Birtingur - 01.07.1955, Page 41

brigðum, því að hinir innf æddu voru ekki eins
frumstæðir og saklausir og hann hafði hald-
ið.“
Ekki er minnzt á svo leiðinlega heilbrigða
menn eins og Seurat og Renoir.
Hér er flest sem sagt er um málaralist á
okkar öld:
„Aðalfrömuður expressionismans í málara-
list var þó Matisse. Var hann lærifaðir
margra ungra málara. (Jón Stefánsson er
ekki nefndur í því sambandi og var hann þó
í læri hjá Matisse. T.V.). Expressionistarnir
hættu að gefa veruleikanum nánar gætur, en
máluðu oft hugmyndir og ímyndanir sínar.
(Mjög nýstárlegt og fátítt athæfi. T.V.).
Hjá þeim kemur oft fram leit að hinu ein-
falda og frumstæða. Frá expressionismanum
eru runnir fútúrisminn og súrrealisminn í
málaralist, en á þeim stefnum er lítill mun-
ur. (Svo!). Þau málverk eru yfirleitt óskilj-
anleg öðrum en málurunum sjálfum.
Fátt segir fleira af málaralist okkar tíma.
Tónlistarmenn:
„Beethoven er eitt mesta tónskáld, er uppi
hefur verið. Dvaldist hann lengi í Wien og
átti oft við erfið kjör að búa. Hann var heyrn-
arlaus hin síðari ár. Schubert var Wienarbúi.
Hann var alinn upp í fátækt og var alla ævi
taugaveiklaður 'og mannafæla. Hann dó 31
árs. Var hann fyrst metinn að verðleikum
eftir dauða sinn. Schumann samdi lög við
kvæði Heines og fleiri skálda. Hann varð
brjálaður“.
Ágætur kafli um leiklist er hér birtur 1
heild:
„Leiklist hefur verið iðkuð í mörgum
menningarlöndum heims, og hafa margir
frægir leikarar verið uppi á þessu tímabili.
Sérstök grein leiklistar er kvikmyndalistin,
sem hefur að mestu leyti orðið til á 20. öld.
Mikið af kvikmyndum hefur verið léttmeti,
bæði að efni og leik, en sumar hafa verið
stórfenglegar að efni og sumir kvikmynda-
leikarar hafa sýnt afburðagóðan leik (Ch.
Laughton, R. Massey, Ch. Boyer, E. Jann-
ings, Greta Garbo, Marlene Dietrich o. fl.).
(Ekki er verið að þreyta heila nemenda með
öðrum eins tittlingaskít og nöfnum kvik-
myndahöfunda svo sem Chaplin, Eisenstein,
Dreyer eða Griffith. T.V.). Náskyld leiklist-
inni er danslist. Hefur ballettinn víða notið
mikillar hylli. Hafa Rússar staðið allra þjóða
fremst í danslist (Nijinsky, Pavlova). List-
hlaup á skautum hefur verið mikið iðkað í
ýmsum löndum, einkum Noregi og Austur-
ríki (Sonje Henie, Karl Scháfer).“
Loks eru rithöfundar, færri verða nefnd-
ir en vert væri vegna rúmsins:
„Vigny og Musset voru skáld þunglyndis
og lífsleiða.“
„f Frakklandi er Honoré de Balzac kunn-
astur þessara höfunda. Hann var nautna-
maður og eyðsluseggur og því alltaf skuld-
um vafinn. Varð hann að vera sískrifandi
til að geta reytt eitthvað í skuldunauta sína.
Æsti hann sig upp með sterku kaffi og dó á
bezta aldri úr ofþreytu og kaffieitrun....“
„George Sand var ein mesta skáldkona
Frakka á 19. öld. Var hún allfjöllynd í ásta-
málum. Voru þeir Musset og tónskáldið
Chopin um skeið unnustar hennar ..........“
„Chateaubriand var helzta rómantíska
skáldið í Frakklandi á fyrstu áratugum 19.
aldar. Frægast er rit hans um kristindóminn,
en hann telur að í honum birtist hin fegursta
lífsskoðun." (Mjög óvenjulegt sjónarmið og
má af því manninn kenna. T.V.).
„Maupassant var snillingur í smásagna-
gerð. Hann varð brjálaður.“
„Frægasta skáld Symbólista í Frakklandi
var Paul Verlaine. Hann var talinn eitt bezta
ljóðskáld Frakka. Hann var þó drykkfelldur
og sálsjúkur og dvaldist síðustu ár sín oftast
39