ríkisstjórnin gerði 1. júlí sl. í
málefnum aldraðra og öryrkja
skertu velferðina verulega hjá
okkur. Þá var lífeyrir aldraðra og
öryrkja skertur talsvert. Kjara-
skerðingin nam 4 milljörðum á
ársgrundvelli. Hún tók gildi sama
dag og kauphækkun launþega átti
sér stað. Var þessi kjaraskerðing
lífeyrisþega nauðsynleg? Nei, hún
var óþörf með öllu eins og ég mun
nú skýra út.
Fjármagnstekjur meiri –
skerðing tryggingabóta aukin
Um síðustu áramót tóku gildi
lög sem heimiluðu ríkisskattstjóra
að fá upplýsingar um sparifé fólks
í bönkum til þess að athuga fjár-
magnstekjur þess. Með þeirri
breytingu komst Tryggingastofn-
un í upplýsingar um fjármagns-
tekjur lífeyrisþega. Í ljós kom þá
að fjármagnstekjur lífeyrisþega
reyndust mun meiri sl. ár en áætl-
að hafði verið. Leiðir það til þess
að skerðing tryggingabóta lífeyr-
isþega eykst 4 milljörðum meira
en reiknað hafði verið með. Í ljós
kom því að kjaraskerðing aldraðra
og öryrkja 1. júlí sl. var algerlega
óþörf. Það þurfti ekki að skerða
kjör lífeyrisþega um eina krónu 1.
júlí. Sparnaður um 4 milljarða
náðist allur með aukinni skerðingu
tryggingabóta vegna meiri fjár-
magnstekna en reiknað hafði verið
með.
Ef félags- og trygginga-
málaráðherra hefði leitað annarra
leiða áður en hann
ákvað að skera niður
lífeyri aldraðra og ör-
yrkja eins og áskilið
er að gera í mann-
réttindasáttmálum,
sem Ísland er aðili að,
þá hefði hann ekki
skorið niður lífeyri líf-
eyrisþega. En ráð-
herrann var of fljótur
á sér.
Laun hækka á ný –
lífeyrir
lækkar
Laun launþega hafa hækkað á
ný 1. nóvember sl. um sömu upp-
hæð og 1. júlí sl. Allir sem hafa
220 þús. á mánuði í laun og minna
fá þessa launahækkun. Trygg-
ingabætur allra eldri borgara eru
langt undir þeirri fjárhæð eða hjá
einhleypingum 180 þús. kr. á mán-
uði fyrir skatt og 155 þús. eftir
skatt. Hér er átt við þá eldri borg-
ara sem búa einir og hafa engar
tekjur úr lífeyrissjóði en þar er
um lítinn hóp að ræða. Allir aðrir
eldri borgarar hafa minna frá al-
mannatryggingum. Þær raddir
hafa heyrst, að eldri borgarar hafi
fengið svo miklar kjarabætur
2008, að þeir þurfi ekki meiri
kjarabætur nú og geti tekið á sig
kjaraskerðingu. Þetta er rangt.
Eldri borgarar fengu aðeins í
hækkun lífeyris sem svaraði helm-
ingi kauphækkunar verkafólks 1.
feb. 2008. Síðan fengu 412 ein-
hleypir eldri borgarar hækkun 1.
október sama ár eða lágmarks-
framfærsluuppbót upp í 150 þús. á
mánuði fyrir skatt eða 130 þús.
eftir skatt. Aðrir fengu minna.
Kjarabætur eldri borgara 2008
voru fyrst og fremst til þeirra sem
voru úti á vinnumarkaðnum. Frí-
tekjumark vegna atvinnutekna var
ákveðið 100 þús. á mánuði en það
var lækkað í 40 þús. á mánuði 1.
júlí sl. Kjarabætur til þeirra eldri
borgara sem voru hættir að vinna
voru hins vegar mjög litlar. Og ég
gagnrýni það harðlega að frí-
tekjumark vegna lífeyrissjóðs-
tekna skyldi ekki sett hið sama og
vegna atvinnutekna og það má
furðulegt heita, að engin skerðing
verði á tryggingabótum aldraðra
vegna tekna séreignalífeyrissparn-
aðar en full skerðing að heita má
vegna lífeyrissjóðstekna úr lög-
bundnum lífeyrissjóðum. Hér er
mismunað gróflega.
Lög um málefni aldraðra brot-
in
Í lögum um málefni aldraðra
segir að ekki megi mismuna öldr-
uðum gagnvart öðrum þegnum
þjóðfélagsins. Aldraðir eigi að
njóta jafnréttis. Það er að mínu
mati brot á þessum lagaákvæðum
að lækka lífeyri aldraðra sama
dag og kaup launþega er hækkað.
Úr þessu verður ríkisstjórnin að
bæta. Hún verður að veita öldr-
uðum og öryrkjum sambærilega
hækkun á lífeyri og launþegar
hafa fengið í kauphækkun á þessu
ári og síðan eiga lífeyrisþegar að
fá fulla verðlagsuppbót á lífeyri
sinn um áramót. Kjaraskerð-
inguna frá 1. júlí sl. verður að aft-
urkalla.
Fjármálaráðherra fann 20
milljarða
Fjármálaráðherra upplýsti þeg-
ar hann tilkynnti skattahækkanir
að atvinnuleysi hefði verið minna
á árinu en áætlað hefði verið og
þjóðarframleiðslan hefði dregist
minna saman en reiknað hafði ver-
ið með. Þetta þýddi 20 milljarða
betri afkomu í þjóðarbúskapnum
og því gætu skattahækkanir verið
sem því næmi lægri en hann hefði
áður ráðgert. Af því er ljóst að
ekki þarf að leita til aldraðra og
öryrkja um sparnað. Þeir hafa
lagt nóg til þjóðarbúsins áður og
eiga að sleppa nú.
Ríkisstjórnin skerti kjör
lífeyrisþega að óþörfu
Eftir Björgvin
Guðmundsson » Það er að mínu mati
brot á þessum laga-
ákvæðum að lækka líf-
eyri aldraðra sama dag
og kaup launþega er
hækkað. Úr þessu verð-
ur ríkisstjórnin að
bæta.
Björgvin Guðmundsson
Höfundur er viðskiptafræðingur og
er í stjórn Félags eldri borgara.