Morgunblaðið - 29.01.2010, Blaðsíða 26

Morgunblaðið - 29.01.2010, Blaðsíða 26
ÓLÍNA Þorv- aðardóttir skrifar grein í Morgunblaðið 25. janúar síðastlið- inn, þar sem hún segir að útgerð- armenn þurfi að skila þjóðinni til baka þeim aflaheimildum sem þeim hafi verið úthlutað að gjöf ár- lega. Ólína virðist ekki vera vel að sér um sjávar- útveg en mig langar að upplýsa hana aðeins. Hafa ber í huga að á sínum tíma þegar tekið var upp aflamarks- kerfi á Íslandsmiðum var sú breyting skerðing fyrir þá sem sóttu sjóinn vegna þess að veiðar þeirra voru takmarkaðar frá því sem áður var. En úthlutað var miðað við veiðireynslu undanfar- inna ára. Þannig að gjöfin var í raun skerðing.Tökum dæmi um tegundir eins og kolmunna og út- hafskarfa. Þegar menn hófu veiðar á þessum tegundum var það vegna þess að verkefnaskortur var hjá skipunum. Það þurfti mikið áræði og kjark til þess að fara í þess- ar veiðar. Kostnaður var gríðarlegur og innkoman að sama skapi mjög lítil. Sjó- menn og útgerð- armenn á þessum skipum báru lítið úr býtum lengi vel. Með miklum dugnaði og fórnarkostnaði tókst mönnum sem betur fer að ná tökum á þessum veiðum. Sameinaðir stöndum vér Þá fjölgaði skipum við veiðarnar og Íslendingar öðluðust veiðirétt á þessum tegundum og þær fóru að skila þjóðarbúinu miklum arði. Þökk sé óbilandi trú þessara manna á þeim verkefnum sem þeir fóru út í. Því án þessara manna værum við í enn verri stöðu. Fleiri tegundir mætti nefna í þessu sam- hengi, eins og t.d. norsk-íslensku síldina og makrílinn. Það eru þessir menn, ásamt mörgum öðr- um að sjálfsögðu, sem hafa fært þessari þjóð stórar gjafir. Þ.e.a.s. bjartsýni, trú og kjark til þess að takast á við erfið verkefni. En nú á að senda þeim reikning. Látið undirstöðuatvinnu- veginn í friði Þeir eiga að skila gjöfinni. Nei, Ólína, það sem þetta fólk fékk í vöggugjöf var dugnaður og kraft- ur sem ekki verður frá því tekinn. Sem betur fer, því við þurfum á þessu fólki að halda. Leyfið þess- um aðilum að vera í friði. Þeir eru að vinna sína vinnu og skapa þjóð- arbúinu miklar tekjur. Snúið ykk- ur frekar að málum hins almenna borgara, sem er að kikna undan greiðslubyrði lána og aðgerð- arleysi stjórnvalda í þeirra málum. Eftir Ólaf Ágúst Einarsson » Ólína Þorvarðar-dóttir segir að út- gerðarmenn þurfi að skila þjóðinni til baka þeim aflaheimildum sem þeim hafi verið úthlutað að gjöf árlega. Ólafur Ágúst Einarsson Höfundur er skipstjóri á Álsey VE 2. Hver gaf hverjum hvað? 26 Umræðan MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 29. JANÚAR 2010 Í Morgunblaðinu 25. janúar sl. birtu lög- fræðingarnir Jón Stein- ar Gunnlaugsson og Sigurður Líndal grein sem þeir nefndu „Rétt- ur íslenzku þjóðarinnar til meðferðar fyrir dómi“. Þeir minntu á að Alþingi hefði í tvígang sett lög sem heimiluðu fjármálaráðherra að undirgangast ábyrgð ríkisins á skuld- bindingum Tryggingarsjóðs inni- stæðueigenda vegna Icesave- reikninga Landsbanka Íslands hf. í Bretlandi og Hollandi. En ekki hefði þrátt fyrir það tekizt að leiða málið til lykta innanlands. Ástæðuna segja þeir að öllum líkindum fyrst og fremst þá að „íslenzka þjóðin er ósátt við að á hana verði lagðar hinar þungu fjárhagsbyrðar án þess að hún hafi fengið að njóta réttar til úrlausn- ar um skylduna til þess fyrir hlut- lausum dómi, sem lögsögu hefur í málinu“, og „aldrei muni nást nein sátt um málið á Íslandi nema að und- angengnum slíkum dómi“. Undir það skal hér tekið að ís- lenzka þjóðin