Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.2011, Qupperneq 85

„Mia-Malua... mín knáa
83
ÚTDRÁTTUR
Þessi grein fjallar um miðlæg og fjarlæg sérhljóð í færeysku á undan /a/ í hljóðgapi (hiat-
w). Þegar í hlut eiga hljóðasamböndin sem eru táknuð með <á — a> og <æ,a - a> í staf-
setningu verður fyrra sérhljóðið nálægara en venjulegt er. Þetta á einkum við um þá
mállýsku sem er töluð í Þórshöfn, þótt einnig hafi fundist dæmi í Klakksvík, og virðist háð
því að viðkomandi orð beri áherslu innan setningarinnar. Þessi hljóðbreyting (nálæging)
fannst hvorki á Austurey né Suðurey og í Vogum verður yfirleitt tvíhljóðun i þessum
samböndum. Auk þessa er bent á óvæntar framburðarmyndir í Vogum og á Suðurey og
þeirri spurningu velt upp hvort þar kunni að vera á ferðinni aðlögun að meirihluta-
mállýskunni (Þórshafnarframburði). Almennt er þó óvíst að slik þróun verði áberandi á
næstunni þar sem staðbundnar framburðarmállýskur hafa almennt býsna sterka stöðu i
Færeyjum.
SUMMARY
Keywords: Faroese dialects, hiatus, glide insertion, raising of vowels
This squib discusses the sequence mid/low vowel + /a/ in Faroese dialects. Raising of the
first vowel is observed in <á - a> and <æ,a - a> sequences in Tórshavn and also mar-
ginally in Klaksvík. This happens when the words in question have sentence stress. In
Suðuroy and Eysturoy no such raising of the vowels is observed, and in Vágar we get a
diphthong in the corresponding environments. A couple of unexpected forms were found
in in Vágar and Suðuroy, possibly due to convergence to the Tórshavn-dialect, but this is
a matter that needs further investigation. It is uncertain whether there will be accommo-
dation to the majority dialect (meaning Tórshavn), as the local dialects on the Faroe Islands
still stand very strong.
Hjalmar P. Petersen
Fróðskaparsetur Fproya
^Proyamálsdeildin og Fproya Lœraraskúli
V-U.Hammershaimbsgptu 16 X
hO-io0 Tórshavn
Fproyar
kjalma r@setur.fo