Ritmennt - 01.01.2004, Blaðsíða 53

RITMENNT
NÆR MENN ÞVINGA EITT BARN
um það er til að mynda að barnið verður ákaflega spurult. Þetta
er mikilvægasta skeiðið í þroskasögu barnsins og það verður að
nýta sem best. Hvorlci fyrr né síðar er minnið öflugra. A þessu
skeiði er nánast hægt að kenna barninu hvað sem er, svo fram-
arlega sem það ofbýður ekki skilningi þess. Það sem er skilningi
þess hins vegar ofvaxið festist því ekki í minni, sama hversu öfl-
ugt það er. Það er því tilgangslaust að neyða barnið til að læra ut-
anað bænabækur, kver, siðareglur eða annað það sem inniheldur
svo flóknar kenningar að óhugsandi sé að barnið skilji þær. £nda
má innræta því guðsótta og góða siði á mun einfaldari hátt.
Kröfur þær sem gera verður til kennara (kaflar 26-32)
Flestir foreldrar vilja að börnin hljóti gott uppeldi. Fæstir eru þó
færir um að velja þær aðferðir sem best duga í því skyni. Foreldr-
ar af háum stigum, sem treysta heimiliskennara fyrir uppeldi
barna sinna, eru sjaldnast heppnir með valið. Þeir leggja of mikið
upp úr því að kennarinn sé sjálfur af fínum ættum, minna upp úr
góðum eiginleikum og færni. Þetta er hrapallegt, þar sem grunn-
urinn að allri frelcari menntun barnanna er lagður í bernslcu. Þeir
verða einnig að vara sig á kennurum sem reyna að koma sér í
mjúkinn bæði hjá þeim og barninu með hræsni. Varasamastir af
öllum eru þó smámunaseggirnir sem troða með valdboði og hirt-
ingum þeirri fræðslu sem þeir sjálfir fengu í barnið, jafnvel þótt
hún sé vita gagnslaus og vonlaust urn að barnið geti skilið hana.
Kennari má hvorki vanmeta né ofmeta þroska barnsins og
hann verður að hafa næga dómgreind til að gera sér grein fyrir
séreðli þess og sérhæfileikum. Því miður er þó ekki hægt að
rniða kennsluna eingöngu við það, því að börnin verða oft að
læra fleira en gott þykir. Börnum er ætlað misjafnt hlutskipti,
allt eftir þeirri stétt sem þau tilheyra. Við það hlýtur menntun-
in að miðast, sama hvert hugurinn annars stefnir. Sé áhugi á
námsefni ekki fyrir hendi, skiptir sköpurn að kennaranum tak-
ist samt sem áður að vekja hann. Og því betur sem hann er sjálf-
ur að sér í greininni, því vænlegra er um árangur.
Það er jafnframt í verkahring kennara að hlúa að jákvæðum
eiginleikum barnsins og hjálpa því að sigrast á þeirn neikvæðu.
Það getur hann eklci, nema hann sé barninu til fyrirmyndar í
öllu því sem hann ætlast til að það tileinki sér. Hann má heldur
49