er vissulega ósátt við að axla hinar þungu fjár- hagsbyrðar Icesave- samkomulagsins, en ekki verður séð að hún hafi frekar áhuga á því að verða dæmd til þess að takast á herðar þær byrðar. Jón og Sigurður kveða alla stjórn- málaflokka á Íslandi á undanförnum misserum hafa lagt því lið á einn eða annan veg, að Ís- landingar taki skuld- bindingar þessar á sig án undanfarandi dóms um, að þjóð- inni sé það skylt að lögum, en klykkja síðan út með því að segja: „Við teljum að þeir ættu nú að láta af slíkri af- stöðu og sameinast um stefnu sem tryggir Íslandi fyrrgreindan rétt. Þeir ættu því að koma sér saman um að ríkisstjórn Íslands skuli nú til- kynna stjórnvöldum í Bretlandi og Hollandi að umbeðin ríkisábyrgð á skuldbindingum Tryggingarsjóðs innistæðueigenda verði ekki veitt nema að undangenginni niðurstöðu dómstóls, sem lögsögu hefur í málinu, um að ábyrgðin sé fyrir hendi.“ Tillaga Jóns og Sigurðar vekur furðu, því að íslenzka ríkisstjórnin hef- ur nú þegar f.h. íslenzka ríkisins und- irgengizt tvo Icesave-samninga hinn 5. júní 2009 við brezka og hollenska ríkið. Samningar þessir ganga út á að lán það sem Hollendingar og Bretar veittu Tryggingarsjóði innistæðueigenda og fjárfesta endurgreiðist af íslenzka rík- inu á 15 árum. Samningarnir við Breta og Hol- lendinga eru milliríkjasamningar. Meginstafir alþjóðlegs samninga- réttar eru að slíkir samningar binda aðila og þá ber að efna í góðri trú. Samkvæmt Vínarsáttmálanum frá 1969 teljast þeir þó jafnan ekki full- gildir fyrr en þar til bært stjórn- skipulegt yfirvald hefur staðfest þá, þ.e. hér á landi Alþingi. Með áskilnaði sáttmálans um staðfestingu er al- menningsálitinu gefið tækifæri til tjáningar, þannig að sterk neikvæð viðbrögð þess kunna að leiða til þess að ríki staðfesti ekki þann samning sem undirritaður hefur verið. Með setningu laga nr. 96/2009 og 1/2010 sýnist rétt að líta svo á að fullnægt hafi verið áskilnaði bæði 21. og 40. gr. íslenzku stjórnarskrárinnar nr. 33/ 1944 um staðfestingu Alþingis. Fyr- irvarar laganna nr. 96/2009 tjá nei- kvæð viðbrögð bæði Alþingis og al- mennings. Og synjun forseta Íslands samkvæmt 26. gr. stjórnarskrárinnar á staðfestingu laganna nr. 1/2010 gef- ur íslenzkum almenningi tækifæri til láta í ljós neikvætt viðhorf sitt í þjóð- aratkvæðagreiðslu með því að hafna fullgildingu laganna og þar með Ice- save-samningunum, eins og þeir eru nú úr garði gerðir. Tillaga Jóns Steinars og Sigurðar gengur út á að íslenzka ríkisstjórnin hafi að engu þær samningskuldbind- ingar sem hún hefur undirgengizt með nefndum tveimur samningum og Alþingi hefur með lögum nr. 96/2009 og 1/2010 heimilað henni með vissum skilyrðum að standa við og hún til- kynni stjórnvöldum í Bretlandi og Hollandi að umbeðin ríkisábyrgð á skuldbindingum Tryggingarsjóðs innistæðueigenda verði ekki veitt nema að undangenginni dómsnið- urstöðu. Ef íslenzka ríkisstjórnin færi að ráðum þeirra, mundi hún gera sig að viðundri á alþjóðavettvangi, þar eð hún er nú þegar skuldbundin til að framfylgja samningunum í góðri trú og freista þess að fá þá staðfesta – nú með þjóðaratkvæði eftir synjun for- seta Íslands. Um dómslögsögu segir í samningunum, að ágreiningsefni varðandi þá, svo sem um tilvist, gildi eða riftun lúti einungis lögsögu enskra dómstóla, þótt enska og hol- lenska ríkinu sé heimilt að höfða dómsmál fyrir öðrum dómstólum sem lögsögu kunna að hafa. Á við þessi samningsákvæði stangast þær full- yrðingar Jóns Steinars og