Birtingur - 01.07.1955, Blaðsíða 42

annaðhvort á drykkjukrám eða vitfirringa-
hælum.“
„1 Bretlandi var Oscar Wilde höfuðskáld
symbólismans. Naut hann um skeið mikillar
hylli en var síðar ákærður fyrir kynvillu og
dæmdur í fangelsi. Kunnasta rit hans er sag-
an „The picture of Dorian Gray“.
Þegar kemur að nútímanum segir svo:
„Upp úr expressionismanum hafa sprottið
aðrar stefnur enn öfgakenndari, t. d. fútúr-
isminn og súrrealisminn. Er sá skáldskapur
svo fáránlegur að fáir aðrir en skáldin sjálf
skilja hann“.
Og um Laxness segir:
„Er Halldór Kiljan Laxness einna kunnast-
ur skáldsagnahöfundanna. 1 ritum hans gætir
áhrifa frá ýmsum bókmenntastefnum. Um
skeið hallaðist hann að expressionisma og
fútúrisma."
Ekki er minnst á James Joyce, Kafka,
Hemingway, Faulkner, Rilke, Valery, Eluard,
Appolinaire, García Lorca en sem betur fer
eru Sinclair Lewis, Pearl S. Buck, Cronin,
Svend Stolpe og Conan Doyle, höfundur Sher-
lock Holmes-sagnanna, talin í staðinn.
Lengi býr að fyrstu gerð og verður ekki
nógsamlega dásamað að eiga svo merkilegt
uppeldisrit sem þetta og tala þessi fáu dæmi
glöggt og frekari athugasemdir óþarfar.
List er það líka ....
Meðan Ásmundur Sveinsson stritar enn
sem fyrr einn við húsbyggingu sína hafa
stjórnarvöld látið ýmsa hollvini sína og við-
hlæjendur varða þjóðvegina með afurðum
anda síns sem eru sumar af þeirri sortinni
sem væri betra að steypa rifulaust utan um.
Yfir Skagafirði hefur verið sett upp mynd
bundin minningu Stephans G. Stephansson-
ar sem var svo framsýnn að yrkja um hana
þá vísu sem fyrirsögn þessa máls gefur til
kynna. Betra hefði verið að sleppa nafni
Stephans G. Stephanssonar sem var allra
manna öndverðastur kotungshætti í hugsun.
Ég fór hjá Bólu bjarta sumarnótt. Þeir eru
búnir að setja varða yfir Bólu-Hjálmar og
fundu upp á því að reisa til minningar um
karlinn hörpu úr steini með galvaníseruðum
strengjum. Þótt hætt sé við ég fái bágt fyrir
í Degi á Akureyri voga ég mér að stinga upp
á því til umhugsunar að Bólu-Hjálmar sé
enginn fínmúsíkant úr einhverju rokokko-
kamersinu, hann spilar yfirleitt alls ekki á
hljóðfæri. Þetta hörputildur vekur þá hugs-
un að kannski hafi minnisvarðinn verið pant-
aður með símskeyti og orðin svo spöruð að
ekki hafi skilist á skeytinu hvað vantaði, til
hvers og yfir hvern, — nema það eitt að ein-
hver væri dauður. Eða þessi vísa hafi ruglað
myndhöggvarann:
í landinu sunnan við sólu
þar situr hann Hjálmar frá Bólu
og kveður um ástir og unað og söng
um yndisleg vorkvöldin löng.
Er þetta ekki enn eitt dæmi þess hve upp-
skafningar sem þykjast vilja minnast mikil-
menna, þegar misskilningur og öfund hafa
murkað úr þeim lífið, halda áfram að mis-
skilja þau dauð og hinn einlægnilausi gloríu-
fagnaður er settur í gang. Og munu alltaf
misskilja.
Þá kemur í hugann nýjasta afrekið. I Ól-
afsdal hefur verið reist intím nærfatagínu-
mynd af karli og konu sem hafa verið flett
klæðum af sérkennilegri smekkvísi og sett
ofan á afkáralega hleðslu hlóðum líkasta.
Þetta er í orði kveðnu til að minnast mikil-
hæfs manns Torfa Bjarnasonar og konu hans
og gildir þar eins og víðar hér á landi að
kotungsskapurinn hreykir sér þar sem sízt
skyldi.
40