SunnudagsMogginn - 21.08.2011, Qupperneq 29

21. ágúst 2011 29
eru 77 og 88 ára gamlir og segjast hafa
komið til veiða í Eystri-Rangá í 16 ár. Og
þeim hefur gengið vel að þessu sinni.
„Við fengum sex laxa á svæði sjö í
morgun,“ segir sá yngri. Hann segist hafa
fengið sína fjóra á spún, það hafi verið
erfitt að kasta flugunni í vindinum, en sá
eldri lét sig hafa það og kastaði flugu. „Ég
fékk tvo, báða á Sunray Shadow – klass-
ísku útgáfuna,“ segir hann og brosir
breitt. Fer síðan að leggja sig.
Yfirleitt rólegra hjá útlendingunum
Þar sem veitt er með 18 stöngum í Eystri-
Rangá er umtalsverð umferð við veiði-
húsið, menn að koma og fara. Það hlýtur
að útheimta umtalsvert stúss og skipulag.
Ég spyr Skúla út í það síðar um daginn, en
þá er hann kominn niður að á ásamt öðr-
um Bretum, hjónum sem eru að koma í
annað skipti til veiða í ánni í sumar.
„Jú, það getur verið nóg að gera. Þegar
veiðimenn byrja að morgni þá er dregið
klukkan hálfsjö og einhver þarf að vera
vaknaður að taka á móti þeim,“ segir
Skúli og brosir. „Þá eru menn líka oft
spenntir, enda eru svæðin misgóð og
drátturinn misgóður. En það er ekki
flókið – svo drífa menn sig að veiða.“
En sú aðstoð sem viðskiptavinirnir
þurfa á bakkanum hlýtur að vera mis-
krefjandi, sumir eru vanir veiðimenn
meðan aðrir kunna minna.
„Vissulega er það misjafnt. Með þess-
um hjónum, sem eru alvanir veiðimenn,
þarf ég varla að gera annað en að benda á
hvar þau eigi að byrja að kasta.“ Því til
áréttingar tekur lax hjá konunni og hún
landar honum, án nokkurra vandkvæða,
blóðgar og kemur síðan með hann til
Skúla. Hann heldur síðan áfram að tala
um veiðimennina sem koma að ánni og
segir að vissulega séu margir að taka
fyrstu skrefin, eða fyrstu köstin þar á
bakkanum, en það sé líka ánægjulegt að
aðstoða við það.
Skúli segir marga erlenda veiðimenn
sýna ánni mikla tryggð. „Margir þeirra
hafa komið á hverju ári síðan 1998 og 99.
Nú er einn hér sem hefur komið árlega
síðan 1998 og hann er hér í annað skiptið
í sumar.
Yfir sumarið eru aðallega útlendingar
við veiðar hér og þannig hefur það verið
alveg frá byrjun, síðan laxveiðin hófst hér
í þessum mæli. Íslendingar eru innanum
en mestmegnis er þetta fólk frá Bret-
landseyjum og svo Spánverjar. Svo er fólk
annars staðar að á milli, til að mynda eru
fjórir Færeyingar við veiðar núna.“
Er öðruvísi að fylgja erlendum veiði-
mönnum en íslenskum?
„Það er yfirleitt rólegra hjá útlending-
unum, þótt það sé misjafnt. Mest eru ró-
legheitin kringum bresku veiðimennina
en meiri læti í kringum Spánverjana, og
okkur Íslendingana.
Bretarnir eru gjarnan yfirvegaðri, þeir
hafa þessa löngu hefð bak við sig og
margir hafa veitt síðan þeir voru börn.
Lengi vel var niðursveifla í veiði í Eng-
landi og Skotlandi og kannski lærðu þeir
þá betur að meta að standa við veiðarnar,
halda áfram að kasta vel, vitandi að það
er alltaf von á einum.“
Túpa Skúla tætist upp
Þetta síðdegi færum við Martin okkur
niður á fimmta svæði og veiðum fyrri
hlutann í Dýjanesstreng, en það er langt
og fjölbreytilegt veiðisvæði. Við sjáum
fljótlega að þar er mikið af fiski, hann
stekkur hér og þar – og tekur túpur hjá
okkur. Fallegir nýgengnir laxar.
Seinni hluta vaktarinnar byrjum við á
Miðhúsabreiðu þar fyrir ofan og í fyrsta
rennsli niður strenginn landar Martin
tveimur löxum, báðum á Bismó-túpu
Skúla sem farin er að tætast upp. Sá þriðji
tekur síðan rauðan Frances. Vaktinni
ljúkum við í Efranesflúðum; eftir að
Martin hefur reist lax á Sunray Shadow
skiptir hann í minni svarta flugu og lax-
inn neglir hana. Ég príla með háf niður
stiga sem er þar í bröttum bakkanum og
býst til að renna honum undir laxinn sem
Martin er að þreyta. Ég heyri þá að bíll
rennir að og rödd Skúla sem stekkur út úr
honum og spyr Martin hvort hann þurfi
aðstoð. Þegar Martin svarar að ég sé þegar
kominn niður með háf, birtist Skúli uppi
á brúninni og segir mér til. Skömmu síðar
er enn einn nýrenningur á bakkanum.
