Vera - 01.07.1988, Síða 14

•* tw -»-«.*
Ljósmynd:
Rut Hallgrimsdóttir
ur óformlega skipulagið róðandi og þar með per-
sónuleg tengsl og kunningskapur róðandi við upp-
byggingu samtakanna.
Rannsóknir þessar falla undir fræðigrein sem nefn-
ist skipulagssólfræði. Hún fjallar um hvernig fólk
vinnur saman í skipulagsheildum hvort sem þær eru
fyrirtæki, hreyfingar eða stofnanir.
Eins og gengur og gerist í flestum fræðigreinum þar
sem karlar hafa starfað nónast einir, hefur lltið verið
fjallað um konur eða hlutverk þeirra innan skipulags-
heilda. Umfjöllunin um konur hefur aðallega verið í
tengslum við konur í stjórnunarstöðum eða um hvern-
ig konur starfa innan ókveðinna skipulagsheilda svo
sem hefðbundinna fyrirtækja og stofnana (Gould,
1980:237). Við íslendingar höfum ekki farið var-
hluta af þessu því þó nokkuð hefur verið um nóm-
skeið fyrir konur um stjórnun og stofnun fyrirtækja.
Nómskeið þessi eru ætluð til að þjólfa konur til starfa
innan pýramídakerfisins. Meredith Gould (1980:
237) bendir ó að allar kenningar og rannsóknir sem
beindust að skipulagsheildum og konum leituðust
við að útskýra stöðu kvenna innan ókveðinna fyrir-
tækja eða stofnana ón þess að tengja hlutverk þeirra
þar við reynsluheim þeirra.
Meredith Gould er kvenfrelsiskona og skipulags-
sólfræðingur, sem tók eftir því að lítið sem ekkert
hafði verið gert af því að rannsaka hvernig konur búa
til eða skapa nýjar skipulagsheildir (samtök). I grein
sinni þegar konur stofan samtök: hugmyndafræðileg
óhrif feminismans (1980) fjallar Gould um það
hvernig konur byggja upp annarskonar skipulags-
heildir, sem byggja ó valddreifingu. Hún bendir ó að
valddreifingin tengist beinlínis hugmyndafræði kven-
frelsisbaróttunnar (feminismans). í henni felst trú ó
konur og að þeirra lífssýn verði metin að verðleikum,
trú ó jafnrétti kynjanna og jafnrétti kvenna (239).
Þessi hugmyndafræði hefur verið hluti af hugmynda-
fræði rauðsokkahreyfingarinnar hérlendis sem er-
lendis og er í dag hluti af hugmyndafræði nýju
kvennahreyfingarinnar.
Hugmyndafræðin og skipulagið
Flata skipulagið í kvennahreyfingum verður til í
framhaldi af jafnréttishugsjóninni. Leiðtoginn og
valdaskipulagið er hluti af því skipulagi sem er í þjóð-
félaginu í dag, skipulagi sem hefur varnað konum að
rísa upp til að breyta stöðu sinni og óhrifum í þjóðfé-
laginu. Þess vegna hefur dreifing ó valdi verið einn
mikilvægasti þóttur í hreyfingum sem konur mynda.
Þörfin fyrir valddreifinguna tengist einnig þörfinni
fyrir virkni fjöldans. Meredith Gould bendir ó að eðli
valdaskipulagsins sé einmitt að halda hluta fólksins
ískipulaginufyrirneðan, halda þeim niðri (241). Ein-
staklingar neðar í pýramídanum eru því ekki virkir og
heildin erfyrir bragðið ekki einsfrjó og virk. Markmið
kvenfrelsisbaróttunnar er að breyta þjóðfélaginu.
Engin ein kona getur breytt þjóðfélagi og ekki heldur
tvær. Þó er þörf fyrir fjöldann, mikil samskipti og
kjarngóðar hugmyndir. Þess vegna hefur samtökum
eins og Samtökum um kvennalista hentað beturflatt
skipulag svokallað grasrótarskipulag.
14