Vera - 01.04.2005, Blaðsíða 19

konur og húmor /
í Botswana er í kringum 38% af íbúun-
um Hiv-jákvæðir. Fáir hafa talað opin-
berlega um sjúkdóminn og fordómarnir
eru gríðarlegir. „Þess vegna er kvöldið
í kvöld svo mikilvægt," útskýrir frum-
kvöðullinn Kesego Basha. „Við viljum
sýna að þrátt fyrir að þú sért Hiv-já-
kvæð og þótt þú sért með alnærni ertu
alveg eins og allir aðrir. Falleg, fram-
sækin og sterk.“
Oft rnissir fólk í Botswana vinn-
una þegar það segir samstarfsfólki
sínu frá því að það sé Hiv-smitað.
Þátttakendurnir í Miss Hiv Stigma
Free hafa allar upplifað fordóma. Tracy
Busang bjó með systur sinni þegar hún
greindist jákvæð. Systirin neitaði að
borða með henni og bannaði börnunum
sínum að leika við börnin hennar.
„Hún kemur ennþá fram við mig eins
og ég sé með pestina,“ segir Tracy sorg-
mædd. „Ég vona að hún komi í kvöld.
Kannski fær hún þá aukinn skilning á
Hiv og alnæmi.
Þegar Cynthia var hætt komin og
lá á gjörgæsludeildinni stal ein besta
vinkona hennar dagbókinni hennar. í
hana hafði hún skrifað um áfallið sem
hún varð fyrir þegar hún greindist já-
k kvæð. Vinkonan sagði öllum vinum og
kunningjum frá því að Cynthia væri
með alnæmi. Þegar hún var útskrifuð af
sjúkrahúsinu átti hún ekki lengur neina
vini. Allir höfðu snúið við henni baki.
En í dag er allt fyrirgefið. I dag ætla
Cynthia, Tracy og hinar ellefu konurnar
að standa í hinu gyllta sviðsljósi og segja
frá baráttu sinni gegn sjúkdómnum og
fordómunum.
í dag á að krýna
Hiv-drottningu Botswana
„Þau kalla mig beinið,“ segir Elizabeth.
Hún er sú sem ber sjúkdóminn sýni-
legast, alveg hræðilega grönn. Daginn
fyrir keppnina keypti hún sér hárkollu.
Hennar eigið hár er krullað og flókið en
í Botswana er vestrænt, slétt hár stöðu-
tákn. Þegar hún mátaði hárkolluna sagði
einhver: „Þú lítur út eins og Naomi
Campbell." Hún brosti vandræðalega. Á
leiðinni heim úr hárkollubúðinni stopp-
aði hún og lét taka mynd af sér.
Animale er ein af fatabúðunum sem
styrkja lceppnina. Hér fá þær lánuð þau
hversdagsföt sem þær ælta að vera í á
sviðinu. Elizabeth prófar pils, blússur og
kjóla. Öll fötin eru of stór.
„Við eigum bara stór föt hér,“ segir
afgreiðslukonan. „Þú ert of mjó.“
í DAG ÆTLA CYNTHIA,
TRACY OG HINAR
ELLEFU KONURNAR
AÐ STANDA í HINU
GYLLTA SVIÐSLJÓSI
OG SEGJA FRÁ
BARÁTTU SINNI GEGN
SJÚKDÓMNUM OG
FORDÓMUNUM
Elizabeth klemmir saman varirnar
og ákveður í flýti að taka bláa blússu og
svartar buxur.
„Oj, hvað þetta eru ljót föt,“ segir hún
reið þegar hún fer út úr búðinni.
Vinsæl tískubúð í verslunarmið-
stöðinni Riverwalk sér konunum fyrir
síðkjólum. Glitrandi og glaðlegir gala-
kjólar eru tíndir frarn af áhugasamri
afgreiðslukonu frá Úkraínu. Matlakala
Baaname kippir til sín marglitum kjól.
Á meðan hún mátar hann fyrir fram-
an spegilinn prófar Neo Chitombo kjól
eftir kjól og hristir hausinn.
