Dagblaðið Vísir - DV - 09.06.2006, Blaðsíða 26

26 FÖSTUDAGUR 9. JÚNÍ2006
Sakamál DV
veðleyfl að láni sem hann greiddi
að endingu.
Fyrir þrifin hafði Þórunn átt að
fá 40 þúsund krónur á mánuði.
Við einfaldan útreikning má sjá að
þessar 23 milljónir sem hún fékk,
deilast í rúmlega átta hundruð
þúsund krónur á mánuði.
Bótakröfur dregnar til baka
Eins og venja er í málum sem
þessum eru lagðar fram bótakröf-
ur, sem var gert. En þegar líða
tók á bæði rannsókn málsins og
málsmeðferð þess fyrir dómi voru
dregnar til baka fjórar af átta bóta-
kröfum sem lagðar höfðu verið
fram á hendur henni. Við með-
ferð málsins hafði Þórunn haft
samband við mennina og beðið
þá um að falia frá kröfum sínum:
„Ég á enga peninga," sagði Þór-
unn fyrir dómi. Þrátt fyrir það var
hún sakfelld og gert að greiða rúm-
lega þrjár milljónir í skaðabæt-
ur til hinna fjögurra auk helmings
málskosmaðar. Tveimur hlutum
ákærunnar var vísað frá dómi og
sonur hennar var sýknaður.
Um þetta mál sagði fjölskipað-
ur héraðsdómur: „Ákærða beitti
ótrúlegum ósannindum gagnvart
einstökum karlmannanna eins og
þeim að segja börn sín alvarlega
veik og jafnvel að þau væru látin.
Þetta er til merkis um styrkan og
einbeittan brotavilja hennar."
Þórunn var dæmd til tveggja ára
fangelsisvistar og frá dróst gæslu-
varðhaldsvist hennar. Það var virt
henni til refsiþyngingar að hún
hafði árið 1991 fengið dóm í Saka-
dómi Reykjavíkur fyrir fjársvik. Þar
var aðferðafræðin eins. Einnig var
hún dæmd fyrir aðild að skjalafalsi
árið 1987.
ídag
Þórunn afplánaði þann hluta
refsingarinnar sem henni var gert
að gera innan fangelsisveggja. í
dag hefur hún flutt úr íbúðinni
sem hún notaði til að pretta menn-
ina og býr í vesturbæ Reykjavíkur
og hefur breytt eftimafni sínu.
Mál Þórunnar vakti og vekur
enn mikla athygli. Kona sem nýtir
sér góðmennsku roskinna manna
til að svíkja þá og pretta er vafa-
laust ekki títt rannsóknarefni lög-
reglumanna. Þessir rosknu menn
áttu það líka flestir sameiginlegt
að vera sparsamir á sína peninga,
sem í flestum tilfellum voru af-
rakstur ævistarfsins.
gudmundur@dv.is
„Engan þessara
manna grunaði að
þeir voru hver um sig
einungis hluti hóps
manna, sem allir voru
fastirí þeim svikavef
sem Guðrún ófsvo
listilega árum saman."
Það var í júlímánuði árið 2000 að íslandsbanki lét lögregluna
vita af stórri millifærslu roskins karlmanns á Ólafsvík inn á
reikning 65 ára gamallar konu, Þórunnar Aðalsteinsdóttur.
Hér var ekki verið að tala um lán fyrir mjólkurpotti, heldur
nokkur hundruð þúsund króna lán. Einhleypir rosknir bónd-
ar og flestir einstæðingar. Á þessa leið mátti lýsa nær öllum
þeim sem urðu fyrir barðinu á fjárglæfrakonunni Þórunni Að-
alsteinsdóttur. Svikin sem þetta mál íjallar um spanna árið
1992 og allt þar til rannsókn hófst um aldarmótin síðustu.
Þegar þetta sérstæða sakamál
kom upp hófu lögreglumenn í
efnahagsbrotadeild ríkislögreglu-
stjóra að undirbúa skýrslutökur
af fómarlömbum Þórunnar sem
allt voru gamlir menn. Samhliða
var fengin heimild til húsleitar og
handtöku í þágu rannsóknar máls-
ins. Það var í september árið 2000.
Lögmaðurinn örn Clausen var að
beiðni barna Þórunnar skipaður
verjandi hennar strax í upphafl.
Aðferð hennar vakti athygli lög-
reglunnar. Hún hafði hringt í rosk-
na einbúa úr símaskránni. Menn
sem hún þekkti ekkert áður og áttu
það flestir sameiginlegt að koma
að búskap að einhverju leyti. Það
kom fram í málsmeðferð að Þór-
unn hafði logið því að mönnunum
að hún hefði komist að því að þá
vantaði ráðskonu eða kunningja-
konu. Athygli vakti að Þórunn reið
blint á hvort að mennirnir væru
kvæntir eða ekki. Ef fólkvill ímynda
sér hvernig fómarlömb Þórunnar
vom væri hægt að lýsa þeim svo:
Rosknir karlmenn, sveitamenn og
flestir hver úr sínum landsluta.
„Hún sagðist eiga tvö
börn og dóttirin væri
nýrnaveik. Svo dó
dóttirin og ég borgaði
brúsann. Þá varð son-
urinn veikur. Hann dó
líka og aftur borgaði
ég brúsann."
Börnin mín eru látin!
