Íslenzk tunga - 01.01.1961, Side 144

140
RITFREGNIR
eru ljósmynduð' með, þar sem þau eru varðveitt, og grein gerð {yrir þeim í texta.
Þessi útgáfa er til hinnar mestu nytsemdar öllum þeim sem við norræna mál-
fræði fást. Þó að bréf þau sem hér eru gefin út hafi öll verið prentuð áður, hafa
ekki verið birtar myndir nema af fáum þeirra, og þarf ekki orðum að því að
eyða hver munur það er að geta grannskoðað góðar myndir af bréfunum hjá
því að hafa aðeins prentaða texta að styðjast við, og það stundum texta
sem ekki eru gefnir út með þeirri nákvæmni sem nú þykir nauðsyn ef á að nota
þá til málfræðilegra athugana. Augljóst er t. d. hversu þarfleg þessi útgáfa er
öllum þeim sem lesa vilja niður í kjölinn rit þau sem Marius Hægstad og D. A.
Seip hafa birt um norska málssögu að fornu, en í þeim er fjallað um mörg þess-
ara bréfa.
Ekki er síður mikilsverð sú mynd sem fæst í þessari bók af þróun norskra
rithanda á 13. öld. Þar er saman, komið merkilegt efni til samanburðar við
handrit, bæði að því er snertir stafagerð og réttritun. í þeim atriðum má af
þessari útgáfu draga mikinn lærdóm, einnig um íslenzka handritasögu. Saman-
burður íslenzkra og norskra handrita hefur enn ekki verið stundaður sem
skyldi, en hann verður því auðveldari sem fleiri ljósmyndaútgáfur verða til-
tækar. Með þeim verður æ hægara að rekja þau tengsl sem þar eru á milli, en
á því sviði er fjarri því að enn séu öll kurl komin til grafar. Enda hefur ekki
verið hægt um vik um beinan samanburð handrita eða bréfa, þar sem fæstir
fræðimenn hafa átt þess kost að handleika handritin sjálf eða leggja þau hvert
við annars hlið til nákvæms samanburðar.
Nú er innan skamms von á ljósprentaðri útgáfu elztu íslenzkra frumbréfa, og
verður þá allt greiðara um samanburð þeirra við hin norsku, þegar þessi útgáfa
er komin á undan. Vonandi verður haldið áfram útgáfu norskra skinnbréfa
fram eftir 14. öld, því að þau mundu sízt ómerkari um sögu norskrar tungu né
síður nytsöm íslenzkum fræðum en þessi.
í skilmerkilegum inngangi gerir útgefandi almenna grein fyrir bréfunum,
ytri einkennum þeirra, efnisskipun og formúlukerfi; eins er bréfunum skipt í
flokka eftir efni og dregin fram dæmi um samhengi þeirra við sögu Noregs á
því tímaliili sem hér er um að ræða. Loks er yfirlit um helztu málseinkenni
bréfanna og þá vitneskju um norskar mállýzkur sem úr þeim má lesa. Allur er
inngangurinn hinn fróðlegasti og órækur vitnisburður um þekkingu höfundar
og glögga yfirsýn á þeim sviðum sem þar er um fjallað.
fslenzkir fræðimenn mega engu síður en norskir fagna þessari útgáfu og
kunna útgefanda þakkir fyrir það verk sem liann hefur af hendi leyst.
JAKOB BENEDIKTSSON
OrHabók Háskóla íslands,
Reykjavík.