Vera - 01.04.2005, Blaðsíða 16

'Helen Fielding is
one of the funniest
writers in Britain
and Bridget Jones
is a creation of
comic genius'
Nick Hornby

L

Einhverra hluta vegna fæ ég eitthvað
út úr því að lesa um fyrirmyndarheim gagnkynhneigðrar ástar. Hluti
af þeirri nautn er að láta framvindu sögunar og sögupersónanna fara í
taugarnar á mér en ég á það til að grýta bókinni í vegginn og lofa sjálfri
mér að lesa aldrei aftur svona ömurlegar bókmenntir sem eru uppfullar
af kvenfyrirlitningu og viðhalda þannig ríkjandi samfélagsmynd sem ég
er ekkert hrifin af. Svo einn daginn var ég með eina af þessum bókum
milli handanna en í stað þess að verða pirruð og reið fór ég aö flissa.
Því meira sem ég las af þessari bók þvr meira hló ég. Þarna var allt í
einu sögupersóna sem var fyndin, geröi grín að sjálfri sér og var engan
veginn fyrirmyndarkona. Kona sem átti kærasta sem uppfyllti engan
veginn kröfur hennar um það hvernig á að haga sér sem kærasti. Allt
var þetta í mikilli andstöðu við hina dæmigerðu ástarsögu en náði samt
að halda sér innan ramma hennar. Því hvað annað getur saga um konu í
leit að ástinni verið?
Hugrún R. Hjaltadóttir
Ástir og útúrsnúningur
AF HVERJU MER FINNST DAGBÓK BRIDGET JONES SVONA FYNDIN
Dagbók Bridget Jones kom fyrst út árið
1996 og vakti strax mikla athygli. Sagan,
sem er sögð í dagbókarformi, gefur les-
andanum tækifæri til að skyggnast inn
í hugarheim þessarar 30 og eitthvað ára
konu sem er á höttunum eftir ástinni.
Frásögnin er kannski ekki mikið frá-
brugðin svipuðum sögum, sem dæmi
um það ná nefna að hún er einskonar
endusögn á gömlu Jane Austen sög-
unni Hroki og Heypidómar (Pride and
Prejudice) sem gefur frásögninni for-
spárgildi. En það sem gerir Dagbók
Bridegt Jones frábrugðna hefðbundn-
um ástarsögum er frásagnarformið og
„hinir" hlutirnir í lífi Bridgetar. Hún
lýsir vonum sínum og vonbrigðum á
skrautlegan og ýktan hátt, hún snýr út
úr og opinberar sig án nokkurrar feimni
eða eftirsjár.
í sögunni kemur sterkt fram sú krafa
sem gerð er til ungra kvenna að verða sér
úti um karlmann. Hún má ekki mæta í
fjölskylduboð eða matarboð hjá vinum
sínum án þess að vera spurð spjörunum úr.
Bridget lætur þetta fara alveg endalaust í
taugarnar á sér og fær útrás í dagbókinni:
„Jæja og hvernig ganga ástamálin hjá þér?"
Jesús minn. Af hverju getur gift fólk
ómögulega skilið að það er ekki lengur
kurteisiegt að spyrja svona? Ekki myndum
við stökkva á þau og æpa „Hvernig gengur
hjónabandið? Stundið þið ennþá kynlíf?"
Þaó vita allir að sambönd fólks á fertugs-
aldri eru ekki eins léttlynd og ábyrgðarlaus
og þegar maóur var tuttugu og tveggja.
Heiðarlegasta svarið við svona spurningu
væri eitthvað í þessum dúr: „Raunar birt-
ist kvænti elskhuginn minn í gærkvöldi í
sokkabandabelti og krúttaralegum angóru-
toppi og sagði mér að hann væri öfugur/
kynlífsfíkill/ eiturlyfjaneytandi/ skuld-
bindingafæla og lamdi mig svo með gervi-
tippi," frekar en: „ALveg æðisLega, takk."
En ég er ekki Lygin að eðlisfari svo ég
muLdraði um Leið og ég Leit skömmustulega
á Goffery: „Ágætlega," og hafði ekki sleppt
orðinu þegar hann gaLaði hástöfum: „Svo
þú ert ekki enn komin með gæja!"
„Bridget, hvað eigum við eiginlega
að gera við þig!" sagði Una. „Þið þessar
framaskvísur! Svei mér þá! Þú getur ekki
frestað þessu tiL eiLífóar, skaL ég segja þér.
Tikk-takk-tikk-takk." (bls. 15-16).
Klausur eins og þessi, þar sem Bridegt
lætur reiði sína í ljós á kaldhæðinn og
fyndinn hátt eru síendurteknar í gegn-
um alla bókina. Þær gera þessa atburði
að einhverju hlægilegu og draga þannig
athygli að atburðum og aðstæðum sem
annars væru ekki eftirtektarverð. Hún
nær að snúa út úr þessum utanaðkom-
andi þrýstingi og fá okkur lesendurna til
að sjá þessar aðstæður sem annað en sjálf-
sagðan hlut, allavega í augnablik. Eftir
að hafa lesið þetta langar mann ekki að
spyrja hinnar ljótu spurningar og leyfir
Bridget þekkir hina hefóbundnu kvenímynd og vill
uppfylla hana. Hún leggur sig alla fram og í gegnum
lýsinguna erum við minntar á aó kvenleikinn er
ekki náttúrulegt og áreynslulaust fyrirbæri heldur
eitthvaó sem kostar blóð, svita og tár
16/2. tbl. / 2005 / vera