Sigurðar, að um sé að ræða fjárkröfur á hendur íslenzka ríkinu, er heyri undir ís- lenzka dómstóla. Af siðferðilegum toga eru þeir meginstafir laga, að samninga skuli halda. Vísvitandi yfirlýsing samnings- aðila um, að hann ætli sér ekki standa við gerðan samning, nema hann verði dæmdur til þess, er ekki aðeins brot á samningnum, heldur og siðferð- isbrestur. Þar við bætist, að með því að leggja ágreining okkar við Breta og Hollendinga undir „hlutlausan“ dómstól er lögsögu hefði, væri tekin mikil áhætta, sem afar óskynsamlegt er að taka. Rétt er að minnast um- mæla bandaríska dómarans Learned Hands: „Ég verð að segja, að sem málsaðili ætti ég að óttast dómsmál meira en nánast allt annað, þegar undan eru skilin veikindi og dauði.“ Eftir Sigurð Gizurarson » Tillaga Jóns og Sig- urðar vekur furðu, því að íslenzka ríkis- stjórnin hefur nú þegar f.h. íslenzka ríkisins undirgengizt tvo Ice- save-samninga … Höfundur er hæstaréttarlögmaður. Sigurður Gizurarson Um dómstólameðferð Icesave-málsins Í UMRÆÐUNNI um íslenskan sjávarútveg gleymist oft að hér á landi er fjöldi fyrirtækja sem sinna viðamikilli og mikilvægri þjónustu við útgerð- arfyrirtæki. Mörg þeirra hafa, líkt og Hampiðjan, sem greinarhöfundur starfar hjá, nýtt sér öflugan og krefjandi heimamarkað til að sækja á keppi- nauta sína á erlendum mörkuðum með góðum ár- angri. Umbúðafyrirtæki, tækjaframleiðendur, fisksölu- fyrirtæki, slippar, flutningafélög, smiðjur, olíufélög, veiðarfæragerðir o.fl. þurfa nauðsynlega á því að halda að undirstaðan, útgerðin, standi traustum fót- um. Hjá þessum þjónustufyrirtækjum starfa þús- undir starfsmanna. Útgerðarfélögum, líkt og öðrum fyrirtækjum, er nauðsynlegt að eiga sér framtíðarsýn. Markmið og stefnu að bættum hag eigenda, starfsmanna, við- skiptavina og samfélags. Hvernig þau geta eflst að burðum, þróast og náð árangri. Þegar stjórnvöld í landinu láta í veðri vaka að þau hyggist leysa til ríkisins veiðiheimildir ís- lenskra fiskiskipa, hverfur í einu vetfangi framtíð- arsýn allra útgerðarfyrirtækja í landinu. Við sem þjónustum þessi félög finnum vel fyrir þeim slæmu áhrifum sem sú hótun stjórnvalda hefur í för með sér. Nú kann að vera að stjórnvöld vilji auka nytina fyrir sameiginlegan sjóð landsmanna hjá þeirri gjöfulu mjólkurkú sem íslenskur sjávarútvegur er. Til þess kunna að vera leiðir. Þeirri leið stjórn- valda, sem nú er til umræðu, má helst líkja við bóndann sem veltir því fyrir sér að skjóta mjólk- urkúna sína í hausinn, til að athuga hvort hún bæti ekki við sig í afurðum. Á öllum tímum er sú aðgerð heimskuleg. Nú á tímum, þegar þjóðin á hvað mest undir að nytin haldist, er slík aðgerð skelfileg. Þá má öllum vera ljóst að umræða um yfirvofandi byssuskot er lam- andi og dregur máttinn úr þeim sem hugsuð er kúl- an. Vonandi sjá stjórnvöld að sér og kjósa frekar að styðja við og bæta rekstrarskilyrði fyrirtækja, bæði í sjávarútvegi sem og annars staðar. Þannig, og ein- göngu þannig, mun þjóðin ná aftur vopnum sínum. Jón Guðmann Pétursson Heggur sá er hlífa skyldi Höfundur er forstjóri Hampiðjunnar hf. Í AÐDRAGANDA flugvallarkosning- arinnar 2001 kom sam- gönguráðherra á fót Hollvinasamtökum flugvallarins í Vatns- mýri á kostnað skatt- greiðenda og sameinaði þar undir einum hatti fulltrúa þess örlitla minnihluta lands- manna, sem telja sig hafa persónulegan hag af því að flugið verði áfram í Vatnsmýrinni, það er flugmenn, flugrekendur, stórnot- endur innanlandsflugs, bæjarfulltrúa