Dagblaðið Vísir - DV - 09.06.2006, Blaðsíða 55

DV Helgin
FÖSTUDAGUR 9. JÚNl2006 71
Guðbjörg Alda Þorvaldsdóttir haföi meðal annars starfaö sem fyrirsæta þegar hún fékk óhugnanlega verki
í höfuðið aðeins 23 ára gömul. Hún var heppin að vera ekki ein heima þegar hún hneig í gólfið með heilablóð-
fall. Henni var haldið sofandi í fjórar vikur og missti allan mátt og mál og þurfti að læra allt upp á nýtt. Saga
þessarar fallegu stúlku er kraftaverki líkust. Guðbjörg hefur nú náð sér að fullu og er að ljúka námi í innan-
húsarkítektúr frá háskólanum í Mílanó.
Falleq kraftaverkastelpa
Guðbjörg var 23 ára þegar hún
fékk heilablóðfallið en hún var búin
að vera með hausverk nokkuð lengi
og tengdi það vöðvabólgu.
„Verkurinn lá ffá öxl upp í auga,"
segir Guðbjörg. „Ég var frá vinnu
vegna höfúðverks í fimm daga og á
þeim tíma var ég búin að vera æl-
andi af hausverk og búin að fá næt-
urlækni heim. Hann sagði að ég væri
með mígreni og gaf mér magnýl sem
gerir illt verra þegar maður er með
æðagúlp. Þetta gerðist á föstudegi og
ég var alveg ónýt um helgina.
Hinn 30. október árið 2000 datt
ég svo niður heima hjá mér en var
svo heppin að kærastinn minn var
heima og gat bjargað mér með því
að hringja á sjúkrabíl. Þegar ég kom
upp á spítala rankaði ég við mér en
talaði tóma vitleysu. Ég var send í
Catscan og þá kom í ljós að þetta var
slagæðagúlpur. Ég þurfti að gangast
undir aðgerð sem var gerð 1. nóv-
ember og svo var mér haldið sof-
andi í öndunarvél í fjórar vikur. Eftír
það fór ég niður á almenna deild."
Guðbjörg Alda Þorvaldsdóttir Guðbjörg
var 23 ára þegar hún fékk heilablóðfall. Hún
lamaöist og missti málið og þurfti að læra
allt upp á nýtt.
Guðbjörg fékk krampaköst eft-
ir aðgerðina og þurftí þess vegna að
fá ventil í höfuðið tíl tryggja- réttan
þrýsting á mænuvökvann.
„Þegar ég vaknaði eftir aðgerð-
ina var ég í því ástandi að geta mig
ekkert hreyft og ég gat ekki talað.
Á þessu augnabliki var ekki vitað
hversu mikið ef eitthvað hefði
skaddast. Fljótlega byrjaði svo end-
urhæfingin á Grensásdeildinni, hjá
því frábæra starfsfólki."
Eldhress í Mílanó
Guðbjörg var á þessum tíma-
punkti í hjólastól og ekki búin að
fá málið aftur. „Það má með góðri
samvisku segja að endurhæfing
mín getí kallast allur pakkinn," segir
Guðbjörg. „Þetta var líkamleg þjálf-
un, talþjálfun, iðjuþjálfún, tauga-
sálfræðileg endurhæfing og síðast
en ekki síst sjúkraþjálfun. Þegar ég
síðan útskrifaðist af Grensásdeild í
byrjun júlí 2001 hatði mikið unnist
til baka en samt sem áður var nóg
eftír sem ég náði með hjálp nán-
ustu fjölskyldu. Ennþá hrjáði migþó
smá lömun í hægra fæti sem nú er
með öllu horfin og ekki má gleyma
skammtímaminninu sem var slæmt
um nokkurt skeið.
Ég var bara svo heppin að kom-
ast strax um haustið að hjá Hringsjá
sem byggði ofan á það sem hin-
ir höfðu gert og skilaði mér vorið
2002 tilbúinni tíl að takast á við lífið.
Framhaldið er síðan það að ég fékk
inngöngu í háskóla í Mílanó og er
búin að vera þar 1 þrjú ár, en ég út-
skrifast í vor sem innanhúsarkítekt.
