SunnudagsMogginn - 17.04.2011, Blaðsíða 30

30 17. apríl 2011
Þ
að eru mikil umbrot í pólitíkinni
í kjölfar þjóðaratkvæðagreiðsl-
unnar um Icesave um síðustu
helgi og sviptingasamrar at-
kvæðagreiðslu um vantrauststillögu
Bjarna Benediktssonar á Alþingi sl. mið-
vikudagskvöld. Hins vegar er ólíklegt að
þessi umbrot leiði til afgerandi breytinga á
þeirri pólitísku stöðu sem uppi er.
Innan ríkisstjórnarinnar er samstaða
um að sitja þótt þar sé samstaða um fátt
annað. Innan þess sem eftir er af Vinstri
grænum er samstaða um að halda saman,
þótt þar sé samstaða um fátt annað.
Innan Sjálfstæðisflokksins er sá ágrein-
ingur, sem varð til vegna ákvörðunar for-
ystu flokksins og meirihluta þingflokks
um að styðja Icesave III, að jafnast á þeirri
forsendu þó að forystusveit flokksins
gangi ákveðnar fram í baráttunni gegn
aðild Íslands að Evrópusambandinu.
Innan Framsóknarflokksins eru tveir
þingmenn, Siv Friðleifsdóttir og Guð-
mundur Steingrímsson, að búa sér til
stöðu til þess að ganga til stuðnings við
ríkisstjórnina. Hins vegar er ólíklegt að
eftir því verði leitað nema þörf verði á því
að slíkur stuðningur mun kosta eitthvað.
Óljóst er enn hvort þeir þrír þingmenn,
sem hafa yfirgefið þingflokk VG, stofna
nýjan þingflokk sem gæti orðið fyrsta
skrefið til stofnunar nýs flokks þótt þeir
hafi ekkert gefið upp um slíkt. Augljóst er
að Ásmundur Einar Daðason hefur tæki-
færi til að sækja fylgi í raðir andstæðinga
aðildar Íslands að Evrópusambandinu,
enda í forystu í þeirri baráttu, svo og til
landsbyggðarinnar. Lilja Mósesdóttir á
rætur í götumótmælunum í ársbyrjun
2009 og hefur tengsl við Borgarahreyf-
inguna. Atli Gíslason hefur gefið til kynna
að hann kunni að hætta afskiptum af
stjórnmálum, ekki síðar en við næstu
kosningar.
Guðfríður Lilja Grétarsdóttir er komin í
lykilstöðu innan stjórnarflokkanna. Hún
hefur líf ríkisstjórnarinnar í hendi sér, ef
henni sýnist svo. Það væri sterkur leikur
fyrir stjórnarflokkana að gera Guðfríði
Lilju að menntamálaráðherra í barneign-
arleyfi Katrínar Jakobsdóttur. Hún mundi
sóma sér vel í því ráðuneyti.
Jóhanna Sigurðardóttir og Steingrímur
J. Sigfússon hafa lengi stefnt að því að
losna við Jón Bjarnason úr ríkisstjórn. Þau
hafa ekki lengur bolmagn til þess.
Myndin, sem við blasir á hinum póli-
tíska vettvangi er mikið umrót en jafn-
framt sjálfhelda.
Þessi staða kann að henta flokkunum og
mörgum þeirra þingmanna, sem nú sitja á
Alþingi og vita að þeir eiga ekki aftur-
kvæmt en hún hentar ekki þjóðinni og
hagsmunum hennar. Við aðstæður sem
þessar er ríkisstjórnin ekki líkleg til mik-
illa afreka eða yfirleitt að koma nokkru í
verk sem máli skiptir. Með pólitískri sjálf-
heldu, sem of margir hafa hagsmuni af að
haldist, er þjóðinni haldið í eins konar
gíslingu.
Kannski er það versta við flokkana að
þeir hafa ekki einu sinn orðið alvöru vett-
vangur fyrir umræður um það sem aflaga
hefur farið í samfélaginu. Eru stjórnmála-
flokkar í sinni hefðbundnu mynd kannski
að verða úrelt fyrirbæri á 21. öldinni þegar
þjóðaratkvæðagreiðslur eru að ryðja sér til
rúms? Eru flokkarnir að verða íhalds-
samar stofnanir sem standa í vegi fyrir
breytingum í stað þess að vera farvegur
fyrir þær eins og þeir ættu að vera í lýð-
ræðislegu samfélagi?
