SunnudagsMogginn - 21.08.2011, Side 35

21. ágúst 2011 35
Úr sveitinni notar tómata úr
öðrum flokki í framleiðslu sína.
Bændurnir fá hæsta verðið
fyrir fyrsta flokks tómata og
ræður litur og stærð þar um.
„Annar flokkurinn er oft miklu
rauðari innan í, hann er tíndur
seinna, kannski búið að bíða
eftir því að hann stækkaði meira
eða þá að þetta eru tómatar sem
gleymdist að tína. Þeir eru sæt-
ari, gera litinn á sósunni fallegri
og gera það að verkum að við
getum notað minni sykur,“ seg-
ir Einar en tómatar eru að jafn-
aði tíndir nokkrum dögum áður
en þeir koma í búðina og þrosk-
ast á leiðnni en tómatar geymast
vel eins og fólk þekkir.
Aukaefnalaus vara
„Rannsóknarvinnan fólst meðal
annars í því að kanna hvort það
væri nógu mikið sýrustig í þess-
um tómötum fyrir geymslu. Við
niðursjóðum þetta á krukkurnar
og sýrustigið í tómötunum er
það lágt að það lifa engar örver-
ur í þessu. Við þurfum því ekki
að bæta neinu út í. Við erum
með algjörlega aukaefnalausa
vöru,“ segir efnaverkfræðing-
urinn. „Öll E-efnin eru ekkert
slæm en sum eru verri en önnur
og það er algjör óþarfi að nota
þau í þessu tilviki.“
Einar var síðan búinn að
vinna svo lengi sem kokkur að
hann átti margar uppskriftir.
Þeir þurftu því ekki að byrja að
vinna þær frá grunni heldur
þróa þær sem til voru.
Upphaflega ætluðu þeir að
gera pasta-, pítsa- og salsasósu
en opnun Matarsmiðjunnar
frestaðist frá mars fram í miðjan
maí og þá fannst þeim meira við
hæfi að byrja á grillsósunum.
„Við vorum þarna komnir inn í
sumarið og þá hugsa verslunar-
menn bara í grilli,“ segir Darri
en landsmenn eru sannarlega
iðnir við kolann í grillinu yfir
sumarmánuðina.
Nýjar sósur í haust
Hinar tegundirnar koma hins
vegar á markað í haust, pítsa-
og pastasósurnar fljótlega en
aðeins lengri bið er eftir salsa-
sósunni.
Félagarnir eru núna að leita
sér að stað þar sem framleiðslan
geti farið fram til frambúðar.
Ennfremur eru þeir ennþá að
þróa umbúðir og útlit varanna
en glerkrukkur eru dýrar og
erfitt að finna hentug ílát á
sanngjörnu verði.
„Framtíðarplanið er að út-
víkka það sem við erum búnir
að gera með tómata yfir á fleiri
grænmetistegundir. Það er mik-
il vöruþróunarvinna eftir, við
verðum í þessu næstu árin,“
segir Darri. „Það er spennandi
og skemmtileg tilhugsun að vera
í grænmetinu,“ segir Einar og
nefnir nokkur orð sem þeir hafi
haft að leiðarljósi, heilnæmt,
vistvænt, sjálfbært og íslenskt.
„Af landsins gæðum,“ segir
Darri en þeir eru með það
markmið að nota ávallt innlent
hráefni þar sem þess er kostur.
Þeir eru ennfremur komnir í
samstarf við Sölufélag garð-
yrkjumanna.
Þeir ítreka að allir hafi verið
mjög jákvæðir í garð þeirra frá
upphafi og tekið vel í þetta og
verið allir af vilja gerðir til að
hjálpa enda er hugmyndin á bak
við fyrirtækið skemmtileg, að
nýta það sem annars endaði að
öllum líkindum í ruslinu.
Þeir telja að margt skemmti-
legt eigi eftir að gerast á Mat-
arsmiðjunni á Flúðum næstu ár-
in og að hún geti verið heilmikil
lyftistöng fyrir svæðið. Hruna-
mannahreppur á hluti í smiðj-
unni í þeim tilangi að efla full-
vinnslu og smávinnslu á
svæðinu. Langtímamarkmið hjá
Úr sveitinni er að setja upp
verksmiðju á Flúðum og vinna
allt þar.
Gott að komast út úr húsi
Þeir segja reynsluna af því að
stofna fyrirtæki hafa verið góða.
Vinnan sé vissulega mikil en
verkið skemmtilegt. „Maður er
aldrei að gera sama hlutinn tvo
daga í röð,“ segir Darri.
Núorðið leigja þeir skrifstofu-
húsnæði í Hafnarfirði sem er á
vegum Nýsköpunarmiðstöðvar
Íslands og segja það mikinn mun
að hafa aðstöðu.
„Það skiptir svo miklu máli að
komast út úr húsi,“ segir Darri.
„Við vorum orðnir þreyttir á
því að sitja við eldhúsborðið hjá
honum og þrífa tómatslettur af
veggjunum!“ segir Einar en
þetta byrjaði allt í íbúð Darra í
Garðabænum en í fyrstu fengu
þeir tómata senda þangað.