Ég er núna við hestaheilsu og nýt
hvers augnabliks," segir Guðbjörg,
eldhress í Mílanó þar sem hún er að
undirbúa lokasýningu við skólann.
í skóla (Mílanó Guðbjörg hefur nú náð sérað fullu og er að útskrifast úr háskólanum i Mllanó.
iila. Ég gæti til dæmis alveg keyrt bíl ef
ekki væri fyrir sjónleysið."
Eitt misstí þó Steinunn aldrei í
veikindunum en það var húmorinn.
„Ég er með nokkuð sem fýlgir
heilablæðingu sem er kallað gaumstol
eða „neglect" á enskunni. Það lýsir sér
þannig að ég gef engan gaum því sem
er vinstra megin við mig. Læknamir
hafa sagt foreldrum mínum að ef þeir
vilji að ég taki mark á þeim verði þau
að standa hægra megin. Ég sný auð-
vitað miskunnarlaust að þeim vinstri
hliðinni ef þau eru eitthvað að tuða í
mér. Svo finnst mömmu leiðinlegt að
ég kalli sjálfa mig kryppling svo nú er
ég farin að kalla mig þækling. Mömmu
þóttí það nú ekki fyndið til að byrja
með," segir Steinunn og hlær.
Æðagúll frá fæðingu
Áður en Steinunn veiktíst grunaði
hana ekki að nokkuð væri að henni.
„Ég hef alltaf verið á fullu og lifað lífinu
hratt. Ég eignaðist fyrra bamið mitt,
Jakob Axel, sem er 11 ára, þegar ég
var aðeins átján ára, og seinna barnið,
Halldóm, sem nú er átta ára, þegar ég
var 21 árs. Ég var á kafi í hundarækt-
inni og mjög virk í félagslífinu, ofboðs-
lega dugleg að vera á kaffihúsum og
allt í öllu alls staðar. Ég hafði alltaf ver-
ið hraust nema hvað ég var gjöm á að
fá lungnabólgu enda reykti ég eins og
strompur. Ég hætti því 17. apríl síðast-
liðinn, þegar ár var liðið frá heilablæð-
ingunni. En ég fann ekki fyrir nein-
um einkennum. Ég var reyndar með
vöðvabólgu og höfuðverk sem lækn-
irinn minn taldi að stafaði af vöðva-
„Ég sný auðvitað
miskunnarlaust að
þeim vinstrí hliðinni
efþau eru eitthvað
að tuða í mér"
bólgunni. En málið var að ég var með
gúl við heilann. Sennilega hef ég ver-
ið með hann frá fæðingu en lífsstíll-
inn valdið því að hann sprakk. Sumir
em með svona gúl allt sitt líf og deyja
gamlir án þess að nokkuð komi fyrir."
Ömurlegt að eiga við kerfið
Steinunn var lögð inn á Grens-
ásdeildina mánuði eftir hefiablæð-
inguna og við tók erfið endurhæfing.
„Ég var inniliggjandi í ár, í sjúkra-
þjálftín tvisvar á dag og hélt áfram að
mæta á deildina eftir að ég útskrifað-
ist. Ég fluttí til mömmu og pabba sem
ákváðu að taka mig heim þangað til ég
fengi þessa íbúð. Þetta er sko endur-
hæfingaríbúð íslands og sú eina sinn-
ar tegundar," segir Steinunn og verð-
ur ómyrk í máli þegar þessi mál ber á
góma. „Ég var á biðlista í eitt og hálft
ár og fæ að vera hér í ár. Þetta er eina
íbúðin sem er í boði fyrir ungt fólk
sem veikist eða lendir í slysum og
þetta kalla þeir velferðarkerfi. Það em
allir að hrósa þessu kerfi, en þá spyr
maður; bíddu, hefur þú lent í að þurfa
á þessu kerfi að halda? Foreldrar mín-
ir em búnir að standa í ströngu frá því
ég veiktist að reyna að fá fyrir mig það
Hundaræktarstelpan Hundarækt er ástriða hjá Steinunni en þarna erhún á hundasýningu
skömmu áður en áfallið reið yfir. Steinunn ræktar hunda afBasenji-kyni en það eru afriskir
veiðihundar sem gelta ekki.
sem mér ber. Það er ekki til sú stofn-
un sem pabbi hefur ekki heimsótt og
þurft að rífa sig niður í rassgat. Manni
finnst viðhorfið vera þannig að mað-
ur sé nógu góður þegar maður vinnur
og borgar skattana sína en þegar eitt-
hvað bjátar á og maður þarf á aðstoð
að halda getur maður bara étið það
sem úti frýs."
