Dagblaðið Vísir - DV - 13.08.2005, Blaðsíða 55

DV Menning
Sextíu og fjögurra ára gamall tenór er enn á fullu og ræðst
ekki á garðinn þar sem hann er lægstur.
Placido og Diddú í Egilshöll en
hann syngur nú mest með fólki sem
er miklu yngra en hann. Sópran-
söngkonan Nina Stemme syngur á
móti honum ÍTristan og ísold.
Ný útgáfa á hljóðritun af Tristan
og ísold eftir Richard Wagner þykir
sæta nokkrum tíðindum, en hún
kom út í síðustu viku. Það er Placido
Domingo sem syngur Tristan en
hann hefúr með aldrinum þróast
raddlega þannig að hann getur nú, á
sextugasta og fjórða aidursári, tekist
á við hetjutenóra Wagners.
Það er EMI sem gefur þessa
hljóðritun út, en því er haldið fram í
síðasta hefti Economist að þetta
verði síðasta heildarhljóðritun sem
fari fram í hljóðveri á svo stóru verki.
Þeirra tími sé allur. Það er kostnaður
sem veldur, en leiga á hljómsveit og
hljóðveri, laun einsöngvara og
stjómanda, gera kostnaðinn óyfir-
stíganlegan.
Markaðurinn er líka að breytast.
Nú vilja áhugamenn um ópemr
frekar kaupa sér DVD með stærri
sviðsetningum þar sem stjörnumar
koma fram og syngja, en cd-útgáfur.
Flest stærri óperuhúsanna hafa í
samningum sínum við listamenn
ákvæði um slíka útgáfu og geta því
ráðist í samninga við þriðja aðila um
dreifingu.
Hljóðritanir á óperum fyrir neyt-
endamarkað vom framan afbundn-
ar við styttri búta. Það var ekki fyrr
en með tilkomu 33 snúninga hljóm-
plötunnar um 1950 sem það reynd-
ist mögulegt að leggja í lengri útgáf-
ur. Fyrsta heila hljóðritunin á Trist-
an og Isold kom út 1953 með norsku
dívunni Kirstín Flagstad sem ísold.
Sú hljóðritun varð ffæg fyrir viðbæt-
ur EÚsabetar Schwarzkopf sem var
þá ung en söng háu C-in fyrir
Flagstad í erfiðustu köflunum.
EMI sem er fyrirtæki Domingos
gerir ekki ráð fýrir að ná nokkm
sinni inn stofnkostnaði við þennan
nýja Tristan. Domingo er stór hlut-
hafi í fyrirtækinu en líka þeirra
mesta verðmætí. Enn em stóm ten-
óramir þrír veldi í almennri sölu
tónlistar fyrir raddir af því tagi. Þótt
söngvarar af yngri kynslóðinni hafi
margir komið fram þykir enginn
skara svo framúr að hann ógni veldi
reynslubolta á borð við Pavarottí,
Domingo og Carreras.
Domingo er bókaður til sjötugs.
Hann er menntaður sem baritón,
lærði einnig stjómun og undirleik.
Hann naut þess að vera við störf í
ísrael á mesta þroskaskeiðinu og var
þá farinn að syngja tenórhlutverk.
Þar var afar hröð velta í sviðsetning-
um og hann lærði hlutverk á færi-
bandi, en hefur sagt að slíkan þræl-
dóm geti hann ekki óskað nokkrum
manni. Hann er talinn hafa 121
hlutverk á takteinum.
Á síðustu ámm hefur hann bætt
á hlutverkaskrá sína verkum
Wagners, en treystir sér ekki til að
syngja Tristan á sviði. Upptakan
fór fram 1 tuttugu mínútna bútum.
Hann segir að það myndi eyði-
leggja rödd sína syngi hann hlut-
verkið af krafti á sviði. Hann
treystir sér aftur í kvöldsýningar á
léttari verkum; mun syngja Sieg-
mund í nýrri sviðsetningu á Val-
kyrjunum þann 7. apríl í nýrri Óp-
em Konunglega leikhúsins 1 Kaup-
mannahöfn. Þá bíða hans ný hlut-
verk: Ópera samin eftir II Postino -
hinni vinsælu mynd um póst-
manninn og Pablo Neruda í útlegð
og svo er framundan ný ópera eftir
kínverska-ameríska tónskáldið
Tan Dun á Metropolitan sem b-
yggir líka á kvikmynd um sögulegt
efni, Síðasta keisaranum eftir Ber-
tolucci.
Aldarminning Þorgeirs
Þess verður minnst í Reykholti á
sunnudag að hundrað ár em liðin
frá fæðingu Þorgeirs Sveinbjarnar-
sonar. Þorgeir er í miklum metum
meðal ljóðaunnenda þótt verk hans
fari ekki hátt. Hann birtí ljóð sín frá
unga aldri en tók þau ekki saman í
bók fyrr en hann var fimmtugur.
Ljóðabækur hans urðu þrjár: Vísur
Bergþóm (1955), Vísur um draum-
inn (1965) og Vísur jarðarinnar
(1971.
Hátíðin hefst kl. 15.15 á sunnu-
dag í Reykholtskirkju. Bergur Þor-
geirssonar, forstöðumaður Snorra-
stofu flytur ávarp og Jóhann Hjálm-
arsson ljóðskáld svo fyrirlestur um
ljóðagerð Þorgeirs sem ber heitið
Hvaðan kom andvarinn?. Fmmflutt
verður nýtt tónverk eftir Jón Hlöðver
Áskelsson við ljóð Þorgeirs,
söngvasveiginn Vísur um draum fyr-
ir baritón-einsöng og píanó.
Þessu til viðbótar verða endur-
flutt þrjú verk fyrir blásarakvintett
og sópranrödd eftir Jón við ljóð Þor-
geirs. Flytjendur verða Margrét Bó-
asdóttir, sópran, Michael Jón
Clarke, baritón, Richard Simm, pí-
anó, og Blásarakvintett Reykjavíkur,
en Kristján Valur Ingólfsson mun
lesa upp ljóð Þorgeirs.
Eftir hlé verður boðið upp á tón-
leika Trio i ein Fjord, en þar em á
ferðinni tónlístarmenn, sem tengj-
ast Harðangursfirði í Noregi. Tríóið
hefur leikið saman firá árinu 1988 og
hefur það vakið athygli fyrir að
tengja saman á áhrifaríkan hátt
þjóðlagatónlist og sígilda tónlist.
Tríóið skipa Reidun Horvei, söngur,
Knut Hamre, fiðla, og Geir Bomen,
píanó. Flutt verða verk eftír Edvard
Grieg, Ketil Hvoslef og Geirr Tveitt.
Þorgeir Sveinbjarnarson var frá
Efstabæ 1 Skorradal, fæddist 14.
ágúst 1905 og lést 19. febrúar 1971.
Þorgeir Sveinbjarnarson
1905-1971
Hann kom snemma fram sem Ijóð-
skáld, en gaf ekki út sína fyrstu bók
fyrr en árið 1955. Að öðm leyti átti
hann farsælan feril sem íþrótta-
kennari og leiðtogi innan íþrótta-
hreyfingarinnar, í kjölfar náms til
íþróttakennara á fslandi, í Svíþjóð
og í Danmörku. Hann hóf starfsfer-
il sinn sem íþróttakennari að Laug-
um í Þingeyjarsýslu, varð síðan
framkvæmdastjóri íþróttasam-
bands íslands og lauk starfsævi
sinni sem forstjóri Sundhallar
Reykjavíkur.