SunnudagsMogginn - 14.11.2010, Blaðsíða 20

20 14. nóvember 2010
Sem Marta Smart í söngleiknum Chicago.
’
Við drifum
okkur því út
án þess að
vera með neinn
fjárhagslegan
grunn til þess –
það var bara „Ce
la vie“ og „Carpe
Diem“ og öll hin
slagorðin.
höfði er í raun lífsstíll sem nær til allrar
fjölskyldunnar. Heimur barnanna okkar
fór beint inn í leikritið og t.a.m. er í því
leynimál sem er tekið beint frá dætrum
okkar,“ en þau hjónin eiga þrjár dætur
saman auk elstu dóttur Bergs. „Allt sum-
arfríið okkar fór í að æfa leikritið, smíða
leikmynd og finna búninga og yngri stelp-
urnar voru alltaf með. Þær voru orðnar
ansi leiðar á þessu á tímabili en eru stoltar
af því að eiga sinn hlut í sýningunni.“
Það kemur því kannski ekki á óvart að
stelpurnar sýna leikhúsinu áhuga. „Að
vísu ætlar Áróra mín tólf ára að verða bak-
ari en hinar þrjár hafa áhuga. Maður
hvorki sussar á það né ýtir því sérstaklega
að þeim heldur styður einfaldlega börnin
sín í því sem þau vilja taka sér fyrir hend-
ur. Ég yrði ekkert uggandi ef þær legðu
leiklistina fyrir sig því þótt þetta sé tíma-
frekt, ekkert vel borgað og oft lítið fjöl-
skylduvænt starf þá er það skemmtileg-
asta djobb í heimi.“
Uppskriftin að hruninu frá A til Ö
Talið berst að alltumlykjandi kreppunni,
sem hefur fengið sinn skerf af athygli leik-
hússins. Þar er Bergur ekki undanskilinn
en hann hefur leikið í kreppuleikritunum
Góðir Íslendingar og Enron, þar sem hann
fer nú á kostum í hlutverki Andy Fastow.
„Þú kemst ekki í gegn um daginn án þess
að heyra minnst á kreppu, verða vitni að
henni á einhvern hátt eða taka þátt í
henni,“ segir Bergur. „Auðvitað hefur
þetta haft áhrif á leikhúsið. Enron er eig-
inlega fáránlegt dæmi um fyrirtæki í
Bandaríkjunum sem fellur sex árum áður
en kerfið hrynur hér. Engu að síður er
uppskriftin að Enron einfaldlega tekin frá
A til Ö og færð hingað til Íslands, bæði
með risi og falli. Það er eins og það hafi
ekki verið hægt að læra af reynslu ann-
arra. Við vorum slegin svo mikilli blindu
að okkur fannst við ekki lengur geta borið
okkur saman við aðra. Sem er nákvæm-
lega það sama og gerist í Enron. Og sam-
kvæmt uppskriftinni er hruninu ekki lok-
ið – baráttan um orkulindirnar er rétt að
hefjast.
Í Dauðasyndunum var tekist á við allt
sem varð okkur að falli; græðgi, hroka, of-
neyslu, heift og fleira í þeim dúr þar sem
andleg leti er upphaf allra synda. Fyrir
kreppuna var sýningin sett í samhengi við
neysluna, hraðann og efnisástina sem var
allsráðandi en þessi sama sýning gæti ver-
ið á fjölunum núna og við gætum haldið
áfram að vera andlega löt, gráðug, rifist
um peninga og laun og verið brjáluð út í
allt, notað heiftina sem afl til að drífa okk-
ur áfram. Auðvitað á að reiðast ranglætinu
en það er beinlínis lífshættulegt að næra
reiðina þannig að hún verði viðvarandi
heift.“
Bergur kemur líka fyrir augu landans
sem Bjöggi í kvikmyndinni Óróa þessa
dagana, en þótt hann hafi áður leikið í
sjónvarpsefni á borð við Stelpurnar,
Venna Páer og áramótaskaupið er þetta
fyrsta kvikmyndin sem hann leikur í. Á
næstu dögum hefjast svo tökur á nýrri
sjónvarpsþáttaröð, Tríó, sem sýnd verður
í Ríkissjónvarpinu eftir áramót, en þar fer
Bergur með aðalhlutverkið, blaðberann
Friðbert sem er mikill einfeldningur og á
sér það takmark heitast að komast til
Danmerkur að heimsækja drottninguna.
Verkefnin hafa því sjaldan verið jafn
fjölbreytt og spennandi og nú hjá Bergi,
sem hefur þó aldrei þurft að kvarta undan
því að hafa ekki nóg að gera. „Ég hef verið
ótrúlega heppinn með ferilinn minn en
kannski má segja að ég þurfi ekki að berj-
ast jafn mikið fyrir tilvist minni og áður.