Steinunn vill þó ítreka að starfs-
fólk í heilbrigðisstétt hafi reynst henni
ákaflega vel. „Starfsfólkið á Grensás-
deildinni vinnur kraftaverk daglega,"
segir hún. „Þar em allir jafii yndisleg-
ir og líka hér í Hátúninu. Svo er þetta
fólk á lúsarlaunum," segir hún og þarf
að draga djúpt andann tíi að róa sig
niður. Svo hlær hún. „Fyrirgefðu, ég
verð bara svo æst þegar ég hugsa um
þetta."
Vinirnir hverfa
Líf Steinunnar hefur auðvitað gjör-
breyst fr á því hún veiktist og fleira sem
fór en heilsan eins og til dæmis vinim-
ir. „Ég á eina vinkonu sem heftír stað-
ið með mér eins og klettur og einn vin
sem ég reyndar eignaðist eftir að ég
veiktist. Hinir létu sig hverfa."
Steinunn segist ekki vita hvað veld-
ur því að fólk lætur sig hverfa undir
svona kringumstæðum.
„Ætli það sé ekki hvort tveggja óör-
yggi og svo að maður er náttúrulega
ekki sama manneskjan eftir á. Ég finn
að fólk veigrar sér við að segja mér frá
sínum vandamálum af því þau séu
svo léttvæg miðað við mín. Jú, ég er
veik ennþá, en ég hef eyru og heym og
get alveg hlustað. Jafiivel gefið ráð því
ég hef þroskast og vitkast heilmikið á
þessu öllu saman."
f góðu sambandi við börnin
Böm Steinunnar búa hjá föður sín-
um sem var búsettur á ítalíu þegar
áfallið reið yfir, en er nú fluttur heim
og býr með bömin í Mosfellsbænum.
„Hann var á leiðinni til íslands í frf
þegar ég veiktist en þegar haim fréttí
af þessu tók hann búslóðina með sér
og ákvað að vera hér þangað tii égyrði
frísk. Hann heftir staðið sig rosalega
vel sem faðirog ég er í góðu sambandi
við börnin mín. Þau hafa líka verið
óskaplega dugleg í gegnum þetta allt
saman."
Batahorfur Steinunnar eru nokk-
uð góðar og hún býst við að geta geng-
ið óstudd aftur. „Ég þarf örugglega að
vera með þessa hækju í nokkur ár og
svoerþaðspurningmeðhöndina. Ég
get orðið aðeins hreyft þumalfingur-
inn og er alltaf í þjálfunfjómm sinnum
í viku. Égætlaaðhalda áfram í hunda-
ræktinni, á núna þrjá hunda sem em í
vist hjá góðum einstaklingum og það
er einmitt von á gotí í haust. Ég er far-
in að vinna einn dag í viku hjá Hunda-
ræktarfélaginu og með hjálp vinanna
og fjölskyldunnar hefst þetta hægt og
sígandi. Svo stefni ég auðvitað að því
að komast í eigin íbúð.
Af hverjuég?
Lífssýn Steinunnar heftír líka gjör-
breyst eftir áfallið en hún er ánægð
með líf sitt núna. „Það var allt tekið frá
mér á nokkmm sekúndum, vinnan,
heimilið, bömin, hundamir, köttur-
inn, páfagaukurinn og kunningjam-
ir," segir hún og brosir. „En nei. Ég er
ekki beisk. Það var tímabil sem ég var
mjög þunglynd og vildi bara deyja.
