Saga - 2005, Blaðsíða 177

GUNNAR ÞÓR BJARNASON
„Til hvers þurfum við að skoða
gamalt dót?"
„Þetta er flott", sagði ungur sýningargestur fullur eftirvæntingar
þegar hann gekk við hlið mér upp tröppurnar og inn í aðalsýning-
arsalinn á neðri hæð. Líklega segja eða hugsa margir þessu líkt þeg-
ar þeir leggja leið sína í endurreist Þjóðminjasafn. Og það er ekki að
ástæðulausu. Grunnsýning safnsins er glæsileg og ótal margt gleð-
ur augað. Andrúmið í húsinu er með öðrum hætti en var á árum
áður. Salarkynni eru björt og yfirbragð á sýningunni nýstárlegt.
Innlendir og erlendir sérfræðingar hafa lagst á eitt að gera safnið
sem best úr garði og hvarvetna má sjá merki um metnað og fag-
mennsku starfsfólks. Á vegum Þjóðminjasafns er unnið margháttað
og ákaflega merkilegt starf á ýmsum fræðasviðum, til dæmis for-
vörslu, sem sjaldan fer hátt og er því að líkindum fáum safngestum
ofarlega í huga er þeir rölta á milli sýningarmuna og bása. Það er
ásýnd safnsins og framsetning sýningarinnar sem ræður því hvern-
ig Þjóðminjasafn íslands er vegið og metið.
Grunnsýning Þjóðminjasafnsins ber yfirskriftina Þjóð verður til
— Menning og samfélag í 1200 ár og henni „er ætlað að hvetja gesti
til að spyrja grundvallarspurninga um þjóðina sem byggt hefur ís-
land til þessa dags", eins og Guðrún Guðmundsdóttir sýningar-
stjóri kemst að orði í leiðarvísi með sýningunni.1 Gera má ráð fyrir
að fáir sýningargestir lesi þennan ágæta leiðarvísi, hann er nokkuð
ýtarlegur og kostar 1300 krónur. Fólk fer ekki á safn til að lesa langt
mál, allra síst ungt fólk. Yfirskrift sýningarinnar ein og sér hreyfir
varla við mörgum og ókeypis smábæklingur um safnið og sýning-
una útskýrir ekki margt né vekur upp áleitnar spurningar. Ég tel að
gera hefði mátt betur í því að vekja gesti til umhugsunar áður en
þeir leggja af stað um sýninguna og jafnframt útskýra betur fyrir
þeim hvernig hún er byggð upp, til dæmis með stuttum kynning-
artexta og skýringarmynd á spjaldi í anddyri. Á sýningunni er saga
1 Þjóð verður til. Menning og samfélag í 1200 ár. Leiðarvísir utn grunnsýningu Þjóð-
minjasafns íslands (Reykjavík 2004), bls. 9.
Saga XLIII;1 (2005), bls. 175-180.