Í Morgunblaðinu í fyrradag sagði Baldur
Arnarson blaðamaður frá baráttu-
samtökum sem orðið hafa til á Írlandi og
nefnast „We the Citizens“ eða Við borg-
ararnir. Markmið þeirra er að „ræða leiðir
að nýjum samfélagssáttum og umbótum á
stjórnkerfinu“.
Sú mynd, sem dregin var upp hér að
framan af stöðunni á hinum pólitíska
vettvangi á Íslandi, er vísbending um að
stjórnmálaflokkarnir svara ekki kalli al-
mennings um breytingar, sem hefur
hljómað af mismiklum styrkleika frá
hausti 2008. Og Alþingi endurspeglar ekki
þjóðarviljann með viðunandi hætti. Þingið
sjálft hefur hafnað því að efna til kosninga.
Hvað gerir fólk þá sem er orðið
óþreyjufullt eftir breytingum? Þetta sama
fólk og fann til máttar síns í þjóðar-
atkvæðagreiðslunni sem fram fór fyrir
viku.
Kannski tekur fólk þessari stöðnun með
þegjandi þögn og lætur hana yfir sig
ganga. Á tímum nýrra samskiptahátta er
það þó fremur ólíklegt. Grasrótin í sam-
félaginu er mjög virk eins og í ljós kom í
aðdraganda þjóðaratkvæðagreiðslunnar
um Icesave III. Á skömmum tíma urðu til
hópar á báða vegu sem tóku baráttuna
upp á sína arma. Hið sama getur gerzt nú.
Fyrir tveimur árum var kominn tími á
breytingar sem voru knúnar fram með
götumótmælum. Nú er aftur kominn tími
á breytingar fyrst og fremst vegna þess að
núverandi stjórnarflokkar sem hafa tekizt
á við vandamálin í kjölfar hrunsins hafa
reynzt ófærir um að móta stefnuna fram á
veg, og líka vegna þess að það er að skap-
ast alvarleg neyð á Íslandi.
Og úr því að flokkarnir eru að dæma sig
úr leik er ekki um annað að ræða en að
fólkið í landinu taki málin í sínar hendur
eins og það gerði í þjóðaratkvæðagreiðsl-
unni fyrir viku.
Fyrsta skrefið í þá átt gæti verið að hér
yrði til hreyfing á borð við þá, sem er að
verða til á Írlandi – Við borgararnir, sem
hafi það fyrst að markmiði að skapa vett-
vang fyrir umræður um breytingar á sam-
félaginu þar sem teflt er saman ólíkum
sjónarmiðum úr ýmsum áttum.
Svo leiðir eitt af öðru.
Við lifum á áhugaverðum tímum!
Við borgararnir …
Af innlendum
vettvangi …
Styrmir Gunnarsson
styrmir@mbl.is
A
ð kvöldi 16. apríl 1960 hélt bandaríski rokk-
tónlistarmaðurinn Eddie Cochran síðustu
tónleikana í Bretlandstúr sínum í Hippo-
drome-leikhúsinu í Bristol. Að því búnu
stökk hann rakleiðis upp í leigubíl sem flytja átti hann
og föruneyti hans til Lundúna, þaðan sem Cochran
hugðist fljúga heim til Bandaríkjanna og verja pásk-
unum í faðmi sinna nánustu. Það fór á annan veg.
Laust fyrir miðnætti missti leigubílstjórinn stjórn á
bílnum, sennilega vegna sprungins hjólbarða, og skall á
ljósastaur í litlum bæ, Chippenham. Bílstjórinn og far-
þegarnir þrír slösuðust allir. Söngvarinn Gene Vincent
hlaut nokkur brotin rifbein, viðbein og áverka á fæti og
ástkona Cochrans, lagahöfundurinn Sharon Sheeley,
mjaðmagrindarbrotnaði. Alvarlegustu áverkana hlaut
þó Cochran sjálfur, á höfði, en hann kastaðist út úr bíln-
um. Hann var fluttur í ofboði á spítala í Bath en ekki
tókst að bjarga lífi hans. Eddie Cochran lést á þessum
degi fyrir 51 ári, hann var 21 árs að aldri.
