SunnudagsMogginn - 17.04.2011, Blaðsíða 47
17. apríl 2011 47
Þ
að er pennastokkur á skrifborðinu sem Ólafur
Jóhann Ólafsson hefur átt í þrjátíu ár. „Maður
breytir ekki neinu,“ segir hann. „Þorir það
ekki. Maður er hjátrúarfullur.“
Tilvera Ólafs Jóhanns hverfist um Central Park í New
York, þó að ræturnar liggi á Íslandi. Það liggur því beint
við að heimsækja hann stuttlega á skrifstofuna í Time
Warner-byggingunni að morgni dags, en Ólafur Jóhann
er yfir stefnumótun samsteypunnar. „Ég reyni að sjá
breiðu línurnar fram í tímann,“ segir hann.
„Að öðru leyti snýst þetta um daglegt streð. Ef
stefnumótunin leiðir ekki til daglegra ákvarðana er hún
lítils virði. Þetta er ekki ólíkt því að skrifa bók. Útlín-
urnar liggja fyrir og bókin verður til jafnt og þétt með
endalausu puði, það tekur nokkur ár að púsla henni
saman.“
Á skrifstofunni er lítill íburður og helst að þar glampi
á heila röð af verðlaunabikurum sem Ólafur Jóhann
hefur stillt uppi við vegg undir bókahillum. „Þetta eru
bikarar frá knattspyrnumótum innanhúss í borginni,“
segir hann. „Ég hef einmitt nefnt að ég vilji fá meiri lýs-
ingu á þá svo að hégóminn fari ekki leynt! Yfirleitt spila
ég fótbolta í hádeginu. Þá verður eftirmiðdagurinn eins
og annar morgunn – ég hef gott þrek fram á kvöld. Mér
finnst fátt eins leiðinlegt og að borða hádegismat. Ég læt
mér yfirleitt nægja 5-10 mínútur.“
Næsti áfangastaður á Manhattan er fótboltasalur við
breiðgötuna Columbus, þar sem átta karlmenn kljást
um leðurtuðru á fjórðu hæð, tvö lítil mörk við sitt
hvorn endann, og Ólafur Jóhann merkilega slunginn
við að finna netmöskvana – ljóst að hann hefur áunnið
sér virðingu félaga sinna fyrir bragðið. Á meðal þeirra
sem taka þátt í átökunum er fréttamaður ABC-
sjónvarpsstöðvarinnar, Bob Woodruff, sem hlaut alvar-
lega höfuðáverka á vettvangi stríðsins í Írak, en gefur
þó ekkert eftir í tæklingum á Manhattan.
Svo liggur leiðin heim til Ólafs Jóhanns, upp í gegn-
um íbúðina, sem er á fjórum hæðum, en þó ekkert gím-
ald. Á þriðju hæð eldhús, þar sem við fáum kaffi og með
því.
– Ertu kaffisvelgur eins og margir höfundar?
„Nei, ég drekk ekki mikið kaffi. Ég byrja alltaf með
kaffibolla á morgnana og hjónabandssælubita. Það er
morgunmaturinn ásamt lýsi, appelsínusafa og jógúrt. Ég
þarf þennan eina bolla til að hrökkva í gang, svo
kannski hálfan í viðbót klukkutíma seinna. Ég er mikill
matmaður en ég borða létt í hádeginu því mér finnst
það hægja á mér seinnipartinn ef ég borða mikið. Gríp
kannski samloku eða salat eða fiskbita. En kvöldmat-
urinn skiptir máli, því við hjónin höfum bæði gaman af
því að elda. Ég fæ mér þá vínglas með.“
– Ég var ekki viss um að þú bragðaðir áfengi. Ekki
eftir lestur á Aldingarðinum þar sem áfengi er stund-
um þúfan sem veltir hlassinu og setur hversdagslífið
úr skorðum.
