Freyr - 01.09.2001, Qupperneq 54

Kynbótamat á hrútum
um kjötgæði
Þegar niðurstöður haustsins
1998 úr kjötmatinu lágu
fyrir var farið í úrvinnslu á
kynbótamati eftir BLUP
aðferð og þær kynntar í sauðfjár-
blaði Freys haustið 1999. Lesend-
um er bent á þessa grein til að
kynna sér frekar þær forsendur sem
liggja að baki slíkum útreikning-
um.
Við frekari skoðun á niðurstöð-
um virtist okkur að þá hefðu ekki
fengist nægjanlega skýrar niður-
stöður úr útreikningunum. Skýring-
in var, að okkar mati, sú að eins árs
gögn næðu ekki nægjanlega traust-
um tengingum. Tengingar á milli
búa í slíkum útreikningum byggja á
ættartengingu gripa. Þama skipta
afkvæmi hrúta á sæðingarstöðvun-
um sköpum. Ljóst er hins vegar að
undan þessum hrútum veljast lömb
til slátrunar á allt annan hátt en
undan öðrum hrútum. Hátt hlutfall
lamba stöðvahrútunum er sett á til
lífs og um þá einstaklinga koma
skiljanlega engar upplýsingar úr
kjötmati. Þegar gögn fleiri ára bæt-
ast við fást ákveðnar leiðréttingar
vegna þessa vals.
Nú hafa bæst við gögnin upplýs-
ingar úr kjötmatinu fyrir lömb sem
slátrað var haustin 1999 og 2000.
Þess vegna var ákveðið að gera
nýja tilraun til útreikninga á kyn-
bótamati fyrir kjötgæði með þess-
um aðferðum vegna þess að með
gögnum fleiri ára myndast þannig
tengingar í gögnunum að leiðrétt-
ingar eiga að fást vegna þeirra þátta
sem trufluðu útreikna í gögnunum
frá haustinu 1998.
Rifjum aðeins upp hvað útreikn-
ingar með þessum aðferðum eiga
að skila okkur. Á þennan hátt eig-
um við að fá samanburð á öllum
þeim einstaklingum sem teknir eru
með í uppgjörið. Mælingar eru á
Jón ViðarJónmundsson
og
Agúst Sigurðarsson,
Bændasamtökum
íslands
dilkum, sem slátrað er, og kynbóta-
mat þeirra er því í raun ekki áhuga-
vert þar sem þau koma aldrei til
með að nýtast í ræktunarstarfinu.
Hins vegar mynda þessar upplýs-
ingar grunn að mati fyrir foreldra
þeirra. í þessum útreikningum eru
síðan notaðar allar þær ættarteng-
Tafla 1. Hæstu hrútar landsins í heildarkynbótamati fyrir
kjötmat sem hafa upplýsingar um 30 afkvæmi eða fleiri
Heildareinkunn
Nafn Nr Bær Fjöldi Fita Gerð Heild
97-133 Steinadal 264 118 139 129
Sólon 98-101 Holtahólum 77 115 140 128
Dagur 98-016 Mávahlíð 36 107 146 127
Kóngur 97-847 251 120 129 125
Lækur 98-454 Svínafelli 96 104 144 124
Sjóður 97-846 73 141 105 123
Óri 98-564 Heydalsá 46 128 118 123
Nagli 96-133 S-Skörðugili 149 124 122 123
Styggur 99-583 Miðdalsgröf 34 118 128 123
Bruni 99-458 Svínafelli 33 114 132 123
Lúður 95-560 Amarvatni 225 100 146 123

Tafla 2. Hæstu hrútar í kynbótamati um fitu þegar gerð er
krafa um 100 að lágmarki í mati um gerð og að upplýsingar
séu um 30 afkvæmi með kjötmat hið fæsta
Fita
Nafn Nr. Bær Fjöldi Fita Gerð Heild
Sjóður 97-846 73 141 105 123
Ljóri 95-825 394 137 100 119
Lómur 97-111 Gröf 117 133 110 122
Busti 92-645 Refsstað 44 131 101 116
Sveppur 94-400 Heydalsá 57 130 105 118
: Hóll 96-428 Mávatúni 152 130 101 116
Áll 98-059 Melum 67 130 101 116
Kollur 97-085 Hauksstöðum 111 129 107 118
Óri 98-564 Heydalsá 46 128 118 123
Dalur 97-838 159 128 105 117
Hringur 98-142 Valþjófsstöðum 81 128 100 114
54 - FR€YR 10/2001