Svo var annað tímabil semégvarósátt
við að þetta hefði komið fyrir mig. Ég
sat kannski í bíó og horfði á allt heil-
brigða, unga fólkið í kringum mig og
bölvaði innra með mér. „Af hvequ
ég?“- syndrómið. Ég gat heldur ekki
grátíð, það var einhvem veginn allt
frosið, en um áramótin 2004 og 2005
brast stíflan. Þá sat ég í hjólastóln-
um á bílaplaninu heima hjá mömmu
og pabba með bömin mín sitt hvom
megin við mig og pabbi sagði: „Jæja,
þá er klukkan alveg að verða tólf."
Þá allt í einu fór ég að snökta og
hugsa um að versta ár lífs míns væri
liðið. Svo opnuðust flóðgáttimar og ég
bara grét og grét og gat ekki hætt.
Fjölskyldan í bata
Steinunn er hins vegar hætt að
gráta og er sátt þótt hún verði aldrei
söm. „Eg kann miklu betur að meta
það sem ég á núna. Ég hlakka til hvers
nýs dags og er ánægð og glöð að vera
á lífi og geta gengið með hækju. Ég
er komin miklu lengra en mér var
nokkum tíma spáð. Fjölskyldan er líka
að jafna sig en þetta hefur verið óskap-
lega erfitt fyrir mömmu og pabba og
systkini mín tvö sem hafa staðið við
Jfiiðina á mér í blíðu og stríðu. Þú ætt-
ir eiginlega frekar að taka viðtal við
þau," segir Steinunn. „Það voru ófá
skiptin sem mamma fór grátandi út af
fjölskyldufundum því læknamir vildu
ekki gefa neinar gyllivonir og mál-
uðu frekar skrattann á vegginn. Þau
hafa oft furðað sig á því að ekki fari í
gang eitthvert flæði fyrir aðstandend-
urþegar svona atburðir gerast enþað
er ekki."
Lúðar reyna við stelpu í hjólastól
Steinunn er aftur farin að stunda
félagslífið og var til dæmis á Áslák um
síðustu helgi. Hún segir mér hlæjandi
að hún velji að drekka bara kaffl eða
vatn því hún getí orðið svotítíð hams-
laus í drykkjunni.
„Ég hef aldrei átt í neinum vand-
ræðum með áfengi en nú er það
þannig að ef ég fæ mér í glas verða
foreldrar mínir að vera innan seiling-
ar. Ef ég er með vinum mínum drelck
ég bara og drekk. Það heftír að gera
með hömluleysið eða gaumstol-ein-
kennið sem fylgir heilablóðfallinu."
Steinunn segist verða vör við að
karlmenn ættí að notfæra sér ástand
hennar og haldi að stelpa í hj ólastól sé
auðveld bráð. „Það eru alls konar lúð-
ar að reyna við mann, en nei, ó, nei.
Standardinn minn heftír ekkert lækk-
að þótt ég hafi lækkað í loftinu. Nú er
ég reyndar hætt að fara í hjólastólnum
og fer bara með hækjuna," segir hún
og skellihlær.
Síminn hringir stanslaust hjá Stein-
unni, en hún er á leiðinni á stofitítínd
Faðms að loknu viðtatínu. Faðmur er
sjóður til styrktar ungu fólki sem fær
heilablóðfall.
„Það veitir ekki af að sfyðja þetta
fólk," segir hún og hvetur alla til að
leggja málefninu lið og kynna sér
starfsemi Heilaheilla.
„Það er gríðarlegt atriði að kynnast
fótíd í sömu aðstæðum og ég vil bara fá
að undirstrika slagorð félagsins, sem
er að „áfall er ekki endirinn". Lífið er
ekld búið þrátt fyrir heiiablóðfall, það
gæti allt eins verið upphafið að ein-
hverju nýju. Og þótt ég sakni stundum
gamla lífsins míns þykir mér ofsalega
vænt um það Uf sem ég á í dag."
edda@dv.is
Söfnunarátak Faðms
Miðvikudaginn 7. júní hófst formlegt söfnunarátak fyrir Faðm, sem er
stuðningssjóður fyrir unga foreldra sem hafa fengið heilablóðfall. Heilaheill eru
samtök folks sem fengið hefur heilablóðfall, aðstandenda þeirra og fagfólks.
Reikningsnúmer söfnunarinnar er:
0101 -05-290900. Kennitala: 611294-2209