Þegar ég útskrifaðist 1995 var ég þessi
sprúðlandi leikari fullur af áhuga, lífi og
vilja til að standa sig en inni í honum hróp-
aði leikskáldið og leikstjórinn sem vildu
líka fá rými. Núna finnst mér ég hafa leyfi
til að takast á við þessi þrjú hlutverk og ég
skil ekki á milli þeirra – mér finnst það vera
eitt starf að leika, búa til og leikstýra.“
Sögurnar lífsnauðsynlegar
Velgengni Bergs undanfarin ár hefur hald-
ist í hendur við aukna rækt hans við and-
legu hliðina. „Ég áttaði mig á því fyrir
nokkrum árum að ég væri hrikalega með-
virkur sem lýsti sér í stöðugum ótta við álit
annarra, að ég stæði mig ekki nógu vel og
væri ekki nógu góður. Ég var svo með-
virkur að þegar ég fór á svið var ég að reyna
að sjá inn í hausinn á 500 manns úti í sal til
að kanna hvort þeim líkaði ekki örugglega
við mig. Ég ákvað því að fara í Al Anon-
samtökin og tók tólf sporin þar en þau eru
algert undrameðal sem er algerlega ókeyp-
is.“
Hann segir þetta hafa verið ótrúlega
frelsandi. „Hins vegar er ekkert til sem
heitir þrjár teskeiðar út í vatn og hræra
þegar kemur að lífinu, ólíkar aðferðir geta
virkað vel. Ég glugga stundum í tilvitn-
anabók í móður Theresu sem ágætur prest-
ur og mikill aðdáandi trúðanna gaf mér; ég
hef mikinn áhuga á heimspeki, Lao Tse,
Taóisma og bara bókmenntum yfirleitt. Ég
reyni líka að muna að vera þakklátur og
tala af mér áhyggjurnar því yfirleitt eru
þær eru miklu minni en maður heldur þeg-
ar maður ber þær einn. Maður er stöðugt
að reyna að hafa heilann, hjartað og hið
efnislega í jafnvægi en svo detta hlutirnir úr
jafnvægi og hrökkva í það aftur. Þannig er
bara lífið og maður er alltaf að fást við það
sama í leiklistinni.“
Sjálfur segist hann vera meira fyrir „að
líma saman en að sprengja upp“ í leikhús-
inu. „Mannkynið þarf á sögum að halda til
jafns við mat og drykk og ef við fáum ekki
sögur þá deyjum við. Allir þurfa á sögum
að halda, hvort sem það eru kjaftasögur
eða sögur af því hvernig gekk í vinnunni
eða einhverju öðru. Mín ástríða er að segja
sögur, helst með kærleika og með opinn
faðminn fremur en steyttan hnefa. Steytt-
ur hnefi og sprengingar eiga alveg rétt á
sér og eru nauðsynlegar í leikhúsi. Og mér
finnst ofboðslega gaman að fá að taka þátt
í því. Hins vegar á ég yfirleitt aldrei frum-
kvæðið að einhverjum sprengingum, ég á
frekar frumkvæði að því að líma saman og
að hugga.“
Til þess fær hann aldeilis tækifæri á
næsta ári. Þá mun hann leikstýra upp-
færslu Borgarleikhússins á Galdra-
karlinum í Oz á stóra sviðinu sem áætlað
er að frumsýna næsta haust, en hann
skrifar einnig nýja leikgerð að verkinu.
„Þetta verður risastórt verkefni með tón-
list, dansi og fimleikum og einhvern veg-
inn þarf ég að fylla upp í þetta fræga verk,
sem verður mjög spennandi. Ég byrja
undirbúninginn strax eftir áramót og þarf
þá að byrja að finna krakka og hund til að
taka þátt í sýningunni svo hægt sé að ljúka
æfingunum fyrir sumarfrí.“
Hann játar að þetta sé stærsta verkefni
hans hingað til hvað umgjörð varðar. Um-
fjöllunarefnið sé líka spennandi, en líkt og
í Hornum á höfði þurfi söguhetjan að tak-
ast á við nánast óyfirstíganlega erfiðleika.
„Og hvert leitar barnið við slíkar að-
stæður? Það leitar í sinn eigin heim sem er
fullur af skáldskap, forvitni og umburð-
arlyndi. Allt eru það græjur til að takast á
við vandamálin skref fyrir skref þar til bú-
ið er að ná nægilegri reynslu til að geta
horfst í augu við það allra hræðilegasta. Og
það var kannski ekki alveg jafn hræðilegt
og þú hélst.“
Úlfar stóð í stórræðum í Dauðasyndunum.
Bergur og Eva Vala Guðjónsdóttir kona hans í útilegu í sumar. Dæturnar Áróra 12 ára, Nína 20 ára, Urður 15 ára og Emilía 7 ára á ættarmóti í sumar.
Í uppsetningu Mindgroup á Góðum Íslendingum. Bergur í hlutverki fjárklækjamannsins Andy Fastow í Enron sem nú er á fjölunum.
Bergur nær óþekkjanlegur í hlutverki Arnórs kennara í söngleiknum Gauragangi.
Sem trúðurinn Úlfar í verðlaunaverkinu Jesús litla.