Vera - 01.10.1996, Blaðsíða 49

handbók fyrir foreldra og unglinga
Höf. Elizabeth Fenwick og dr. Tony Smith.
ísl. þýð. Kolbrún Baldursdóttir, Kristlaug
Sigurðardóttir, Mímir Völundarson og Sig-
ríður Bjömsdóttir.
Útg. Forlagiö, Reykjavík 1996.
Eru nokkuö til unglingar á íslandi, mamma?
Svona hljóðaði spurning sem ég fékk eitt sinn
frá syni mínum ungum. í hans huga voru ung-
lingar greinilega einhverskonar fyrirbæri, líkt og
bófar eða geimverur og formerkin voru nei-
kvæð. Frásögn eins og þessi segir okkur nokk-
uð um þá neikvæðu mynd sem oft hefur verið
dregin upp af börnum og ungu fólki á aldrinum
12-20 ára. Það er eins og þessi aldur sé ein-
hverskonar hryllingstími sem foreldrar kvíða fyr-
ir og óska að líöi sem allra fyrst. Víst er að þess-
um aldri fylgja miklar þreytingar og umrót í lífi
unglinga og foreldra þeirra, en bamið
hefur jú verið að breytast og þroskast
frá fæðingu og unglingsárin eru að-
eins stðasti hlutinn af því eðlilega ferli
og oft einn sá skemmtilegasti.
Það er umhugsunarefni hvort já-
kvætt viðhorf í garð þessa aldurs-
skeiðs í stað „vandamálaviðhorfs-
ins" sem er alltof ríkjandi, gæti ekki
komiö í veg fyrir marga glímuna.
Bókin Unglingsárin sem hér er tekin til um-
fjöllunnar er góðra gjalda verð sem handbók fyr-
ir foreldra og unglinga líkt og segir í undirtitli.
Hún er um margt ágæt lesning sem hvetur til
umræðu og umhugsunar en ber að sjálfsögðu
ekki aðtaka sem heilagan sannleika, fremuren
aðrar bækur um uppeldismál, enda slá höfund-
ar þann varnagla í lokaorðum sínum. Sú mikla
umræða sem
átt hefur sér
stað um uppeldi
og sá fjöldi bóka
sem fylgt hefur í
kjölfarið, er að
mínu viti að
flestu leyti af
hinu góöa. Nei-
kvæða hliðin er
hinsvegar hve
áberandi óöryggi
foreldra er orðið
í uppeldi barna
sinna sem t.d.
kennarar hafa
haft orð á. For-
eldrar séu
þannig hræddir
við að setja
mörk og fylgja
þeim eftir eins
og hvað varðar
kurteisi, svefn-
tíma og hvað
megi horfa á í
sjónvarpi. Slíkt
óöryggi foreldra
er af hinu
slæma því af-
leiðingin er upp-
eldisleysi.
Mæðgur skrifa: F.v Aslaug Torfadóttir
og Sólveig Pálsdóttir
Unglingahandbókin er ætluð bæði ungling-
um ogforeldrum. Með litum og leturbreytingum
er gefið til kynna hverjum og til hvers lesmálið
er ætlað. Þetta skipulag virkar eilítið ruglings-
legt og er því rétt að lesa vel leiðbeiningar sem
gefnar eru í inngangi um hvernig lesa skuli bók-
ina. Það góða við að blanda öllu svona saman
er að unglingurinn les þá frekar það sem foreldr-
um er ætlað og öfugt. íslenskir þýðendur bókar-
innar eru fjórir og textinn virkar yfirleitt lipur.
Klaufalegar setningar á borð við „Sorglega stað-
reynd málsins er aö margar unglingsstúlkur
verða óléttar á hverju ári." (133) eru fáséðar en
sumstaðar hefur aðlögun að íslenskum veruleik
ekki tekist sem skildi. Dæmi um þetta er t.d. á
bls. 51 þar sem dæmi ertekið af samtali foreldr-
is og unglings um ætlun þess síðamefhda að
raka af sér allt hárið. Foreldrið setur þaö skilyröi
fyrir krúnurakstrinum að kennarar unglingsins
samþykki krúnuraksturinn. Mér er til efins að ís-
lenskir kennarar séu yfirleitt aö hafa opinbera
skoðun á hárgreiðslu nemenda sinna.
Sá hluti bókarinnar sem snýr að upplýsinga
og fræðsluefni er til fyrirmyndar. Gott er að geta
flett upp á atriðum sem varða t.d. kynferðismál,
vandræði í skóla, námstækni, fjármál, skilnaö
foreldra eða dauða, svo eitthvað sé nefnt. Hag-
nýtar skrár er einnig að finna aftast í bókinni,
bæði um efni bókarinnar sem og gagnleg heim-
ilisföng. Ég hef hinsvegar efasemdir varöandi
umfjöllun bókarinnar um fíkniefni. Það er
ábyrgöarhlutur að tala af léttúð um fíkniefni og
notkun þeirra sem mér finnst örla á í þessari
bók. T.d. er fulllítið gert úr þeirri hættu sem
neysla kannabisefna hefur í för með sér sbr.
„Neysla á kannabisefnum í litlum mæli er til-
tölulega skaðlaus og þarf ekki óhjákvæmilega