Morgunblaðið - 05.03.2011, Page 31

Bréf til blaðsins
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 5. MARS 2011
Fyrir ekki svo
löngu birti Skipulags-
stofnun álit sitt á
heildstæðu umhverf-
ismati vegna fyrirhug-
aðs álvers Alcoa á
Bakka og samhliða
jarðvarmavirkjana við
Kröflu og Þeistareyki.
Þar koma fram mjög
alvarlegar at-
hugasemdir.
Að mati stofnunarinnar verða
neikvæð umhverfisáhrif verkefn-
isins gífurleg og ómögulegt að
draga úr þeim. Sautján þúsund
hektarar óspillts lands munu verða
fyrir skaða og losun gróðurhúsa-
lofttegunda af völdum verkefnisins
mun nema 14% af heildarlosun Ís-
lands. Mikil óvissa ríkir um heild-
aráhrif þeirra jarðvarmavirkjana
sem áætlað er að reisa, sér-
staklega hvað varðar það hversu
mikla orku er hægt að framleiða
þar með sjálfbærum hætti. Loks
kemur fram að ætlaðar orku-
framkvæmdir dugi ekki til að
knýja álverið því 140 MW vanti
upp á.
Álit Skipulagsstofnunar stað-
festir þrjá meginpunkta þeirrar
gagnrýni sem við í Saving Iceland
höfum haldið á lofti síðustu árin. Í
fyrsta lagi höfum við sagt að um-
hverfisáhrif jarðvarmavirkjana og
borana á Norðurlandi verði mun
meiri en Alcoa hefur haldið fram.
Í öðru lagi höfum við varað við
því að kolefnislosun verkefnisins
verði svo mikil að Íslandi muni
reynast sérlega erfitt að standa við
alþjóðlegar skuldbindingar. Ef Ís-
land stefnir til að mynda á inn-
göngu í Evrópusambandið er ljóst
að heildstæða umhverfismatið er
upphafið að endalokum óranna um
álver á Bakka.
Í þriðja lagi bentum
við á að við gerð
heildstæða umhverf-
ismatsins þyrfti að
taka til greina hugs-
anlegar vatnsaflsvirkj-
anir í Skjálfandafljóti,
Jökulsá Eystri, Jök-
ulsá Vestri og Jökulsá
á Fjöllum (72 ferkíló-
metra uppistöðulón er
á teikniborðinu!). Aug-
ljóst er að 346 þúsund
tonna álver krefst
þess að ein eða tvær
slíkar virkjanir verði reistar.
Útreikningar okkar, þess efnis
að orkan sem gæfist með virkjun
jarðhitasvæðanna á Norðurlandi
komi ekki til með að duga álverinu
á Bakka, hafa nú verið staðfestir.
Upphaflega stefndi Alcoa að bygg-
ingu 250 þúsund tonna álvers en
talsmenn fyrirtækisins hafa í
seinni tíð sagt alþjóðlegum fjöl-
miðlum að hugsanlega muni álver-
ið á endanum framleiða 500 þús-
und tonn á ári. Burtséð frá því
hvort sú tala verður að veruleika
eða ekki er ljóst að reisa þarf nýj-
ar stíflur ef álverið verður keyrt í
gegn. Það gerist ekki nema með
aukinni lántöku og innstreymi fjár-
magns sem mun aftur gera ís-
lenska efnahagskerfið óstöðugt.
Það er einfaldlega of smátt fyrir
verkefni af þessari stærð.
Orkuútreikningar Saving Ice-
land voru birtir í aðsendri grein
höfundar í Morgunblaðinu þann
22. ágúst 2008. Útreikningar okkar
á losun gróðurhúsalofttegunda
hafa verið birtir á vefsíðu okkar
(1) og í nýlegri bók sem gefin var
út á alþjóðavísu (2). Aðrir nátt-
úruverndarsinnar á Íslandi hafa
einnig vakið athygli á þessum efn-
um.
En hvað sem því líður hafa Al-
coa og ríkisstjórnir Íslands, hver á
fætur annarri, lagt sig fram við að
hunsa þessar athugasemdir, neitað
að tjá sig um hvaðan sú orka sem
verkefnið krefst muni koma og
neitað að taka til athugunar mögu-
leg áhrif verkefnisins á efnahags-
kerfið.
Þessir sömu aðilar neita að
segja nokkuð um hvernig Ísland
ætlar að viðhalda grænu orðspori
sínu um óspillta náttúru þegar
slíkt magn af landi og ám hefur
verið lagt í rúst og þegar losun
gróðurhúsalofttegunda hefur náð
hæstu hæðum.
Og nú neita þeir meira að segja
að bregðast við athugasemdum
Skipulagsstofnunar að því und-
anskildu að þeir ætli sér einfald-
lega að líta framhjá neikvæðu um-
hverfisáhrifunum. Við vonuðum að
slíkur hroki hefði liðið undir lok
með falli hægristjórnarinnar í árs-
byrjun 2009 en því miður lítur allt
út fyrir að hann sé enn í fullu fjöri.
