Vera - 01.10.1996, Blaðsíða 23

'«
5£
Hr. Olafur
W9
Hvað er klám?
Flestum reynist
harla auðvelt að
greina á milli hrein-
leika og sora. Meiri
vandi kann að vera í
því fólginn að skil-
greina svo, aö unnt sé
að alhæfa. Ekki er þó vandi að þekkja klám.
En almenn viðurkenning á þvl, hvað í slíku er
fólgið, er aftur á móti erfiðari. Einfaldast
kynni að vera að segja eitthvað á þá leið, að
klám er það, þegar leitast er við að færa
kynferðislegt atferli eða hátterni í sóðalegan
búning og slá á þá strengi, sem helst óma
vegna þess atferlis, sem vekur öðrum við-
bjóð.
Getur klám verið skaðlegt (og þá
fyrir hverja)? Af þeirri skilgreiningu, sem
ég hef gefið hér að ofan, fylgir, að ég tel
klám geta verið skaðlegt. Og þá á ég sér-
staklega við börn og viðkvæma unglinga og
þurfa þeir reyndar ekki að vera sérlega við-
kvæmirtil þess að verða fyrirslæmum áhrif-
um. Og þá einnig þá hópa, sem eiga við sitt-
hvað það að stríða í sjálfum sér, sem flestir
flokka undir afbrigðilegar tilhneigingar á
þessu sviði.
Stendur klám ( vegi fyrir jafnrétti
kynjanna (og þá hvernig)?
í síðustu viku ræddi ég við mann, sem ber
ábyrgð á útgáfu og viðfangsefnum einnar
deildar Lúterska heimssambandsins. Þeir
könnuðu þessi mál með því að skoða mynd-
bönd, sem auðvelt mun vera að finna. Þar
sagði hann mér, að hefði verið mjög áberandi,
hve kvenfólk var niðurlægt og þeirra hlutur
gerður sem verstur. Miðað við þetta tel ég hik-
laust, aö klám skaði þá viðleitni, sem beinist
að því að styrkja jafnrétti kynjanna.
Á að banna klám? Prentfrelsi og réttur til
að tjá skoðanir sínar er vemdaður í flestum
lýöfrjálsum löndum. Bönn eru ævinlega erfið
og geta líka verið hættuleg eins og dæmin
sýna. Og þá er líka rekist á þann vanda, sem
ég drep á í upphafi, að ekki eru allir sammála
um skilgreiningu þessa hugtaks, kláms.
RP3PahÍií
óttir,
fiflki:
er klám?
er virðingar-
við kynlífið
sem er göfugt og
háleitt í eðli sínu.
Klám niðurlægir
mannslíkamann og
tilfinningasambandið
sem tengist kynlífi. Klám er niðurlægjandi fyr-
ir alla sem taka þáttí því og þar eru áhorfend-
ur ekki undanskildir því þeir taka líka þátt.
í raun eru klám og kynlíf eða ást and-
stæður að því leyti að í eðlilegu og sönnu
kynlífi sameinar maðurinn sál og líkama,
nær að upplifa sig sem heild, auk þess að
hann sameinar
sig annarri
manneskju. í
kláminu er þessi
heild eyðilögð,
sál og líkami eru
aðskilin og bæði
troðin í svaðið.
Tengslin við hina
persónuna
byggjast svo yfir-
leitt á niðurlæg-
ingu hennar.
Klám er því
niðurbrjótandi og
eyðileggur T raun sjálfsvirðingu allra sem að
þvT koma. Það er fullt af duldu mannhatri.
Undir því yfirskini að það fjalli um fýsnir eyði-
leggur það hina raunverulegu getu manns-
ins til nautna, til þess að njóta ástar, fegurð-
ar og kynlífs.
Getur klám verið skaðlegt (og þá
fyrir hverja)? Klámið er skaðlegt fyrir alla
en það niðurlægir þó konur sérstaklega.
Það elur á kvenhatri og kvenfyrirlitningu og
eyðileggur hæfileika fólks til að mynda heil-
brigð oggefandi sambönd við hitt kynið. Sér-
staklega er það þó skaðlegt fyrir börn og
ungmenni.
Stendur klám í vegi fyrir jafnrétti
kynjanna (og þá hvernig)?
Það hugarfar sem klámið endurspeglar er í
fullkominni andstöðu við þann hugsunarhátt
sem jafnrétti kynjanna byggir á. í klámi er
annar aðilinn, oftast konan, geröur að hlut
eða leikfangi. í raun byggist klámið því á
ójafnrétti kynjanna.
Á að banna klám? Bæði framleiðsla og
dreifing á klámfengnu efni ætti að vera
bönnuö en gæta verður vel að því að fegurð
kynlífs og nektar sé ekki dregin í dilk með
klámi.