„Mér þykir gott vín mjög gott, svo
gott að ég passa mig að misnota það
ekki. Það kemur niður á manni daginn
eftir og ég tími ekki að sólunda tím-
anum sem er manni fjandi naumt skor-
inn. Ég er ekki hrifinn af fylliríi þó að
ég sé enginn góðtemplari. Pabbi bragð-
aði ekki vín, við erum ólíkir að því
leyti. En það var allt öðruvísi, á þeim
tíma var ekkert úrval af góðum vínum á Íslandi. Ann-
aðhvort drukku menn koníak, viskí eða vodka – eða
ekki neitt. Yfirleitt fæ ég mér vín með kvöldmat. En
mér finnst vonlaust að fá mér vín í hádeginu þá get ég
afskrifað það sem eftir er af deginum.“
– En þegar þú skrifar?
„Nei, aldrei. Mig minnir að ég hafi prófað einhverjar
fingraæfingar endur fyrir löngu eftir að hafa fengið mér
í glas. Auðvitað var það ónýtt. Ég held að ég hafi meira
að segja séð það strax. Ef menn ætla að reyna að leysa
erfiða stærðfræðijöfnu eftir að hafa fengið sér vín, þá
kann það að bögglast fyrir þeim. Það sama á við um
skriftir. Hausinn þarf að vera í lagi.“
Loks höldum við áfram upp á kontór rithöfundarins á
fjórðu hæð. Þar eru svalir á þakinu með ómótstæðilegu
útsýni yfir Central Park og til bygginganna handan
garðsins. En kontórinn er lítill, bókahillurnar margar
fyrir lítið herbergi, og þar hanga myndir af fiðrildum og
fuglum. „Ég fór bara í búð og keypti gamlar eftirprent-
anir. En tússmyndirnar eru eftir Hörð Ágústsson sem
var mikill fjölskylduvinur þegar ég var strákur.“
– Einn af forstjórum Time Warner, rithöfundur og
þriggja barna faðir. Hvernig ferðu að því að finna
tíma í sólarhringnum fyrir þetta allt?
„Maður finnur alltaf tíma fyrir það sem skiptir mann
máli og manni finnst maður verða að gera. Ég skrifa að-
allega á morgnana, byrja nokkuð snemma, stundum
klukkan sex, stundum sjö, um helgar kannski átta. Ég
skrifa fjóra til fimm tíma á dag um helgar, ekki eins
lengi á virkum dögum. En ég skrifa ekkert á kvöldin og
einhvern veginn tekst þetta. Ég bý að því að vera
skipulagður og er náttúrlega galinn að
því leyti að ég er alltaf að – ég kann
ekki að gera ekki neitt. Það er nokkuð
sem mig langar að læra og öfunda fólk
sem tekst það en ég þarf alltaf vera að,
hvort sem það er að skrifa, sinna
vinnunni, stússa með fjölskyldunni eða
spila fótbolta. Ég þarf stímúlasjón en
svo er auðvitað ansi margt sem freistar
mín ekki. Ég sinni til dæmis samkvæmislífi illa. Í mínu
starfi gæti ég verið í endalausum dinnerum en ég forð-
ast þá. Þá vil ég frekar vera með familíunni. Menn finna
tíma í það sem skiptir þá máli og þá fellur hitt útbyrð-
is.“
– „Sjálfur skil ég þá vel sem dreymir um að sameina
borgaralega tilveru innra lífi listamannsins …“ Þannig
skrifarðu í Sakleysingjunum. Þetta eru ólíkir heimar.
„Þeir eru það að mörgu leyti. En það skiptir líka máli
hvernig menn haga sér. Í formúlunni eru þetta ólíkir
heimar en það er hægt að flakka á milli. Þeir sem gera
það eru kannski ekki eins og allir aðrir í hvorugum
þeirra, en það verður bara að hafa það. Maður verður að
feta sína eigin slóð.“
Texti Pétur Blöndal pebl@mbl.is
Ljósmynd: Kristinn Ingvarsson kring@mbl.is
Síðasta orðið …
Ólafur Jóhann Ólafsson
Hausinn þarf að vera í lagi
’
Ungir menn
læra mikið af
því þegar þeir
eru minntir á að þeir
eru ekki ódauðlegir.