Vöruþróunarkrukkurnar eru
því ófáar, sem hafa endað á
borðum vina og fjölskyldu, segir
Einar „Það er alltaf alltaf verið
að hringja í okkur og biðja um
meira af þessu!“
Sú spurning vaknar hvernig
Darri hafi endað í efnaverk-
fræði. „Ég held ég hafi haft
áhuga á efnafræði frá því ég las
Ástrík þegar ég var krakki og
Sjóðríkur seiðkarl var alltaf að
hræra í pottinum. Ég held ég
hafi verið búinn að ákveða að
vera í einhverri efnafræði strax
þá. Núna er ég með geðveikt
stóran pott og stóra sleif alveg
eins og Sjóðríkur!“
„Nú skil ég!“ segir Einar. „Við
erum líka í hvítum sloppum eins
og Sjóðríkur, bætir hann við.
Saman öllum stundum
Félagarnir eyða miklum tíma
saman en hafa reyndar farið
tvisvar í veiðiferðir, sem er
sameiginlegt áhugamál, frá því
að vinnutörnin byrjaði og segja
gott að slaka á í náttúrunni.
„Við erum búnir að vera
meira og minna saman á hverj-
um degi síðan í febrúar að und-
anskilinni síðustu helgi!“ segir
Einar en þá voru þeir að veiða á
sínum hvorum staðnum.
Þeir sjá rautt ef svo má segja
og eru sammála um að það eina
sem þá dreymi sé tómatar.
Þeir hafa líka borðað mikið af
tómötum. „Við erum búnir að
baka tómatbrauð í hvert einasta
skipti sem við erum að vinna
þarna uppfrá til að hafa eitthvað
að borða yfir daginn,“ segir Ein-
ar.
„Við borðum eiginlega bara
tómata þegar við erum þarna
uppfrá,“ segja þeir og byrja að
telja upp: Tómatbrauð, pítsu,
tómatrisotto, tómatfylltur
kjúklingur og einu sinni svína-
kjöt með BBQ-sósu.
En skyldi þeim ekki líða vel
eftir að hafa borðað allt þetta
grænmeti?
„Ég held við værum örugg-
lega búnir að bæta eitthvað á
okkur ef við hefðum verið að
gera kokkteilsósur!“ grínast
Einar. „Þetta er náttúrlega hollt
og gott. Maður borðar tiltölu-
lega hollara en maður hefði gert
enda gott aðgengi að grænmeti á
Flúðum.“
Úr sveitinni verður á Upp-
skeruhátíð á Flúðum laugardag-
inn 10. september en þá verður
ennfremur opið hús hjá Matar-
smiðjunni. Strákarnir ætla að
kynna vörurnar frá Úr sveitinni
og bjóða uppá grænmetissúpu
úr alíslensku grænmeti frá Flúð-
um.
Darri með eldrauðan og safaríkan íslenskan tómat. Einar og Darri í hráefnisleit á Flúðum.
’
Flestir ungir
strákar í ný-
sköpun eru að
gera eitthvað tölvu-
tengt. Fólk gerir því
ráð fyrir því að mað-
ur hljóti að hafa átt
ömmu sem kunni að
búa til tómatsósu og
við séum að nota
uppskriftina hennar.
Úr sveitinni býður sem stendur uppá fjórar tegundir
af grillsósum. Þær eru: BBQ-sósa með hunangi og
sinnepi, BBQ-sósa með reyktu hikkorí, Grilltóm-
atsósa með chili og Grilltómatsósa með basil og
lime. Einar útskýrir að BBQ-sósurnar séu með þessu
„reykbragði frá Suðurríkjunum“ og séu góðar með
ýmsu kjöti.
Hann segir að basil og lime-sósan sé til dæmis góð
köld með fiski, eins og grillaðri lúðu. Chili-sósan sé
hins vegar góð með ýmsum grillmat, ekki síst til að
pensla á grillað grænmeti. Ennfremur hefur hann not-
að sósurnar sem grunn í fiskisúpu og líka í pottrétti
eða á hamborgara, svona til að gefa einhverjar hug-
myndir um notkun.
Íslendingar hafa að minnsta kosti smekk fyrir tóm-
atvörum. Alls eru flutt inn 800 tonn af bragðbættri
tómatsósu á ári og önnur 800 af niðursoðnum tómöt-
um og tómatpúrru og um 100 tonn af annarri tóm-
atvöru eins og sólþurrkuðum tómötum til viðbótar.
Einar og Darri ætla ekkert að leggja undir sig mark-
aðinn (enda dygðu allir tómatar landsins ekki til!) en
þeir eru líka að keppa í hærri enda skalans en ekki
við niðursoðnu tómatana.
Í júlí hafa þeir ferðast milli verslana til að kynna
vöru sína auk þess að selja á bændamarkaði á Flúð-
um og hafa fengið góð viðbrögð. „Við höfum fengið
meiri viðbrögð strax heldur en ég bjóst við. Ef við vor-
um með tveggja daga kynningar kom fólk jafnvel
fyrri daginn og svo strax aftur seinni daginn til að
kaupa meira,“ segir Einar. „Skemmtilegasta dæmið
var þegar stelpa keypti af okkur í Melabúðinni og
bauð mömmu sinni í mat. Mamman kom síðan
seinna um kvöldið og keypti til að taka sjálf með sér
heim!“
Sósurnar eru til sölu í Melabúðinni og Fjarð-
arkaupum auk ýmissa sérverslana. Uppskriftir og
nánari upplýsingar um sölustaði er að finna á ursveit-
inni.is en líka er fyrirtækið með Facebook-síðu
www.facebook.com/ursveitinni.
Fjórar tegundir komnar
Morgunblaðið/Árni Sæberg