Til að byrja með er því nú þörf
á skýrum svörum hvað varðar
þessa einföldu spurningu: Ef
byggja á 346 þúsund tonna eða
jafnvel stærra álver á Bakka, hvar
verða þá nýju stíflurnar reistar?
Heimildir:
(1) www.savingiceland.org
(2) Sparking a World-wide Energy Re-
volution: Social Struggles in the Transi-
tion to a Post-Petrol World. Ritstjóri: K.
Abrahamsky. AK Press, 2010.
Eftir Jaap
Krater » Álit Skipulagsstofn-
unar á umhverfis-
mati fyrir Bakka stað-
festir þrjá meginpunkta
þeirrar gagnrýni sem
Saving Iceland hefur
haldið á lofti síðustu ár-
in.
Jaap Krater
Höfundur er visthagfræðingur og
talsmaður Saving Iceland
Alcoa – Hvar verða
nýju stíflurnar reistar?
Kvennadeild
Landspítalans
stendur nú fyrir
söfnun til að
bæta aðbúnað
kvenna sem leita
til spítalans.
Aðbúnaður á
kvennadeildinni
er langt frá því
sem getur talist
viðunandi.
Landsmenn virðast almennt vera
á þeirri skoðun að konur og börn
eigi aðeins það besta skilið. Ég
fagna því. Ég veit líka að starfs-
menn deildarinnar hafa unnið
ómetanlegt starf fyrir mæður og
börn.
En hugljúf auglýsing kvenna-
deildarinnar er villandi. Kvenna-
deildin stendur ekki aðeins fyrir
því að „gefa líf“. Þar fer einnig
fram annað sem má varla nefna.
Um 17% allra þungana enda með
fóstureyðingu og flestar fóstur-
eyðingar á Íslandi eru fram-
kvæmdar á Kvennadeild Landspít-
alans.
Ég skrifa þessa grein eingöngu
til þess að þeir sem eru að hugsa
um að styðja söfnun Kvennadeild-
arinnar geti tekið upplýsta af-
stöðu.
Eða er ekki eðlilegt að fólk sé
upplýst um í hvað peningarnir
þess fara?
MELKORKA MJÖLL
KRISTINSDÓTTIR,
með BA-próf í heimspeki og
móðir.
Líf
Frá Melkorku Mjöll Kristinsdóttur
Melkorka Mjöll
Kristinsdóttir
Staða Garðsins er sérlega góð í
samanburði við önnur sveitarfélög.
Skuldir sveitarfélagsins verða að-
eins 245 milljónir og peningar til í
sjóði upp á 500 milljónir. Að sjálf-
sögðu má þakka þessa stöðu
hversu gott verð fékkst fyrir hluta-
bréfin í Hitaveitu Suðurnesja.
Einnig má þakka þessa stöðu að á
sínum tíma tók þáverandi meiri-
hluti F-listans ákvörðun um að
selja ekki eignirnar og leigja þær
síðan eins og mörg sveitarfélög
hafa gert. Þá tók sá meirihluti sem
undirritaður var ráðinn af á sínum
tíma ákvörðun um að draga okkur
út úr Hafnasamlagi Suðurnesja.
Hefði það ekki verið get væru hlut-
ur sveitarfélagsins í skuldum
Hafnasamlagsins rúmar 500 millj-
ónir. Það að selja ekki eignirnar og
leigja síðan ásamt úrsögn úr
Hafnasamlagi Suðurnesja vegur
núna verulega þungt í þeirri sterku
stöðu sem Sveitarfélagið Garður
býr nú við.
Því miður var ekki gætt nógu
mikils aðhalds í rekstrinum seinni
hluta síðasta kjörtímabils undir
meirihlutastjórn N-listans. Allt var
keyrt á fullu í alls konar gæluverk-
efnum, sem nú
hefur reynst ansi
dýrt. Þrátt fyrir
að staðan væri
góð voru flest
gjöld hækkuð og
hækkuð. Þrátt
fyrir það duga
tekjur sveitarfé-
lagsins ekki
lengur fyrir
rekstrinum og munar þar allmiklu.
Nú verður það hlutverk meirihluta
sjálfstæðismanna að taka virkilega
til í rekstrinum frá stjórnartíð N-
listans og koma rekstrinum í svipað
horf og áður var. Það er algjört
grundvallaratriði því annars verður
framtíðarsjóðurinn fljótur að étast
upp, ef reksturinn verður rekinn
með sama tapi og var í meiri-
hlutatíð N-listans. Miðað við að
reksturinn verði lagfærður eru
framtíðarmöguleikar Garðsins
virkilega góðir. Við trúum því að
smám saman rofi til í atvinnu-
málum og að mörg vellaunuð störf
verði til. Þá á það að verða leikur
einn fyrir Garðinn að halda sinni
góðu stöðu áfram.
SIGURÐUR JÓNSSON,
fyrrverandi bæjarstjóri í Garði.
Flott staða hjá
Sveitarfélaginu Garði
Frá Sigurði Jónssyni
Sigurður Jónsson
- nýr auglýsingamiðill
 569-1100finnur@mbl.is