Þómnn hringdi í mennina og
bauð þeim í nokkrum tilfellum að-
stoð við þrif eða þá að hún sóttist
eftir starfi ráðskonu sem hún sagð-
ist hafa heyrt að þeir þyrftu. Fyrir
þrifin þáði hún háar greiðslur sem
þeir töldu sig vera að lána. Aðrar
aðferðir hennar voru heldur ófyr-
irleimari. Þórunn fékk lánað fé frá
mönnum sem í sakleysi sínu töldu
sig vera að hjálpa roskinni konu
sem lifði erfiðu lífi. Það var eftir að
hún hafði logið til um bága stöðu
sína og sinnar fjölskyldu. Ymist að
börn hennar væru við dauðans dyr
og einnig að þau væru einfaldlega
látin. Þannig þyrfti hún peninga til
að standa undir læknismeðferðum
ogjarðarförum.
Mennirnir sem Þórunn hafði fé
af voru átta talsins. í nær öllum til-
fellum þekktu þeir Þórunni ekki að
öðru leyti en í gegnum símtölin um
hve miidð bágt hún og hennar fjöl-
skylda ættu. Þórunn sagði í ntörg-
um þeirra að hún væri á barmi
gjaldþrots og að íbúð hennar væri
við það að vera tekin af henni. Sem
fyrr segir komu fram veikindi barna
hennar. Og ofan á veikindin kom
dýrt nám barnanna. Ýmist flug-
nám sonarins eða lismám dóttur-
innar. Fjárhæðir lánanna voru frá
nokkrum þúsundum hverju sinni
og upp í milljónir.
Ráðherra dreginn í lygavef
Þorsteinn Pálsson, þáverandi
ráðherra og núverandi ritstjóri
Fréttablaðsins dróst eitt sinn inn í
lygavef Þórunnar. Óafvitandi.
Þannig varmál með vexti að Þór-
unn þurfti lán hjá rosknum bónda
á níræðisaldri, einbúa í Austur-
Húnavamssýslu. Sem dæmi um
ósvífni Þórunnar sagði hún að lög-
fræðingur sinn hefði gert hrikaleg
mistök við vinnslu skattaskýrslu
sem gerði það að verkum að hún,
öldruð konan, þyrfti að borga tvær
milljónir í sekt ella þyrfti hún að
sæta fangelsi í nokkra mánuði.
Þórunn sagði að Þorsteinn
hefði, í embætti ráðherra, fellt nið-
ur átta hundruð þúsund krónur af
sekt þessari. Hún þyrfti samt sem
áður að reiða af hendi 1,2 millj-
ónir til ríkisvaldsms og bað þenn-
an roskna bónda því um peninga-
greiðann sem hann samþykkti.
„Hún sagðist eiga tvö börn og
dóttirin væri nýrnaveik. Svo dó
dóttirin og ég borgaði brúsann. Þá
varð sonurinn veikur. Hann dó líka
og affur borgaði ég brúsann," sagði
þessi sami bóndi í réttarsal. Hann
lánaði Þórunni ríflega 8,3 milljónir
á fjögurra ára tímabili. „Ég var nógu
Iengi vitlaus til að trúa henni."
Rannsókn málsins
Eftir fyrrgremda tilkynningu frá
íslandsbanka, þann 31. júlí árið
2000 fór í gang lögreglurannsókn
sem síðar leiddi til sakfellingar. En
lögreglumönnum bar saman um
að hér væri óvenjulegt og flókið
mál á ferðinni.
Hvað var saknæmt við að fá
lánaða peninga hjá góðviljuðum
mönnum? Það var einmitt það
sem efnahagsbrotadeild ríkislög-
reglustjóra var fengin til að rann-
saka og hófst rannsókn málsins í
ágúst árið 2000.
Farið var í að rannsaka innborg-
anir á bankareikninga Þórunnar
og var lögreglu ljóst í upphafi að
miklir fjármunir höfðu farið inn á
reikning Þórunnar frá mönnum:
„sem við nánari athugun kom í
ljós að voru allir einhleypir, bjuggu
flestir einir, voru flestir barnlausir
og sumir jafnvel einstæðingar í fé-
lagslegu tilliti." Svona kemst lög-
reglufulltrúinn Birgir Sigmunds-
son að orði í frásögn af máli
Þórunnar í bókinni Norræn saka-
mál, 2004. Þórunn hlaut dulnefnið
Guðrún í bókinni.
Það var eftir að hún
hafði logið til um
bága stöðu sína og
sinnarfjölskyldu. Ým-
ist að börn hennar
væru við dauðans dyr
og einnig að þau væru
einfaldlega látin.
Lögreglumenn frá efnahags-
brotadeild ríkislögreglustjóra
lögðu land undir fót í upphafi
málsins enda voru hugsanleg fóm-
arlömb sem yfirheyra þurfti stað-
sett í nær öllum landshlutum.
Listilegur svikavefur
Útkoman úr þeim yfirheyrslum
varð sú að lögreglan var með mál í
höndunum sem leitt gæti til útgáfu
ákæru fyrir bæði fjársvik og mis-
neytingu. Ákæra var gefin út í mál-
inu þann 9. mars 2001 eða rúmum
átta mánuðum eftir að það komst
upp. „Engan þessara manna gmn-
aði að þeir voru hver um sig ein-
ungis hluti hóps manna, sem all-
ir voru fastir í þeim svikavef sem
Guðrún óf svo listilega árum sam-
an," segir í Norrænum sakamál-
um.
Mennirnir sem lagt höfðu fé
til Þórunnar voru sjö talsins sam-
kvæmt ákæru og var í þeim þætti
málsins ákært fyrir fjársvik. Auk
þeirra var maður, sem á níræðis-
aldri hafði borgað henni ríflega 23
milljónir, fyrir húshjálp sem hún
veitti á fjögurra ára tímabili og var
hún fýrir það ákærð fyrir misneyt-
ingu. Sonur Þórunnar var einnig
ákærður í þeim hluta málsins fyr-
ir að hafa með henni fengið mann-
inn til að lána sér 1,5 milljón-
ir króna og einnig fyrir að gefa út