Aldrei veitt jafn lítið og í vor
Eftir viðburðaríkan dag við ána, þegar
búið er að færa yfir 100 laxa til bókar enn
einn daginn, spyr ég Skúla hvort hann
komist sjálfur eitthvað í laxveiði, annars
staðar en í Eystri-Rangá.
„Ég er nú orðinn mettur á laxveiðum
þegar ég kem heim eftir þessa törn á
haustin – mér finnst líka mest gaman að
veiða silung.“ Hann bætir við að hann sé
ekki með fiðring allan veturinn, það sé
nefnilega kostur að búa á bakka ár, eins
og hann gerir á Seli í Grímsnesi, á bakka
Brúarár. „Ég fer bara af stað þegar veðrið
er rétt. Oft byrja ég ekki fyrr en í maí en
þetta síðasta vor var mjög erfitt. Mikið
rok og kuldi. Ég hef aldrei veit jafn lítið
og í vor.
Það eru komin þrjú ár síðan ég fór ann-
að í laxveiði, en það var í Miðá í Dölum.
Ég er alltaf að vinna á þessum tíma. Svo
fór ég í lax í Brúará í fyrra. Þá var meiri
lax í ánni en menn gerðu ráð fyrir. Laxa-
seiðum var síðan sleppt í hana í fyrra og
það er byrjaður að ganga lax úr þeim
sleppingum – vonandi gengur það vel.“
Veltikastið virkaði hjá Martin Bell und-
ir skriðunni neðst við Dýjanesstreng í
Eystri-Rangá. Þar voru laxar og einn
tók rauða keilutúpu, með látum.
Morgunblaðið/Einar Falur
Skúli og Raymond með lax sem sá síðarnefndi veiddi við Hrafnakletta. Raymond er sá elsti
sem Skúli hefur sagt til við ána til þessa en hann átti í engum vandræðum við veiðina.
„Ég byrjaði sem leiðsögumaður hjá Lax-á
sumarið 1998. Þar áður var ég nokkuð hjá
Þresti Elliðasyni í Ytri-Rangá,“ segir Skúli
Kristinsson en hann tekur á móti veiði-
mönnum sem koma að veiða í Eystri-Rangá
og fylgir mörgum þeirra við veiðarnar, frá
byrjun júlí ár hvert og inn í september. Sjálf-
ur segist hann hafa veitt í Rangánum í 31
ár. „Aðallega veiddi ég í Ytri hér áður fyrr,
fyrir neðan Ægissíðufoss, en líka svolítið
uppfrá á urriðasvæðinu.
Það var oft mjög gaman þar fyrir neðan
foss. Þar mátti rekast á einn og einn lax og
stöku sjóbirtinga en mest var ég að veiða
stórar bleikjur.
Ég fór þangað að veiða allt sumarið og
var í paradís því fáir voru að veiða þar á
flugu á þeim tíma,“ segir hann. Á síðustu
áratugum hefur veiðiskapurinn tekið mikl-
um breytingum í Rangánum, eftir að þær
blómstruðu sem laxveiðiár sem byggja á
sleppingu laxaseiða. Hafa þær verið gjöf-
ulustu veiðiár landsins mörg undanfarin ár.
Skúli hefur aðallega veitt á flugu og er
líka mikill áhugamaður um fluguhnýtingar.
„Ég veiði á maðk ef þess er þörf en það
er sjaldgæft, ég kann mikið betur á flug-
una,“ segir hann og brosir.
Oft langir vinnudagar en miserfitt
Skúli segist hafa byrjað að veiða í Elliða-
vatni og öðrum vötnum í grennd við Reykja-
vík, sem ungur maður. „Eins og mjög marg-
ir aðrir lá þá leiðin í Þingvallavatn – og
áfram,“ segir hann. En það er líka langt um
liðið síðan Skúli fór að starfa við veiðiár, en
hann var veiðivörður við Elliðaárnar á ár-
unum 1988 til 1997. „Í því fólst svolítil
leiðsögn og þar byrjaði ég að aðstoða aðra
veiðimenn. Það hefur síðan gengið ágæt-
lega,“ segir hann hógvær þegar ég spyr
hvort menn þurfi ekki að vera liprir í mann-
legum samskiptum í þessu starfi. „Reynsl-
an skiptir líka alltaf máli, hvernig á að taka
á málunum.
Þetta eru orðin mörg sumur við leiðsögn,
mest hér í Rangánum. Þetta eru oft langir
vinnudagar en miserfitt. Það fer líka eftir
veiðimönnum.“
Hefur mest gaman af silungsveiði
Þrátt fyrir að Skúli starfi á sumrin við að
segja laxveiðimönnum til, þá hefur hann
sjálfur mest gaman af silungsveiði. Hann er
vel í sveit settur til að stunda hana, þar
sem hann býr á Seli við Brúará.
„Ég reyni að veiða vel af silungi, á vorin
og fram í júlí,“ segir Skúli en hann byrjar yf-
irleitt seint í apríl eða snemma í maí. „Það
er stutt fyrir mig að fara í mörg vötn, auk
Brúarár, og svo er stutt á Þingvöll. Víða má
komast í góða silungsveiði.“
Með Skúla Kristinssyni leið-
sögumanni í Eystri-Rangá
„Veiðimenn eru vanir að sjá mig í símanum,
ég þarf að svara mörgum,“ segir Skúli.
Morgunblaðið/Einar Falur
„Ég reyni að veiða
vel af silungi, á vorin
og fram í júlí“