Flogið var með jarðneskar leifar Cochrans heim til
Bandaríkjanna, þar sem hann var lagður til hinstu hvílu
í Cypress, Kaliforníu, 25. apríl 1960.
Cochran var rokkelskum harmdauði. Þrátt fyrir ung-
an aldur hafði hann skipað sér í framvarðarsveit rokks-
ins með lögum á borð við „Summertime Blues“, „C’mon
Everybody“ og Somethin’ Else“, ekki síst í Bretlandi.
Hann var álitinn eiga bjarta framtíð fyrir höndum.
Raunar jukust vinsældir Cochrans við andlátið en fjöldi
laga var gefinn út eftir dauða hans, meðal annars „Three
Stars“ sem Cochran tileinkaði vinum sínum The Big
Bopper, Ritchie Valens og Buddy Holly, sem látist höfðu
í flugslysi rúmu ári áður.
Árið 1988 var „C’mon Everybody“ endurútgefið í
Bretlandi og komst alla leið í fjórtánda sæti vinsældalist-
ans, 28 árum eftir fráfall söngvarans.
Meðan hann lifði var Cochran stundum gagnrýndur
fyrir að herma eftir söngstíl kóngsins, Elvis Presley, en
hann hafði margt fleira til brunns að bera, var framsæk-
inn gítarleikari og spilaði einnig á trommur og bassa, ef
þannig lá á honum. Cochran þótti með líflegustu mönn-
um á sviði og lagði þar línurnar fyrir næstu kynslóðir.
Áhrif Cochrans á rokksöguna eru óumdeild. Lista-
menn á borð við Bítlana, The Who, Rolling Stones og
Jimi Hendrix tóku lög hans upp á sína arma og síðar Van
Halen, Sex Pistols og Motörhead. Hermt er að Paul
McCartney hafi á sínum tíma fengið inngöngu í sveit
Johns Lennons, The Quarrymen, vegna þess að hann
kunni að syngja og leika lag Cochrans, „Twenty Flight
Rock“. Pete Townshend úr The Who hefur lýst því yfir
að gítarleikur Cochrans hafi haft djúpstæð áhrif á sig.
Sömu sögu má segja um George Harrison sem elti Coc-
hran milli tónleikastaða í Bretlandi árið 1960.
Annar aðdáandi sem hitti Cochran á tónleikaferðinni
1960 var Marc nokkur Bolan, þá tólf ára, sem fékk meðal
annars að bera gítarinn hans út í bíl fyrir ferðina ör-
lagaríku. Bolan varð síðar forsprakki T. Rex og hlaut á
endanum sömu örlög og átrúnaðargoðið, lést í bílslysi
skömmu fyrir þrítugsafmæli sitt árið 1977.
Leigubílstjórinn þetta örlagaríka kvöld 1960, George
Martin, var dæmdur fyrir ógætilegan akstur, sat inni í
sex mánuði og var sviptur ökuréttindum í fimmtán ár.
Gene Vincent átti um sárt að binda eftir slysið. Hann
gekk haltur upp frá því og hallaði sér í auknum mæli að
flöskunni. Vincent lést af völdum magasárs árið 1971,
aðeins 36 ára að aldri. Hans er helst minnst fyrir of-
ursmellinn „Be-Bop-A-Lula“ sem kom út árið 1956.
Sharon Sheeley starfaði um tíma áfram við lagasmíðar
í Bandaríkjunum, meðal annars ásamt Jackie De-
Shannon, áður en hún dró sig í hlé frá tónlistinni. Shee-
ley andaðist árið 2002, 62 ára að aldri. Banamein hennar
var heilablæðing.
orri@mbl.is
Cochran
týnir lífi
í bílslysi
Cochran og Gene Vincent sem var með honum í bílnum.
’
Þrátt fyrir ungan aldur hafði
hann skipað sér í framvarð-
arsveit rokksins.
Eddie Cochran var rokkelskum sannarlega harmdauði.
Á þessum degi
17. apríl 1960