Ársrit Nemendasambands Laugaskóla - 01.01.1933, Blaðsíða 33

31
þekktasta skóla landsins. Þar voru orðin skólastjóra-
skifti frá því ég þekkti skólann áður. Og þar hafði
kreppan í þessum málum sett sín merki. Nemendatal-
an hafði farið úr 150 niður í 30, en var nú aftur kom-
in upp í 90. Og þarna kynntist ég þessum spenningi
fyrir því, að geta haldið í nemendurna, óttanum fyrir
því að þeim mundi leiðast o. s. frv. Traustið á það, að
aðalstarfið gæti skyggt á aukaatriðin, virtist horfið.
Ein kunningjakona mín átti tal við mig um hjón,
sem nýlega hefði keypt skóla, og undraðist hún, hve
marga nemendur sá skóli hefði, eftir því sem andleg
efni stæðu til. Hún sagði að skólastjórafrúin hefði
sagt, um það leyti sem þau voru að byrja, að nemend-
ur þeirra skyldu alltaf hafa gott fæði. »Og Dönum
þykir nú maturinn góður, svo það getur átt sinn þátt
í aðsókninni«, bætti vinkona mín við. — Mér datt í
hug matarvistin hjá Kold. Og ekki þurfti Bredsdorff
að egna fyrir nemendurna með kræsingum, þegar
hann byrjaði skóla sinn við Hróarskeldu vorið 1907.
Það þekkti ég af eigin raun. Náttúrlega þarf fæðið
að vera sæmilegt, en þegar maturinn er orðinn aðal-
atriðið, lízt mér ekki á blikuna. Ein leiðin, sem farin
var, til þess að fylla húsin og hafa upp fé, var sú, að
opna dyrnar fyrir Kaupmannahafnarbúum. Voru það
einkum skólarnir á Sjálandi, sem það reyndu. En
bændafólk og verkamenn frá Höfn eiga ekki samleið
á þessu sviði, áhugamálin eru önnur, og lífsvenjurnar
aðrar. Atvinnulausir verkamenn sáu sér hag í því að
sækja lýðháskólana. Þar var ódýrara að lifa en í oæj-
unum, og námsstyrkur veittur. En áhuga fyrir því,
sem gert var í skólanum, höfðu þeir ekki. Hinsvegar
fluttu þeir með sér sína siði, sem löngum urðu skól-
unum til lítillar blessunar. Varð þetta fjáraflaráð því
ekki til góös, þegar öll kurl komu til grafar.