Akranes - 01.07.1958, Síða 40

en það voru kvæði ýmislegs efnis, og
kennir þar margra grasa. Það eru heims-
ádeilukvæði, umvöndunarkvæði, heim-
spekilegar hugleiðingar, líkast orðræðum
um menn og málefni, kímnikvæði, krydd-
uð með fyndni og alnöpru háði um ýmsa
ósiði eða lesti; er þar víða veitzt að ágimd,
hégómaskap, auðæfa oflæti og valdafikn.
Stundum kemur fram í þeim nokkur
beiskja og leiði, sem fæðir af sér þessar
ádeilur á misfellur i aldarfari og lifi
manna. Getur hann þá orðið óvæginn við
sjálfan sig og ókosti sjálfs sin. Hann er af-
ar hreinskilinn við sig og aðra og beitir
hollri gagnrýni þar sem honum J)urfa
þykir. Samt heldur hann sér algjörlega
utan við öll stjómmál og afskipti af þeim.
Hann er óvæginn við þá, sem aðeins
hugsa um auð og hégóma, upphefð og
nautnir, án þess að hafa nokkuð æðra
fyrir augum; beitir hann oft á slíka menn
maklegri þurrafyndni. Þessar „Orðræður“
eru að visu i hundnu máli en liggja þó
ekki langt frá óhundinni ræðu enda oft
í samtölum. — Þessar orðræður eru þó
ekki allar ortar á þessu tímabili, heldur
margar af þeim miklu siðar. — Um hrag-
arháttinn má segja, að orðræðumar eru
allar ortar í ljóðlínum þeim, sem sam-
settar eru af sex réttum þríliðum (daktyl-
um) þar sem eina samstöfu vantar upp á
sjötta liðinn. Þessi ljóðlína kemur fyrir
i íslenzkum kveðskap, t. d. í kvæðinu „Is-
land farsælda frón“, þar sem önnur hvor
lina (1., 3., 5. o.s.frv.) er í þessum hætti.
Samtímis orti hann ýmis önnur kvæði
og eru þau bundnari og ljóðrænni. Þau eru
flest í öfugum tvíliðuhætti (iamhisk) og
þannig að á eftir langri ljóðlínu kemur
styttri lina ávallt á vixl. Þessi kvæði em
kölluð „Epodur“ og er í þeim svipað inni-
hald og í „Orðræðunum“.
í þessum fyrsta kveðskap Hórazar koma
margar heimspekilegar athuganir og fagr-
176
ar hugsanir og spakmæli, en þó kennir þar
og unggæðingsháttar, og stundum getur
hann orðið gázkafullur og allklúryrtur.
En það þótti þá ekkert tiltökumál og
hneyksluðust menn ekki á því.
Kvæðagjörð Hórazar vakti þegar at-
hygli, og þóttust menntaðir menn sjá þar
upprennandi skáld, sem ofar stæði þeim
múg, er við rímgjörð fékkst. Tvö hin merk-
ustu skáld þess tíma, Vergilius og Varius,
sáu hvað í honum bjó, og komst hann í
kynni við þá og síðan inn í vináttu þeirra,
og hafði það hin mestu áhrif á líf hans.
m. Kafli.
Árið 39 f. Kr. er merkisár í sögu Hóraz-
ar. Þá útvega þeir Vergilius og Varius
Hói-azi áheym hjá Mekenasi, velunnara
og velgjörðamanni þeirra. En áður en
þeim fundi er lýst nánar, verður að gefa
stuttorða lýsingu á þessum ágæta manni.
Kajus Kilníus Mekenas var stórættaður
maður og tilheyrði riddarastéttinni.
Að langfeðgatali var hann kominn af
Etrúskum stórhöfðingjum, jafnvel forn-
um konungum, og einnig af gömlum, róm-
verskum aðli í móðurætt. Hann var stór-
auðugur, og mikill vin Oktavíusar Cæsars
og í mörgu hans önnur hönd. Mekenas var
höfðingi í lund, hámenntaður og unni
mjög visindum og listum. Hann hélt sig
mjög rikmannlega án oflætis. Höll mikla
hafði hann látið reisa sér á Eskvilingsha?ð;
lá hún umgirt af stórfenglegum listigörð-
um, gnæfði höllin hátt sem turn væri, og
var þaðan bæði frítt og vítt útsýni, ekki
aðeins yfir borgina sjálfa heldur og yfir
sveitimar i kring. Þar blasti við hin fagra
Tíbúr-sveit og Kampaniuvellir allt til Al-
bansfjalla og Túskúlutinda.
í höll þessari hafði Mekenas risnu
mikla; sátu þar veizlur hinir mestu virð-
AKRANES