Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1982, Page 63

leiðréttingu. Fyrir ris og setur þarf sömu lengdarleiðréttinguna en
auk þess breiddarleiðréttingu sem bæði er háð breidd staðarins og
hálfgönguskeiði tungls. Með hálfgönguskeiði er hér átt við tíma-
lengdina frá risi að næstu suðurgöngu (ef um ris er að ræða), eða frá
síðustu suðurgöngu til seturs (ef um setur er að ræða).
Dæmi: Gangur tungls á Raufarhöfn 1. janúar 1982. Raufarhöfn er
nálægt 16° v. 1. og 66,5° n. br. (sbr. töfluna á bls. 59). Lengdarleiðrétting-
in fyrir 16° er —25 min. (sjá töflu I), en breiddarleiðréttingin fyrir
66,5° er háð hálfgönguskeiðinu (sbr. töflu II). Tungl rís í Reykjavík
þennan dag kl. 13 24. Næsta suðurganga er kl. 18 26. Hálfgöngu-
skeiðið í þetta sinn er því 5 st. 02 mín. Tafla II sýnir að breiddarleið-
réttingin fyrir 5 stundir er +9 mln. Tungl rís þá á Raufarhöfn kl. 13 24
— 25 mín. + 9 mín. = kl. 13 08.
Suðurganga er 1 Reykjavík kl. 18 26 þennan dag. Lengdarleiðrétting-
in er —25 mín. eins og áður. Þá er suðurganga á Raufarhöfn kl. 18 01.
Tunglsetur er í Reykjavík kl. 23 47 þennan dag. Næsta suðurganga
á undan var kl. 18 26. Hálfgönguskeiðið reiknast því 5 st. 21 mín.
Breiddarleiðréttingin fyrir 5 stundir er — 9 min., en fyrir 6 stundir
— 1 mín. Fyrir 5 st. 21 min. ætti hún að vera nálægt —6 mín. Eftir
því sest tungl á Raufarhöfn kl. 23 47 —25 mín. —6 mín. = kl. 23 16.
I. Lengdarleiðrétting fyrir ris, suðurgöngu og setur, í mínútum.
Lengd 13° 14° 15° 16° 17° 18° 19°
Leiðr. -37 -33 -29 -25 -20 -16 -12
Lengd 20° 21° 22° 23° 24° 25°
Leiðr. -8 -4 0 +4 + 9 + 13
II. Breiddarleiðrétting fyrir ris (efra formerki) og setur (neðra form.).
T = hálfgönguskeið í Reykjavík í klst.; leiðrétting í mín.
Breiddarstig
T 63,0 63,5 64,0 64,5 65,0 65,5 66,0 66,5 67,0
1 + 35 + 22 + 5 ±18
2 + 20 + 11 + 3 ±7 ±18 ±31 ±47 ±68 ±116
3 + 12 + 7 +2 ±4 ±10 ±17 ±24 ±31 ±39
4 + 7 +4 + 1 ±2 ±6 ±10 ±13 ±17 ±22
5 +4 +2 0 ±1 ±3 ±5 ±7 ±9 ±11
6 + 1 0 0 0 0 ±1 ±1 ±1 ±2
7 ±2 ±1 0 + 1 + 2 + 3 +4 +6 + 7
8 ±6 ±3 ±1 + 2 + 5 + 7 + 10 + 14 + 17
9 ±10 ±6 ±1 + 3 +8 + 13 + 19 + 24 + 30
10 ±16 ±9 ±2 + 6 + 14 + 23 +33 +44 + 58
11 ±26 ±16 ±4 + 11 + 29 + 57
12 ±51 ±34 ±10
(61)