Íslenskt mál og almenn málfræði - 01.01.2011, Síða 192

190
Ritdómar
viðhorf almennings. Hversu mikill samhljómur er þarna á milli? Hvort
hefur meiri áhrif á hitt?
c. Hversu sterk ítök á sú hefð í fólki að mynda nýyrði fyrir erlend orð sem
koma inn í málið? Er það e.t.v. hallara undir tökuorðaleiðina, þ.e. að laga
aðkomuorð að málkerfinu, eða kemur jafnvel til greina að taka orðin óbreytt
úr ensku?
d. Hvað finnst viðmælendum um aukið vægi ensku í íslensku málsamfélagi og
að á ákveðnum sviðum í íslensku samfélagi hefur íslenskan hopað fyrir
enskunni? Hvað finnst þeim um þær breytingar á íslensku og stöðu hennar
sem enskan veldur? Telja þeir rétt að bregðast við? Hvernig? Er einhver
munur í afstöðu þeirra eftir því hvort um er að ræða breytingar á formi, t.d.
með fjölgun aðkomuorða, eða breytingar á umdæmi, þ.e. aukinni ensk-
unotkun á Islandi á kostnað íslensku? Er bæði hægt að vera enskusinni og
íslenskusinni? Er hvatinn til að vera góður í ensku farinn að hafa áhrif á
hvatann til að vernda og rækta íslenskuna?
Fyrstu spurninguna, (2a), telur höfundur vera aðalrannsóknarpurninguna.
Hann leitar svo svara við þessum spurningum þegar hann greinir niðurstöður
spurningalistans og viðtalanna (hann dregur þetta svo vel saman í kafla 5.2).
Rétt eins og tilgangurinn með viðtölunum er skýr eru markmið rannsóknar-
innar skýr.
3. Viðtölin
Áður en viðtölin voru tekin skrifaði Tore Kristiansen viðtalshandbók að fengn-
um tillögum annarra í verkefninu. Rannsakendur í hverju landi nýttu sér bókina
og fylgdu leiðbeiningum hennar við framkvæmd viðtala og úrvinnslu. Mikilvægt
var að staðla framkvæmd og efni viðtala að nokru leyti svo að innbyrðis saman-
burður á þeim í hverju landi sem og samanburður frá einu landi til annars væri
mögulegur.
Hvert viðtal skiptist í átta hluta (Hanna Óladóttir 2005:47) en skiptingin er
sýnd í (3) og með hverju umræðuefni fylgir örstutt lýsing eða dæmi um það sem
var athugað.
(3) a. Skoðanakönnun: spurningar Gallup-könnunarinnar notaðar, þær voru fjöl-
breyttar og tengdust hinum umræðuefnunum.
b. Tungumál í menntakerfinu: spurt um annars vegar hve mikil áhersla við-
mælendum virtist að væri lögð á nokkur tungumál í menntakerfinu og hins
vegar hvernig þeim litist á að leggja aukna áherslu á þau þar.
c. Alþjóðleg tungumál: m.a. spurt um mikilvægi tiltekinna tungumála.
d. Umdæmisvandi: m.a. spurt um það hve eðlileg þróun það væri að enska yrði
tungumál vísindanna.