o.s.frv. Málflutningur þessa hóps ein- kennist af rökfælni, innantómum slag- orðum, ósannindum, útúrsnúningum og öðru, sem því miður er of áberandi í íslenskri umræðuhefð og stjórn- málum. Þar sem staðreyndir, sann- girni, réttlæti og víðtækir almanna- hagsmunir þurfa of oft að víkja fyrir „stjórnmálaraunsæi“ dagsins og öðr- um einskisverðum einkahagsmunum. Reglulega lætur þessi hópur til sín taka í áróðursherferðum, sem enda jafnan á því að gerð er skoð- anakönnun meðal Reykvíkinga á kostnað kjósenda í þeirri von að borg- arbúar taki þar vanhugsaða og óupp- lýsta afstöðu gegn sínum eign brýn- ustu hagsmunum, sem hefur reyndar gerst. Á undanförnum vikum hafa fjölmargir af þessum skjólstæðingum samgönguráðherra ruðst fram á rit- völlinn á síðum Morgunblaðsins með hefðbundnum rökleysum og út- úrsnúningum og með stigharðnandi árásum og dylgjum í garð okkar félag- anna í Samtökum um betri byggð. Steininn tók þó úr með skrifum Hjör- leifs H. Hallgríms í blaðinu 22. janúar sl. þar sem hann vegur að æru og starfsheiðri mínum og félaga minna. Þessi hópur hefur aðgang að öflugum valdataumum samfélagsins: Lands- byggðarörmum og landsfundum fjór- flokksins, samgönguráðherra, sam- gönguráðuneyti, fjárlaga- og samgöngunefndum Alþingis, Flug- stoðum, Vegagerð og öflugum fyr- irtækjum á borð við Icelandair, Flug- félag Íslands og Iceland Express. Og aðgang að sjálfri borgarstjórn Reykjavíkur. Afstöðu borg- arfulltrúanna fimmtán er þá fjarstýrt utan frá gegn hag borgarbúa þegar hagsmunir landsbyggðar og borg- arsamfélags virðast stangast á. Stjórnmálaframi og fjárhagslegir hagsmunir einstakra borgarfulltrúa eru jú að sjálfsögðu háð- ir góðvilja flokksstjórna og landsbyggðararma fjórflokksins. Í ráðhúsi Reykjavík- ur sitja liðleskjur fjór- flokksins með hendur í skauti og svíkjast um að upplýsa borgarbúa um helstu hagsmuni borg- arsamfélagsins: Um fjárframlög til stofnbrauta, um skað- semi flugs í miðborginni, um verð- mæti Vatnsmýrar, um orsakir og af- leiðingar bílasamfélagsins, um fráleitt og dýrkeypt útþenslukapphlaup sveitarfélaganna, um ParX-skýrsluna (um Vatnsmýri), um alþjóðlegu Vatnsmýrarsamkeppnina, um bygg- ingu nýs flugvallar 2001, um Flug- stöðina í Vatnsmýri, um færslu Hringbrautar, um Sundabraut og símapeningana … Samtök um betri byggð leggja nú lokahönd á kröfu um stjórnsýsluúttekt á afskiptum sam- gönguyfirvalda og tengdra aðila af borgarskipulagi og þróun byggðar og samfélags á höfuðborgarsvæðinu frá lokum síðari heimsstyrjaldarinnar. Rannsóknin nái m.a. til aðkomu sam- gönguráðuneytis og undirstofnana þess, samgöngu- og fjárlaganefndar Alþingis, landsmálaflokka, sveit- arstjórna á landsbyggðinni og sveit- arstjórna á höfuðborgarsvæðinu. Sérstaklega verði könnuð áhrif af misvægi atkvæða til Alþingis og lýð- ræðishamlandi fámenni í sveit- arstjórnum. Ráðamenn á Akureyri og nótar þeirra hafa farið fremstir í flokki þeirra afla, sem í áratugi hafa herjað á borgarsamfélagið með skelfi- legum afleiðingum fyrir höfuðborg- arbúa sem og aðra landsmenn, einnig Akureyringa. Er ekki nóg komið og mál að linni? Burt með Akureyrarvöll hinn syðri. Eftir Örn Sigurðsson » Sérstaklega verði könnuð áhrif af mis- vægi atkvæða til Al- þingis og lýðræðishaml- andi fámenni í sveitarstjórnum. Örn Sigurðsson Höfundur er sjálfstætt starfandi arki- tekt og stjórnarmaður í Samtökum um betri byggð. Fjarlægjum Akur- eyrarvöll hinn syðri

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.