„Kjólarnir eru of stuttir,“ segir hún
vonsvikin, „ég vil ekki að blettirnir
sjáist.“
Augljósasta merkið sem alnæmið
hefur sett á líkama þeirra eru blett-
irnir. Lifrarblettir eða einhverskonar
stærri fæðingarblettir, koma upp um
nærveru vírusins. Margar taka alnærn-
islyf. Vírusfjöldinn minnkar í blóð-
inu og ónæmisfrumurnar verða fleiri.
Blettirnir á húðinni verða samt eftir.
Eins og skugginn af dauðanum í blóma
lífsins. Neo velur að lokum kremlitaða
buxnadragt með síðum ermum.
„Beautiful,“ segir afgreiðslukonan
hrifin.
í kvöld á að glitra og glansa
„Hvernig stillir maður endurtekningu á
þessum spilara?“ Cynthia horfir spyrj-
andi í kringum sig og spólar til baka á
byrjun lagsins, í áttunda skiptið.
„Red, Red Wine...” Raggítónarnir
óma í tóma, lokaða fundaherberginu á
þriðju hæð hótelsins. Konurnar ganga
í röð, æfa snúninga og uppstillingar á
ímynduðu sviði. Þær óvönu snúa sér
oftar en ekki í vitlausa átt og fara hálf-
partinn hjá sér.
Ungfrú Botswana er viðstödd og
hjálpar til: „Áfram stelpur, ná augn-
sambandi og brosa! Gleymið ekki að
þetta er skemmtilegt. Og svo geriði t-
snúning."
í heimi þar sem æskudýrkun er sjálf-
sagður hlutur, þar sem á að lifa hratt
og endalaust, er hægfara dauði tabú.
Kröfurnar sem gerðar eru til þátttak-
enda Miss Hiv Stigma Free eru að þær
geti talað um smit sitt opinberlega og
séu virkar í stuðningshópi fyrir Hiv-já-
kvæða.
„Positive Living,“ er endurtekið eins
og mantra. Sjáðu möguleikana í stað
hindrananna.
Tracy segir frá því að hún gefi tveggja
ára dóttur sinni ennþá brjóst. „Ég vil
ekki að nágrannarnir fari að slúðra. Ef ég
gæfi henni ekki brjóst mundu þau segja:
„Hún er örugglega með alnæmi, þess
vegna gefur hún ekki brjóst.“ Hingað til
hefur dóttir mín fengið neikvæða niður-
stöðu á prófunum þannig að ég hef ekki
smitað hana. En nú ætla ég að hætta.“
Margar af þátttakendum Miss Hiv
hafa ekki talað opinberlega um smit sitt
áður. 1 kvöld á að glitra og glansa. Hrífa
fólk með styrk sínum og þori, sýna að
lífið í skugga dauðans skíni líka. Yfir
rúminu hennar Cynthiu hangir stórt
plakat: „Masterbate!“ stendur þar og
sýnir mynd af manni með báðar hendur
undir sænginni.
„Við eigum ekki að stunda óvarið
kynlíf, það er betra að fróa sér!“ segir
Cynthia og hlær hátt svo það sést vel að
hana vantar margar tennur. Læknirinn
hennar var búinn að gefast upp, niður-
stöður rannsókna sýndu bara átta t-
frumur (frísk manneskja á að hafa mörg
þúsund) og hún lá á gjörgæslunni.
„Ég er krafatverk," segir hún og bros-
ir. „Ég vil sýna að það er hægt að lifa af
þó rnaður hafi verið jafn veik og ég var.
Það er minn drifkraftur.“
Ungfrú Botswana tekur „Red, red
wine“ af fóninum og setur í staðinn aðra
tónlist.
„Sýnið ykkur,“ segir hún. „Kastið
kossum til áhorfenda!“
Annah Ramotsise er búin að setja á
sig hárkollu. Rauði kjóllinn er fleginn og
hún æfir t-snúningana á hótelganginum
sem ungfrú Botswana kenndi henni.
Cynthia kenrur aftur af hárgreiðslu-
stofunni. Hún þekkist varla aftur með
fléttað hár og laust tagl. „Öskubuska,“
vera / 2. tbl. / 2005 / 19